Bộ Tài chính đồng hành, gỡ vướng từ cơ sở để vận hành hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp

5 giờ trướcBài gốc

Toàn cảnh Hội nghị.

Tham dự Hội nghị có các đồng chí thành viên Ban Thường vụ Đảng ủy; đại diện các Ban Đảng Trung ương, Ban Tham mưu của Đảng ủy Chính phủ; các đồng chí là Bí thư, Thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ.

Không ngừng tháo gỡ khó khăn, bảo đảm vận hành thông suốt

Phát biểu tại Hội nghị, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, thời gian qua, Bộ Chính trị đã chỉ đạo quyết liệt việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đảng ủy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương khẩn trương đưa bộ máy mới vào vận hành, phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Cùng với đó, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều nghị quyết, kết luận, văn bản chỉ đạo. Bộ Tài chính cũng quyết liệt trong việc xây dựng các nghị định, thông tư, nhằm đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phân định rõ thẩm quyền khi các địa phương chuyển từ mô hình 3 cấp sang 2 cấp. Trong quá trình triển khai, Bộ Tài chính đã kịp thời hướng dẫn các địa phương vận hành theo mô hình mới.

Do đặc thù công việc, các lĩnh vực như thuế, hải quan và tài chính đã trực tiếp tham gia vào quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Bộ Tài chính đã tăng cường hỗ trợ thông qua các cuộc họp trực tuyến, cử cán bộ xuống tận địa bàn để tháo gỡ khó khăn, hướng dẫn địa phương triển khai thực hiện.

Tuy nhiên, thực tế chỉ ra rằng, mặc dù các bộ, ngành, địa phương có nhiều nỗ lực, nhưng cơ sở vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt ở cấp xã, phường. Nhiều vấn đề đã được nhận diện cụ thể, song tiến độ triển khai tại một số nơi còn chậm, thiếu kịp thời.

Theo Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, vừa qua, Bộ Chính trị đã họp, kiểm điểm, đánh giá và ban hành Kết luận số 186-KL/TW về tình hình, kết quả hoạt động của bộ máy và chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, Bộ Tài chính tiếp tục được giao nhiệm vụ khẩn trương thực hiện việc chia sẻ, kết nối, tích hợp đồng bộ dữ liệu giữa Hệ thống Đăng ký thành lập hộ kinh doanh trên môi trường điện tử và Hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký Doanh nghiệp với Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của các tỉnh, thành phố; tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các tỉnh, thành phố hướng dẫn tập huấn cho cán bộ cơ sở về các nội dung liên quan đến nhiệm vụ điều hành phát triển kinh tế - xã hội.

Cũng tại Kết luận số 183-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về tích cực triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chuyển mạnh cấp cơ sở sang chủ động nắm, điều hành kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh đã giao nhiệm vụ trực tiếp cho lãnh đạo các ngành phải chỉ đạo sát sao hơn, gắn trách nhiệm đến từng Bí thư, Chủ tịch tỉnh, thành phố để việc triển khai thực sự hiệu quả. Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục báo cáo rõ với Bộ Chính trị, Đảng ủy Chính phủ để kịp thời chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn vướng mắc còn tồn tại để đảm bảo bộ máy mới vận hành hiệu quả, thông suốt.

Trong báo cáo về tình hình triển khai và vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đồng chí Lê Thành Quân - Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ (Bộ Tài chính) đã thông tin cụ thể về kết quả đạt được, những khó khăn vướng mắc và định hướng cần khắc phục trong thời gian tới.

Theo đó, từ ngày 1/7 đến 9/9/2025, Bộ Tài chính đã nghiêm túc triển khai chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Đảng ủy Chính phủ, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ tại các nghị quyết, kết luận và văn bản điều hành. Bộ đã ban hành nhiều văn bản quan trọng, trong đó có Kế hoạch thực hiện Kết luận số 183-KL/TW của Bộ Chính trị, 2 công điện của Thủ tướng về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; thành lập Tổ thường trực, thiết lập đường dây nóng để kịp thời xử lý phản ánh; đồng thời cử 6 đoàn công tác làm việc với 34 địa phương, tiếp nhận và giải đáp 151 lượt câu hỏi.

Về thể chế, Bộ Tài chính đã rà soát, đề xuất điều chỉnh 8 dự án luật, nghị quyết đưa vào Chương trình lập pháp năm 2025. Bộ ban hành khoảng 100 văn bản, thông tư và trả lời khoảng 200 kiến nghị liên quan đến các lĩnh vực tài chính, kế toán, ngân sách xã phường, thuế, hải quan và đăng ký kinh doanh để hướng dẫn các địa phương.

Cùng với đó, Bộ đang rà soát để trình Chính phủ bổ sung ngân sách số hóa tài liệu lưu trữ cấp huyện; đồng thời đã bổ sung kinh phí cho 31 bộ, cơ quan Trung ương và 23 địa phương thực hiện chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức sau sắp xếp.

Ông Lê Thành Quân cho biết, Bộ Tài chính đã triển khai 468 dịch vụ công trực tuyến toàn trình, 123 dịch vụ một phần và 431 dịch vụ cung cấp thông tin. Các dịch vụ công toàn trình đã tích hợp tài khoản VNeID qua Cổng dịch vụ công quốc gia; một số dịch vụ trong lĩnh vực Hải quan, Chứng khoán đang được nâng cấp hệ thống.

Tuy nhiên, Vụ trưởng Vụ Kinh tế địa phương và lãnh thổ cũng chỉ ra một số khó khăn như: công tác tổ chức thực hiện ở một số nơi chưa đồng bộ; một bộ phận cán bộ, công chức chưa nắm chắc hướng dẫn của Trung ương, thiếu chủ động phối hợp; năng lực cán bộ cấp xã còn hạn chế, lúng túng trong triển khai nhiệm vụ; việc áp dụng cơ chế phân cấp, ủy quyền chưa được thực hiện đầy đủ.

Để khắc phục hạn chế, ông Lê Thành Quân kiến nghị tiếp tục hoàn thiện thể chế, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho chính quyền địa phương 2 cấp; kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn trong triển khai các chương trình, dự án.

Về tài chính - ngân sách, đề nghị Kho bạc Nhà nước đôn đốc địa phương mở tài khoản chi ngân sách theo quy định; đồng thời rà soát, đề xuất bổ sung kịp thời nguồn lực, đặc biệt cho số hóa tài liệu, đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị ở vùng khó khăn.

Tại Hội nghị, đại diện các đơn vị thuộc Bộ Tài chính đã chỉ ra khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời đưa ra nhiều kiến nghị, giải pháp gửi Lãnh đạo Bộ và các cơ quan liên quan xem xét, chỉ đạo kịp thời.

Thời gian tới, cũng cần nghiên cứu cơ chế tài chính đặc thù cho từng loại hình đơn vị hành chính, khai thác hiệu quả tài sản công, rút gọn thủ tục điều chỉnh quy hoạch, thúc đẩy hạ tầng số và kết nối hệ thống quản lý. Ngoài ra, cần tăng cường tập huấn, nâng cao năng lực cán bộ cấp xã. Các đơn vị thuộc Bộ tiếp tục tổng hợp khó khăn, vướng mắc để xử lý kịp thời, không để ách tắc, ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp.

Đồng hành, hỗ trợ địa phương vận hành hiệu quả mô hình chính quyền 2 cấp

Phát biểu kết luận Hội nghị, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng ghi nhận và biểu dương nỗ lực của các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ trong việc triển khai nghiêm túc chỉ đạo của Trung ương về mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại Hội nghị.

Bộ trưởng nhấn mạnh, thực tế triển khai tại nhiều địa phương vẫn còn gặp khó khăn, thách thức. Bộ Chính trị, Chính phủ rất quan tâm đến vấn đề này, do đó trách nhiệm của Bộ Tài chính càng lớn, đòi hỏi chúng ta phải tiếp tục nỗ lực, chủ động phối hợp, hỗ trợ địa phương, kể cả trong những nội dung thuộc thẩm quyền.

Bộ trưởng đồng ý với các kiến nghị của đơn vị, địa phương và giao nhiệm vụ cụ thể trong thời gian tới. Theo đó, về thể chế, giao Vụ Pháp chế tiếp tục rà soát, tham mưu hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực tài chính, nhất là nghị định, thông tư. Việc rà soát cần bám sát chủ trương, nghị quyết của Trung ương, các đề án đã ban hành và thực tiễn triển khai ở địa phương.

Về tài chính - ngân sách, giao Kho bạc Nhà nước phối hợp với các địa phương chỉ đạo đơn vị sử dụng ngân sách khẩn trương mở tài khoản theo quy định để kịp thời chi trả lương, chính sách an sinh xã hội, đầu tư. Vụ Ngân sách tham mưu văn bản gửi Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và hướng dẫn trực tiếp các địa phương để bảo đảm trước ngày 15/9 phải hoàn tất việc mở tài khoản, chi trả cho cán bộ, công chức, viên chức. Đồng thời, Vụ Ngân sách phối hợp rà soát nhu cầu, kịp thời đề xuất bổ sung kinh phí cho các hoạt động theo mô hình mới.

Về quản lý tài sản công, giao Cục Quản lý công sản rà soát, khai thác hiệu quả cơ sở vật chất hiện có, tránh lãng phí, kịp thời điều chuyển hoặc bổ sung khi cần thiết.

Về hạ tầng công nghệ thông tin, giao Cục Công nghệ thông tin và Chuyển đổi số phối hợp các đơn vị đẩy nhanh việc tích hợp, kết nối hệ thống phần mềm quản lý ngành với hạ tầng chung của địa phương; đảm bảo tiến độ thực hiện các chương trình chuyển đổi số, cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Đồng thời, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nội vụ cần phối hợp hướng dẫn cụ thể về số hóa tài liệu ở địa phương, tránh lãng phí, xác định rõ những tài liệu cần thiết phải số hóa. Đặc biệt, phải bảo đảm hệ thống dữ liệu kết nối thông suốt với Trung tâm dữ liệu quốc gia.

Về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, đề nghị Trường Bồi dưỡng cán bộ Tài chính chủ động xây dựng tài liệu tập huấn, phối hợp các đơn vị để tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho cán bộ, công chức cấp xã trong lĩnh vực tài chính, đầu tư. Các đơn vị đăng ký nội dung cần tập huấn và triển khai ngay trong tháng này. Sau tập huấn, Bộ Tài chính sẽ tổ chức các đoàn công tác xuống những địa phương còn tồn tại, vướng mắc để trực tiếp tháo gỡ tại chỗ.

Tại Hội nghị, đồng chí Đỗ Văn Trường - Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy Bộ Tài chính cho biết, ngày 24/7/2025, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã ban hành Kế hoạch số 249-KH/UBKTTW về “Tăng cường nắm tình hình, giám sát thường xuyên việc lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp gắn với công tác tổ chức đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, bầu cử đại biểu quốc hội khóa XVI, HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031”.

Theo kế hoạch này, đối tượng giám sát bao gồm Đảng Bộ Bộ Tài chính. Thời gian giám sát kéo dài từ ngày 25/7/2025 đến 15/3/2026, với 6 nội dung giám sát chung. Trên cơ sở đó, ngày 12/8/2025, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã ban hành Quyết định về việc thành lập Tổ công tác thực hiện nhiệm vụ giám sát thường xuyên đối với Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Y tế, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước.

Trên cơ sở nội dung giám sát đã đề ra, Ủy ban Kiểm tra Đảng ủy Bộ Tài chính đã phối hợp với các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ và một số địa phương để triển khai thực hiện. Tuy nhiên, do thời gian giám sát kéo dài và nội dung khá rộng, liên quan trực tiếp đến nhiều hoạt động của mô hình chính quyền 2 cấp, nên đề xuất cho phép thành lập Tổ công tác giám sát phục vụ công tác giám sát của Ủy ban Kiểm tra Trung ương.

Cho ý kiến về vấn đề này, Bí thư Đảng ủy, Bộ trưởng Bộ Tài chính đồng ý chủ trương và yêu cầu rà soát lại thành phần, tập trung vào nhiệm vụ giám sát triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, mục tiêu tăng trưởng 8%... bảo đảm đúng mục tiêu, kế hoạch đề ra.

Thùy Linh

Nguồn Tài Chính : http://tapchitaichinh.vn/bo-tai-chinh-dong-hanh-go-vuong-tu-co-so-de-van-hanh-hieu-qua-mo-hinh-chinh-quyen-2-cap.html