Bộ Tài chính vừa ban hành Kế hoạch triển khai Quyết định số 2014/QĐ-TTg ngày 12/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ, phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, với mục tiêu đưa thị trường chứng khoán trong nước đạt chuẩn “thị trường mới nổi” theo các tổ chức xếp hạng quốc tế trong thời gian tới.
Việc được nâng hạng sẽ mở ra cơ hội lớn để Việt Nam thu hút dòng vốn ngoại
Theo kế hoạch, Bộ Tài chính giao 6 nhiệm vụ trọng tâm trong ngắn hạn cho các đơn vị thuộc ngành chứng khoán, thời gian hoàn thiện chủ yếu trong giai đoạn 2025 – 2027 và sẽ tiếp tục được điều chỉnh, bổ sung trong giai đoạn sau.
1. Trước hết, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) được giao xử lý vướng mắc về yêu cầu ứng trước tiền mua chứng khoán, qua đó tháo gỡ rào cản giao dịch khi chưa triển khai cơ chế Đối tác bù trừ trung tâm (CCP) trên thị trường cơ sở.
2. Cùng với đó, UBCKNN sẽ nghiên cứu và kiến nghị các giải pháp minh bạch hơn về tỷ lệ sở hữu nước ngoài, đảm bảo nhà đầu tư nước ngoài được tiếp cận thông tin bình đẳng.
3. Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) được yêu cầu nâng cấp hệ thống kết nối dữ liệu giữa ngân hàng lưu ký và công ty chứng khoán, hoàn thiện mô hình STP – Straight Through Processing, phục vụ tốt hơn cho hoạt động giao dịch của nhà đầu tư.
4. Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX), Cục Quản lý giá và UBCKNN phối hợp triển khai cơ chế tài khoản giao dịch tổng (OTA), giúp nhà đầu tư giao dịch linh hoạt hơn.
5. Đồng thời, VNX sẽ tăng cường năng lực hệ thống giao dịch và thanh toán, đảm bảo khả năng vận hành ổn định khi khối lượng giao dịch tiếp tục tăng cao.
6. Ngoài ra, UBCKNN được giao nâng cao năng lực giám sát và quản lý thị trường chứng khoán, nâng cấp hệ thống công nghệ thông tin phục vụ quản lý, giám sát và đẩy mạnh phối hợp giữa Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Công an nhằm bảo đảm an toàn, minh bạch cho thị trường.
Bên cạnh các nhiệm vụ ngắn hạn, kế hoạch của Bộ Tài chính cũng đặt ra 10 nhóm nhiệm vụ dài hạn để hiện thực hóa mục tiêu nâng hạng.
Trước hết, Bộ sẽ rà soát và hoàn thiện khung pháp lý liên quan đến giới hạn sở hữu nước ngoài, hướng tới việc tăng tỷ lệ sở hữu tối đa và loại bỏ những ngành nghề không cần thiết phải hạn chế nhà đầu tư ngoại. Song song, ngành chứng khoán sẽ phát triển hạ tầng thanh toán và bù trừ theo chuẩn quốc tế, đáp ứng cơ chế thanh toán không yêu cầu ký quỹ 100% và triển khai mô hình CCP.
UBCKNN được giao nghiên cứu cơ chế vay và cho vay chứng khoán, giao dịch trong ngày, bán khống có kiểm soát, dự kiến áp dụng trong giai đoạn 2026 – 2028, nhằm tăng tính thanh khoản và hiệu quả giao dịch.
Một nội dung quan trọng khác là ổn định chính sách tài chính vĩ mô, thông qua phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và các chính sách kinh tế khác để duy trì ổn định kinh tế vĩ mô – nền tảng cho sự phát triển bền vững của thị trường vốn.
Trong nhóm giải pháp hạ tầng, Bộ Tài chính yêu cầu tiếp tục hiện đại hóa hệ thống giao dịch và thanh toán, nâng cao khả năng xử lý giao dịch lớn, đồng thời từng bước ứng dụng công nghệ mới trong vận hành thị trường chứng khoán.
Các đơn vị cũng được giao nhiệm vụ hoàn thiện cơ chế giám sát, đảm bảo an ninh – an toàn tài chính, đồng thời tăng tính thanh khoản cho thị trường bằng việc triển khai các loại lệnh và cơ chế giao dịch mới, phát triển đội ngũ nhà tạo lập thị trường theo thông lệ quốc tế.
Kế hoạch cũng đề cập đến việc nâng cao tính minh bạch, đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư, khuyến khích nhà đầu tư cá nhân tham gia qua các định chế chuyên nghiệp, và phát triển sản phẩm mới như chứng khoán phái sinh, chứng khoán xanh, trái phiếu xanh, mở rộng hàng hóa đầu tư trên thị trường.
Theo Khánh Linh/Kinh tế Chứng khoán