Bỏ thói quen mệt là truyền dịch

5 giờ trướcBài gốc

Bệnh nhân nhập viện do tự ý truyền dịch tại nhà để giải rượu. Ảnh: BV Đa khoa tỉnh Điện Biên.

Nguy cơ đe dọa tính mạng

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Điện Biên vừa tiếp nhận một bệnh nhân nam 26 tuổi trong tình trạng hôn mê, suy hô hấp cấp, phù phổi cấp. Theo người nhà, trước đó bệnh nhân đã uống rượu bia, cảm thấy mệt và tự ý truyền dịch tại nhà. Trong quá trình truyền, người bệnh xuất hiện khó thở dữ dội, tím tái, miệng trào bọt hồng và phải chuyển viện cấp cứu trong đêm. Các bác sĩ buộc phải đặt ống nội khí quản, thở máy và điều trị hồi sức tích cực để giành giật sự sống cho bệnh nhân.

Trao đổi về trường hợp này, ThS.BS Dương Văn Ninh - Khoa Hồi sức tích cực và Chống độc của Bệnh viện Đa khoa Điện Biên nhấn mạnh, truyền dịch là một can thiệp y khoa, chỉ được thực hiện khi có chỉ định và theo dõi chặt chẽ; tự ý truyền có thể gây phản vệ, nhiễm khuẩn huyết, đặc biệt là quá tải tuần hoàn dẫn đến phù phổi cấp và suy hô hấp trong thời gian rất ngắn, đe dọa trực tiếp tính mạng.

Ca bệnh trên không phải cá biệt. Tại các cơ sở y tế trên phạm vi toàn quốc, tình trạng người bệnh nhập viện trong tình trạng nguy kịch sau khi tự truyền dịch tại nhà không hề hãn hữu.

Đằng sau những ca cấp cứu ấy là một tâm lý phổ biến trong cộng đồng: “cứ mệt là truyền dịch”. Với nhiều người, truyền dịch được xem như biện pháp hồi sức nhanh, bồi bổ tức thì, giúp cơ thể “lấy lại năng lượng” mà không cần đi bệnh viện. Tâm lý ngại chờ đợi, sợ đông đúc, cộng với niềm tin rằng truyền dịch “chắc chắn tốt”, đã khiến không ít gia đình coi đây là lựa chọn thuận tiện.

Thực tế, sự xuất hiện ngày càng nhiều của các dịch vụ truyền dịch tại nhà càng làm cho nhu cầu truyền dịch trở nên dễ dàng. Chỉ cần một cuộc điện thoại, nhân viên truyền dịch có thể tới tận nhà để thực hiện việc này.

Nguy cơ ấy càng gia tăng trong bối cảnh thời tiết rét đậm, rét sâu, khiến cơ thể dễ mệt mỏi, ho, đau đầu, cùng lúc nhiều bệnh lý hô hấp và dịch bệnh lưu hành. Khi bị sốt, ho, đau họng hay uể oải kéo dài, không ít người lựa chọn tự xử lý tại nhà thay vì đi khám, và truyền dịch trở thành giải pháp được ưu tiên.

Cần có chỉ định rõ ràng

Theo BSCKI. Đàm Quang Huấn - Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Gia An 115, truyền dịch tại nhà thường không được theo dõi sinh hiệu liên tục bằng các thiết bị chuyên dụng và thiếu sẵn sàng các phương tiện cấp cứu. “Chúng tôi đã gặp nhiều trường hợp bệnh nhân cao tuổi, người có bệnh tim mạch hoặc hô hấp bị quá tải dịch, phù phổi cấp, suy tim chỉ sau một vài chai dịch. Nguy hiểm hơn, sốc phản vệ có thể xảy ra trong vài phút và nếu không được cấp cứu kịp thời, nguy cơ tử vong là rất cao” – BS Huấn cảnh báo.

Lý giải rõ hơn về nguy cơ khi truyền dịch tại nhà, BS Nguyễn Huy Hoàng - Trung tâm Oxy cao áp Việt – Nga, khẳng định: Truyền dịch nhằm mục đích nuôi dưỡng và bù đắp lượng dịch thiếu hụt để duy trì thể tích tuần hoàn và huyết áp, chứ không phải biện pháp bồi bổ hay chăm sóc thông thường. Không phải ai mệt cũng cần truyền dịch và không phải ai cũng được phép truyền dịch tại nhà. Chỉ những trường hợp có chỉ định rõ ràng và do bác sĩ đủ điều kiện thực hiện mới được xem xét. Việc lạm dụng truyền dịch, đặc biệt trong các bệnh lý như sốt xuất huyết, có thể dẫn tới biến chứng nặng như rối loạn đông máu, suy thận, tổn thương phổi, thậm chí sốc phản vệ với dịch truyền.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai - cũng chỉ ra một hiểu lầm phổ biến khác là coi mọi loại dịch truyền đều giống nhau. Trên thực tế, có hàng chục loại dịch với chỉ định rất khác nhau, từ bù nước – điện giải, bổ sung dinh dưỡng cho tới albumin hay các dung dịch đặc biệt dùng trong những trường hợp cấp cứu. Truyền sai loại dịch, sai liều lượng hoặc sai đối tượng đều có thể gây tai biến nghiêm trọng. Không tồn tại khái niệm “truyền dịch cho khỏe” trong y khoa.

Những ca bệnh được ghi nhận tại các bệnh viện cho thấy ranh giới giữa lợi ích và nguy cơ của truyền dịch là rất mong manh.

Các chuyên gia khuyến cáo người dân không tự ý truyền dịch tại nhà, không coi truyền dịch là biện pháp bồi bổ hay giải mệt. Với những biểu hiện thông thường, cơ thể cần được bù nước, dinh dưỡng qua đường ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như mệt mỏi nhiều, khó thở, tức ngực hoặc sau khi sử dụng rượu bia, người dân cần đến cơ sở y tế để được thăm khám, tư vấn và điều trị kịp thời, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

Đức Trân

Nguồn Đại Đoàn Kết : https://daidoanket.vn/bo-thoi-quen-met-la-truyen-dich.html