Bỏ thuế khoán: Đằng sau những cánh cửa đóng kín

4 giờ trướcBài gốc

Từ ngày 1/1/2026, gần 3,7 triệu hộ và cá nhân kinh doanh không còn nộp lệ phí môn bài, đồng thời chấm dứt áp dụng phương pháp khoán thuế - một hình thức đã tồn tại hơn ba mươi năm qua.

Thay vào đó, các cá nhân, tổ chức sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế theo đúng quy định của Luật Quản lý thuế dưới hình thức kê khai và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Câu chuyện “đằng sau những cánh cửa đóng kín” nảy sinh từ đây, khi việc kê khai cũng như công khai thuế đối với nhiều hộ kinh doanh đang rất khó thực hiện.

Nhiều gian hàng trên phố cổ Hà Nội đồng loạt đóng cửa. (Ảnh: VTC News)

Không còn kinh doanh theo kiểu "ba không"

9h30 sáng, dạo qua một vòng phố cổ - địa điểm kinh doanh sầm uất bậc nhất thủ đô. Đi dọc phố Hàng Đào, nhiều cánh cửa đóng kín, hoặc nửa đóng nửa hở. Đằng sau khoảng... nửa kín, nửa hở ấy là những kiện hàng ngồn ngộn. Người mua, người bán gặp nhau theo kiểu mà dân buôn gọi là du kích.

Tại sao lại có hiện tượng này? Có phải các hộ kinh doanh nhỏ nhỏ dùng cách đó để né, tránh việc kê khai, công khai thuế?

Câu trả lời ở đây, trước tiên cần làm rõ câu chuyện, các mặt hàng bày bán khắp khu kinh doanh sầm uất ở phố cổ, trong chợ có chứng minh được nguồn gốc qua hóa đơn đơn đầu vào không. Nếu không, những doanh nghiệp siêu nhỏ dù muốn đóng thuế cũng không được, vì nhiều sản phẩm bày bán nhập khẩu không chính ngạch, cũng không phải hàng chính hãng.

Vì thế, các hộ kinh doanh chỉ có hai lựa chọn ở thời điểm này. Một là đóng cửa bán chui – một giải pháp tạm bợ tiềm ẩn nhiều rủi ro. Hai là bán các mặt hàng đầy đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc xuất xứ lợi nhuận thấp hơn.

Chia sẻ về điều này, một tiểu thương ở phố Hàng Đào cho biết: “Giống như em bây giờ em phải xoay cái hóa đơn đầu vào không thì em cũng thôi. Tức là em nhập chính ngạch ấy chứ nếu bán thế kia thì em chết”.

Đằng sau những cánh cửa đóng im ỉm hay khép hờ kia là câu chuyện khó giải đối với thói quen kinh doanh từ rất lâu của một bộ phận bà con ở phố cổ, kinh doanh theo kiểu ba không, không hóa đơn, không chứng minh nguồn gốc xuất xứ sản phẩm, cũng không công khai, kê khai thuế do những quy định trước đây.

Về vấn đề này, người kinh doanh ở phố Hàng Đào nói thêm: “Bây giờ nếu anh muốn viết bài về cái này thì tất cả mọi nơi không chỉ hàng Ngang, hàng Đào mà mọi nơi đóng cửa hết tại vì bây giờ nếu mà kiểm tra hóa đơn đầu vào thì không ai có cả, không một nơi nào có. Không chỉ có hàng fake hay hàng chính hãng cũng thế. Các chợ đầu mối cũng thế, không nơi nào có hóa đơn đầu vào cả".

Câu chuyện bi hài xung quanh những dòng tin nhắn chuyển khoản với nội dung “CHÚC MỪNG SINH NHẬT” hay “ĐỔI TIỀN MẶT” xuất hiện nhan nhản trên các trạng mạng xã hội cho thấy nhiều vấn đề liên quan. Quan trọng hơn, có vẻ các hộ kinh doanh vẫn chưa chấp nhận một thực tế rằng, kinh doanh buôn bán không những bắt buộc phải nộp thuế mà còn phải nộp đúng, nộp đủ theo đúng quy định pháp luật.

Những cửa hàng vốn đông khách nay đóng cửa im lìm giữa ban ngày. (Ảnh: VTC News)

Cần chấp nhận cuộc chơi sòng phẳng

Đã đến lúc kể cả những hộ kinh doanh cá thể cũng cần chấp nhận cuộc chơi sòng phẳng thay vì nhập nhèm như trước đây. Bởi vì, đằng sau thuế khoán là rất nhiều vấn đề cho phép hộ kinh doanh cá thể không những lách thuế mà họ còn lách luôn cả những quy định pháp luật về nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm.

Bàn về câu chuyện này, luật sư Nguyễn Thế Truyền, Công ty Luật hợp danh Thiên Thanh, cho biết: “Việc số tiền thông qua tài khoản, rồi liên quan đến hóa đơn điện tử, hóa đơn đầu vào. Tất cả đòi hỏi sự thay đổi quy trình làm việc, thay đổi thói quen rất lớn của người dân so với trước đây. Đã đến lúc chúng ta thay đổi một thói quen thường nhật, đó là bất kể hàng hóa nào đó cũng cần một tờ hóa đơn để mà kê khai cho chính mình cũng rất là cần thiết”.

Không mập mờ nguồn gốc sản phẩm, việc thu thuế căn cứ vào doanh thu cho thấy cuộc chơi đến lúc này rất công bằng, không nửa kín nửa hở, không có chỗ cho hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

Khẳng định về quan điểm này, ông Mai Sơn, Cục phó Cục thuế Bộ Tài chính cho biết: “Chúng ta có đầu vào để chứng minh nguồn gốc hàng hóa, để tránh hàng gian, hàng lậu, hàng kém chất lượng. Chính vì thế chúng ta có thời gian từ nay đến ngày 1/1/2026 để chúng ta làm quen với việc vì sao phải lưu trữ hóa đơn đầu vào. Chúng tôi cũng hi vọng sau này bỏ thuế khoán, thực hiện kê khai thuế một cách đơn giản nhất”.

Lợi ích đằng sau những cánh cửa.. mở toang sắp tới cũng như việc bỏ thuế khoán, thực hiện kê khai thuế theo doanh thu. Lợi ích đối với ngân sách là một phần, dẹp bỏ tình trạng buôn gian, bán lận mới là điều quan trọng lâu dài. Nhất là môi trường kinh doanh, càng công khai, minh bạch càng tốt. Mọi sự mập mờ, gian lận từ phía nào đi chăng nữa, cũng cần phải được loại bỏ.

Như Nguyên/VOVGT

Nguồn VOV : https://vov.vn/kinh-te/bo-thue-khoan-dang-sau-nhung-canh-cua-dong-kin-post1205920.vov