Theo quy định, từ ngày 1/1/2026, thuế khoán sẽ được xóa bỏ hoàn toàn, thay vào đó, hộ kinh doanh sẽ kê khai và nộp thuế theo doanh thu thực tế. Để hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi, tại Quyết định số 3389/QĐ-BTC phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán”, Bộ Tài chính yêu cầu, ngay trong năm 2025 và xuyên suốt năm 2026, năm đầu bỏ thuế khoán, cơ quan thuế huy động nguồn lực hỗ trợ trực tiếp tại cơ sở cho người nộp thuế.
Ngành Thuế cam kết hỗ trợ toàn diện, đồng hành cùng hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai.
Cơ quan thuế thành lập các Tổ công tác gồm các công chức thuế am hiểu chính sách, kỹ năng tin học, có nhiệm vụ “cầm tay chỉ việc” cho hộ kinh doanh kê khai thuế lần đầu, cài đặt và sử dụng phần mềm hóa đơn, kế toán, giải đáp mọi vướng mắc tại chỗ; đồng thời bố trí bàn hỗ trợ tại các chợ, phố thương mại để tiếp cận được nhiều hộ kinh doanh. Bên cạnh đó, xây dựng các chương trình hỗ trợ phù hợp cho từng nhóm hộ kinh doanh; triển khai tổng đài hỗ trợ 24/7 và Chatbot…
Cùng với công tác tuyên truyền, hướng dẫn hộ kinh doanh khởi tạo hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, ngành Thuế còn đề xuất chương trình hỗ trợ tín dụng, mặt bằng cho hộ mới thành lập doanh nghiệp như: cho vay lãi suất ưu đãi, bố trí quầy hàng ưu tiên tại chợ, khu thương mại; chủ trì hoặc phối hợp tổ chức các sự kiện tôn vinh, vinh danh những hộ kinh doanh tiêu biểu đã chuyển lên doanh nghiệp và có đóng góp tích cực vào ngân sách. Mục tiêu cuối cùng là tạo ra môi trường thuận lợi để hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp một cách tự nguyện, đóng góp nhiều hơn cho nền kinh tế mà không cảm thấy bị áp lực bởi gánh nặng thủ tục hay nghĩa vụ thuế.
Đề cập đến vấn đề quản lý cũng như tạo thuận lợi cho hộ kinh doanh, Phó Cục trưởng Cục Thuế Đặng Ngọc Minh cho biết, cơ quan thuế sẽ thực hiện phân loại hộ kinh doanh thành các nhóm phù hợp với quy mô để áp dụng chính sách quản lý linh hoạt hơn. Cụ thể, nhóm hộ có doanh thu thấp, dưới ngưỡng 200 triệu đồng/năm, tiếp tục được miễn thuế.
Tuy nhiên, cơ quan thuế vẫn khuyến khích hộ kinh doanh định kỳ cập nhật thông tin và giữ kết nối với cơ quan thuế, để bảo đảm dữ liệu quản lý chính xác. Đối với nhóm hộ có doanh thu từ 200 triệu đến dưới 1 tỷ đồng, sẽ từng bước hướng dẫn sử dụng hóa đơn điện tử và áp dụng phương pháp kê khai đơn giản. Nhóm hộ có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên sẽ áp dụng quản lý theo cơ chế hóa đơn điện tử bắt buộc, kê khai doanh thu - chi phí, hướng tới chuyển đổi thành doanh nghiệp. Đối với các hộ kinh doanh có quy mô lớn, doanh thu từ 3 tỷ đồng trở lên, cơ quan thuế sẽ có chính sách khuyến khích chuyển đổi lên doanh nghiệp.
Nhận xét về lợi ích của việc xóa bỏ thuế khoán, bà Nguyễn Thị Thu Hà - Chánh Văn phòng Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho rằng, khi xóa bỏ thuế khoán, tất cả hộ kinh doanh đều phải tuân thủ pháp luật như nhau, khi đó sẽ không còn “vùng mờ”, không còn “vùng xám” khó kiểm soát. Điều này sẽ giúp hộ kinh doanh nâng cao uy tín, dễ dàng tiếp cận vốn, mở rộng hợp tác và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.
Trong khi đó, từ kinh nghiệm thực tế chuyển đổi từ hộ kinh doanh lên mô hình doanh nghiệp, chị Ngô Thị Hoa, kế toán doanh nghiệp cho rằng lợi ích lớn nhất sau khi chuyển đổi lên doanh nghiệp là sự minh bạch và uy tín. Khi còn là hộ kinh doanh, nhiều đối tác ngần ngại không hợp tác, nhưng bây giờ, khi trở thành doanh nghiệp, có đủ tư cách pháp nhân, nên dễ dàng tiếp cận với đối tác và mở rộng quy mô kinh doanh.
Mới đây, Thuế TP Hà Nội đã tổ chức hội nghị trực tiếp kết hợp trực tuyến “Triển khai giải pháp hỗ trợ Hộ kinh doanh chuyển đổi mô hình từ thuế khoán sang kê khai và chuyển đổi lên doanh nghiệp trên địa bàn thành phố Hà Nội”.
Ông Vũ Mạnh Cường - Trưởng Thuế TP Hà Nội cho biết đơn vị đã ban hành Kế hoạch triển khai các giải pháp hỗ trợ Hộ kinh doanh với tinh thần “6 rõ”: rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền, bảo đảm đồng bộ, thông suốt từ thành phố đến các cấp cơ sở. Nhiều chiến dịch hỗ trợ và chuyển đổi số toàn diện được phát động như: chiến dịch “45 ngày đêm chuyển đổi số”, “90 ngày làm sạch dữ liệu” đã giúp đồng bộ thông tin, tạo tiền đề cho “60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai” đang được triển khai trên toàn Thành phố.
7 nhóm giải pháp chủ đạo được đưa ra gồm: Hỗ trợ tư vấn pháp lý miễn phí; Cung cấp phần mềm, công nghệ hỗ trợ miễn phí; Tăng cường kênh tương tác và hỗ trợ đa tầng; Khảo sát thực trạng và nhu cầu từng hộ; Phối hợp nhà cung cấp giải pháp công nghệ – hỗ trợ không phát sinh chi phí; Phối hợp hiệp hội nghề nghiệp để tập huấn, hướng dẫn; Đồng hành xuyên suốt – mô hình “1 cán bộ – 1 nhóm hộ kinh doanh”. Kết quả đến nay đã có 14.049 hộ, cá nhân kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó 9.087 hộ, cá nhân kinh doanh không thuộc diện bắt buộc nhưng tự nguyện đăng ký sử dụng; Trên 85% người nộp thuế đã cài đặt, sử dụng ứng dụng eTax Mobile, phục vụ việc kê khai, nộp thuế điện tử và kết nối dữ liệu với cơ quan Thuế.
“Việc chuyển đổi từ phương pháp khoán sang kê khai không phải là “thêm thủ tục”, mà là thay đổi cách tiếp cận: đặt niềm tin để người nộp thuế tự kê khai – tự nộp theo doanh thu thực tế, còn cơ quan thuế tập trung hỗ trợ – xác thực – bảo đảm công bằng qua dữ liệu điện tử. Khi minh bạch, công bằng trở thành chuẩn mực, hộ kinh doanh tự tin mở rộng hợp tác, hội nhập, doanh thu sẽ tăng một cách tự nhiên.Việc chuyển đổi mô hình quản lý từ thuế khoán sang kê khai không chỉ là thay đổi phương pháp tính thuế, mà còn là bước tiến về chuyển đổi số, về công khai, minh bạch, hướng tới một nền quản trị thuế hiện đại, công bằng và thuận lợi cho người nộp thuế”, ông Nguyễn Tiến Minh – Phó trưởng Thuế thành phố Hà Nội nhấn mạnh.
Tương tự, tại đầu cầu phía Nam, Trưởng Thuế TP Hồ Chí Minh Đoàn Minh Dũng nhấn mạnh kế hoạch 60 ngày cao điểm không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn, mà còn là thước đo năng lực điều hành, tinh thần trách nhiệm của từng tập thể, cá nhân trong toàn ngành.
Tại Thuế cơ sở 26 TP Hồ Chí Minh, cán bộ thuế đồng loạt ra quân, làm việc cả thứ bảy và chủ nhật để hỗ trợ 100% hộ kinh doanh chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai. Các cán bộ, công chức, đoàn viên thanh niên của đơn vị có mặt từ sớm, tận tình hướng dẫn từng hộ kinh doanh kê khai thông tin, cài đặt ứng dụng, lập tài khoản giao dịch điện tử và nắm vững các quy định mới. Kể cả ngày cuối tuần, không khí làm việc vẫn rộn ràng.
Ngoài ra, cán bộ ngành Thuế còn phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng thương mại và doanh nghiệp công nghệ, mang các giải pháp hỗ trợ trực tiếp đến tận nơi, giúp người dân dễ dàng thực hiện các bước chuyển đổi. “Không ngại khó, không ngại khổ. Quyết đi từng ngõ, gõ từng nhà, đảm bảo không hộ kinh doanh nào bị bỏ lại phía sau” là tinh thần đang lan tỏa trong từng cán bộ thuế, từng điểm kê khai trên địa bàn…
Hà An