Lãnh đạo của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới nhiều khả năng vẫn sẽ gặp nhau tại Hàn Quốc vào cuối tháng 10 trong khuôn khổ Hội nghị Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á – Thái Bình Dương (APEC). Thông tin được Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent xác nhận ngày 13/10, đồng thời cho biết hai bên “đã hạ nhiệt phần nào” sau loạt động thái "leo thang thương chiến" hồi tuần trước.
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình chụp ảnh trước cuộc họp song phương bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20 tại Osaka, Nhật Bản, ngày 29/6/2019. Ảnh: Reuters
Căng thẳng vì đất hiếm
Nguồn cơn của đợt căng thẳng mới bắt đầu từ việc Trung Quốc thông báo mở rộng kiểm soát xuất khẩu các khoáng sản đất hiếm – nhóm nguyên liệu quan trọng trong sản xuất thiết bị công nghệ cao. Động thái này khiến Washington phản ứng dữ dội.
Hôm 10/10, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ có thể áp mức thuế mới lên tới 100% đối với hàng hóa Trung Quốc, khiến thị trường toàn cầu biến động mạnh. Chỉ số S&P 500 của Mỹ giảm hơn 2% — mức sụt giảm trong ngày mạnh nhất kể từ tháng 4.
Tuy nhiên, ông Bessent cho biết Nhà Trắng đang tìm cách kiểm soát đà leo thang. “Tổng thống Trump nói rằng mức thuế mới sẽ chưa có hiệu lực trước ngày 1/11. Ông dự định gặp Chủ tịch Tập Cận Bình tại Hàn Quốc, và tôi tin cuộc gặp này vẫn sẽ diễn ra”, ông nói trong cuộc phỏng vấn với Fox Business Network.
Theo Bộ trưởng Bessent, trong cuối tuần qua đã diễn ra nhiều cuộc trao đổi giữa hai bên và “nhiều cuộc họp hơn” đang được sắp xếp trong thời gian tới. Ông cũng tiết lộ rằng trong tuần này, các phái đoàn cấp chuyên viên Mỹ và Trung Quốc sẽ gặp nhau tại Washington, bên lề các hội nghị thường niên của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF).
“Mức thuế 100% không nhất thiết phải xảy ra. Quan hệ song phương, dù có những tuyên bố gay gắt tuần trước, vẫn duy trì ở mức có thể đối thoại. Các kênh liên lạc đã được mở lại,” ông Bessent nhấn mạnh.
Đổ lỗi cho nhau
Trung Quốc bác bỏ việc mình là nguyên nhân gây căng thẳng thương mại, đồng thời gọi đe dọa áp thuế 100% của Washington là “đạo đức giả”. Bắc Kinh khẳng định các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm là hợp pháp và cần thiết để bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia.
Theo quy định mới, các công ty nước ngoài sản xuất sản phẩm có chứa hoặc được chế tạo bằng vật liệu, thiết bị Trung Quốc - kể cả khi không giao dịch trực tiếp với doanh nghiệp Trung Quốc - sẽ phải xin giấy phép xuất khẩu từ Bắc Kinh.
Ông Bessent cho biết Washington “sẽ không chấp nhận các yêu cầu cấp phép” như vậy và đang phối hợp cùng các đồng minh ở châu Âu, Ấn Độ và châu Á để xây dựng phản ứng chung. Ông mô tả động thái của Trung Quốc là “khiêu khích” và khẳng định Mỹ phải có “phản ứng mạnh mẽ”.
Trên thị trường tài chính, đồng USD tăng nhẹ vào đầu tuần khi giới đầu tư kỳ vọng hai nền kinh tế lớn có thể tìm ra hướng hạ nhiệt căng thẳng sau những tín hiệu tích cực từ Bộ Tài chính Mỹ.
Cuộc gặp song phương giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị APEC tại Hàn Quốc được kỳ vọng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc định hình quan hệ thương mại Mỹ - Trung trong giai đoạn tới.
Diệu Hoa (Nguồn : Reuters, Channel News Asia )