Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ: Chuyển đổi số là nền tảng đưa đất nước tiến nhanh

2 giờ trướcBài gốc

Tạo khung pháp lý thống nhất

Cuối phiên thảo luận ở hội trường Quốc hội về dự án Luật Chuyển đổi số chiều 1/12, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, Luật Chuyển đổi số là luật khó, thế giới chưa có luật tương tự.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng

Vậy nên tinh thần là làm luật ngắn, luật khung và dành sự linh hoạt cho Chính phủ, Luật Chuyển đổi số được thiết kế theo hướng là luật khung, quy định các nguyên tắc chung về chuyển đổi số; các nguyên tắc thiết kế và kiến trúc số; yêu cầu tối thiểu đối với các hệ thống số; trách nhiệm của các chủ thể tham gia; cơ chế điều phối và các biện pháp thúc đẩy nhằm đảm bảo mọi hoạt động chuyển đổi số trên phạm vi toàn quốc diễn ra thống nhất, an toàn và hiệu quả.

Luật Chuyển đổi số nhằm tạo ra sự liên kết các luật chuyên ngành về chuyển đổi số để tạo ra một chỉnh thể thống nhất, liên thông, toàn diện, an toàn và hiện đại về một quốc gia số, không can thiệp vào bên trong các luật chuyên ngành. Luật cũng tháo gỡ các khó khăn chung về chuyển đổi số của các bộ, ngành, địa phương, nhất là cơ chế tài chính.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, trên cơ sở góp ý của các đại biểu, chúng tôi sẽ tiếp tục làm gọn lại ở tầm luật khung và bỏ đi các chi tiết, các mô tả kỹ thuật chuyên ngành. Luật cũng bổ sung mảnh ghép còn thiếu của một quốc gia số là kinh tế số và xã hội số, lấy thêm phần Chính phủ điện tử của Luật Công nghệ thông tin.

Theo Bộ trưởng, hiện nay, các quy định pháp luật về chuyển đổi số đang rải rác trong nhiều luật, thiếu một khung thống nhất, thiếu các nguyên tắc chung, thiếu yêu cầu tối thiểu, đặc biệt là thiếu cơ chế điều phối tổng thể trên phạm vi quốc gia được quy định bởi luật.

"Chính vì vậy, Luật Chuyển đổi số được xây dựng nhằm tạo khung pháp lý thống nhất cho chuyển đổi số quốc gia, bảo đảm chuyển đổi số đúng hướng, an toàn, hiệu quả, khắc phục tình trạng cát cứ số, manh mún số, chia cắt nền tảng, tạo ra môi trường cho đổi mới sáng tạo, thúc đẩy Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số" - Bộ trưởng nói.

Động lực tăng trưởng mới

Người đứng đầu ngành khoa học và công nghệ cho hay, Luật Chuyển đổi số tập trung xử lý một số nội dung chính: Một là, hình thành khung pháp lý thống nhất để hình thành một quốc gia số; hai là, cơ chế pháp lý cho Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số; ba là, xác lập cấu trúc quản trị quốc gia thống nhất về chuyển đổi số; bốn là, luật hóa các cơ chế, nguồn lực tài chính, nhân lực số cho chuyển đổi số; năm là, quy định các cơ chế đánh giá định kỳ, công khai các chỉ số chuyển đổi số.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Chuyển đổi số

Lần đầu tiên các khái niệm quan trọng nhất như chuyển đổi số, hạ tầng số, dữ liệu số, nền tảng số, môi trường số, chính phủ số, kinh tế số, xã hội số được định nghĩa một cách chính thức ở tầm luật. Luật cũng chính thức hóa việc ban hành chương trình chuyển đổi số quốc gia, khung kiến trúc tổng thể quốc gia số, khung quản trị dữ liệu, khung năng lực số, bộ chỉ số đo lường chuyển đổi số quốc gia.

Chẳng hạn, định nghĩa chuyển đổi số nhấn mạnh đây là quá trình chuyển đổi phương thức hoạt động, quản trị và cung cấp dịch vụ trên một môi trường mới khác với môi trường thực, đó là môi trường số. Công nghệ số, dữ liệu số, nền tảng số chỉ là công cụ để thực hiện và mục tiêu của chuyển đổi số là tạo ra giá trị mới, hiệu quả và minh bạch.

Bộ trưởng cũng nêu rõ, điểm khác biệt cốt lõi nhất giữa chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trước đây chính là nền tảng số. Chuyển đổi số không làm phần mềm rời rạc mà phát triển các nền tảng số dùng chung, kết nối mặc định, chia sẻ dữ liệu mặc định, tạo hiệu quả quy mô, chi phí giảm theo số người dùng, triển khai nhanh, trên diện rộng và thay đổi cách vận hành của toàn bộ hệ thống.

Luật cũng xác định các nguyên tắc thiết kế và kiến trúc số, như ưu tiên sử dụng điện toán đám mây và nền tảng số dùng chung; thiết kế, phát triển và vận hành các hệ thống số theo hướng tái sử dụng dữ liệu; kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu là mặc định và bảo đảm an toàn ngay từ giai đoạn thiết kế; ưu tiên thuê dịch vụ số khi đáp ứng yêu cầu kỹ thuật phải hiệu quả.

Về xử lý các dự án chuyển đổi số chưa có tiền lệ - đây là loại dự án nhiều năm nay không xử lý được, Bộ trưởng thông tin, Luật thiết kế thêm giai đoạn phát triển thử nghiệm, có ngân sách riêng và được phép chỉ định đối tác, nhằm để kiểm chứng giải pháp và xác định yêu cầu chi phí trước khi lập dự án đầu tư chính thức.

Về thu hẹp khoảng cách số, luật khuyến khích chi cho chuyển đổi số cao hơn mức trung bình cho các vùng khó khăn, nâng yêu cầu phổ cập dịch vụ viễn thông vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, đảm bảo có thể cung cấp các dịch vụ số cơ bản, ví dụ như mạng viễn thông phải đảm bảo chất lượng để cung cấp dịch vụ học trực tuyến, dịch vụ khám, chữa bệnh từ xa.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, chuyển đổi số không chỉ là công nghệ, đó là cải cách, là đổi mới và tạo động lực tăng trưởng mới và chuyển đổi số là nền tảng để chúng ta đưa đất nước tiến nhanh, khai thác cơ hội từ không gian số, đồng thời bảo đảm an toàn, bền vững và bao trùm số.

"Chúng tôi sẽ nghiên cứu tiếp thu tối đa để hoàn thiện dự thảo luật, đồng thời đề nghị Quốc hội xem xét, cho ý kiến và ủng hộ việc ban hành Luật Chuyển đổi số để tạo ra sự thống nhất về chuyển đổi số của Việt Nam" - Bộ trưởng bày tỏ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, Luật Chuyển đổi số là luật khung về chuyển đổi số, tức là chúng ta sinh ra các luật chuyển đổi số chuyên ngành trước rồi mới sinh luật khung sau. Điều này tạo thuận lợi khi thiết kế bức tranh tổng thể về một quốc gia số, chúng ta đã có những mảnh ghép quan trọng nhất. Nhưng nếu ra Luật Chuyển đổi số muộn hơn cũng như chậm hơn trong việc ra các nguyên tắc chuyển đổi số, hay chậm hơn trong việc kết nối thống nhất các luật chuyên ngành thì việc trăm hoa đua nở có thể làm hỏng bức tranh tổng thể về chuyển đổi số quốc gia.

Quỳnh Nga

Nguồn Công Thương : https://congthuong.vn/bo-truong-bo-khoa-hoc-va-cong-nghe-chuyen-doi-so-la-nen-tang-dua-dat-nuoc-tien-nhanh-432899.html