Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng: Mạch lạc về tư duy, rõ ràng về trách nhiệm và giải pháp

5 giờ trướcBài gốc

Với kiến thức sâu và nhiều năm kinh nghiệm công tác trong lĩnh vực tài chính, tiền tệ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã trả lời ngắn gọn, trách nhiệm, cầu thị, chắc chắn tất cả các câu hỏi của 48 đại biểu nêu ra và tranh luận tại phiên chất vấn.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Đặc biệt, Bộ trưởng khá trực diện khi trả lời các câu hỏi “nóng” liên quan đến những tồn tại của ngành tài chính, thẳng thắn thừa nhận những vấn đề đang còn là “điểm nghẽn”, chỉ rõ nguyên nhân chủ quan và khách quan cũng như giải pháp khắc phục. Qua phần trả lời của Bộ trưởng, nhiều vấn đề đã cho thấy “lối ra”, mặc dù trong số đó có những nội dung lớn, khó, mang tầm chiến lược, vĩ mô, đòi hỏi những bước đi, giải pháp căn cơ và không thể kỳ vọng giải quyết ngay ngày một, ngày hai.

“Chúng tôi chưa phạt ai cả!”

Một trong những vấn đề như vậy liên quan đến chất vấn của các đại biểu về giải pháp căn cơ, đột phá nào để đạt mục tiêu đến năm 2030 có 2 triệu doanh nghiệp theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, nhất là trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức, số lượng doanh nghiệp trong nước rút lui khỏi thị trường tiếp tục gia tăng?

Khẳng định, mục tiêu đến năm 2030 đạt 2 triệu doanh nghiệp có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, song Bộ trưởng cũng thẳng thắn thừa nhận, đây cũng là “thách thức rất lớn” trong bối cảnh sức cầu suy giảm, môi trường kinh doanh trong nước gặp rất nhiều khó khăn, thách thức, trong khi năng lực cạnh tranh của nhiều doanh nghiệp còn yếu, đòi hỏi quyết tâm cao, nỗ lực lớn và hành động quyết liệt.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Từ góc độ vai trò và trách nhiệm của Bộ Tài chính, Bộ trưởng đưa ra 3 giải pháp mang tính căn cơ. Trong đó, trước tiên là tập trung kiến tạo môi trường kinh doanh một cách thuận lợi, minh bạch và hiệu quả, tháo gỡ rào cản để khuyến khích, thúc đẩy các doanh nghiệp gia nhập, hoạt động trên thị trường. “Chúng ta phải cắt giảm thực chất các thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, cải cách điều kiện về kinh doanh”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với đó, phải rà soát, tháo gỡ các vướng mắc trong đầu tư, đất đai, xây dựng, quy hoạch, tạo hành lang thông thoáng, ổn định để các doanh nghiệp có điều kiện, động lực tham gia. Đặc biệt trong bối cảnh hiện nay, “phải đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho doanh nghiệp cùng với việc cải cách thủ tục hành chính”.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Trong giải pháp này, theo Bộ trưởng, “phải thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi hộ kinh doanh sang doanh nghiệp”. Với hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, thì đây là lực lượng có tiềm năng lớn nhất để hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030 đạt 2 triệu doanh nghiệp.

“Bộ Tài chính đang rà soát, hoàn thiện khung pháp lý để thu hẹp chênh lệch giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về quản trị, tài chính, kế toán; triển khai chính sách bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026, thúc đẩy minh bạch hóa và chuyên nghiệp hóa. Đồng thời sẽ có các chính sách hỗ trợ thiết thực, như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm, bãi bỏ thuế môn bài, cung cấp nền tảng số, phần mềm kế toán miễn phí, nâng cao năng lực quản trị cho các doanh nghiệp”, Bộ trưởng cho biết.

Phản ánh những lo ngại của hộ kinh doanh khi quy định bỏ thuế khoán sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2026 (theo Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội), mặc dù đây là một giải pháp để thúc đẩy sự phát triển của hộ kinh doanh một cách chuyên nghiệp theo Nghị quyết số 68-NQ/TW, một số đại biểu cho rằng, chính sách này đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh với tâm lý e ngại, thậm chí, có ý kiến đề nghị nên lùi thời hạn thực hiện việc này. Điều đó cho thấy, các hộ kinh doanh không ngại việc nộp thuế, nhưng rất e ngại về cách tính thuế, thủ tục làm thế nào để nộp cho đúng.

Các đại biểu tham dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Câu hỏi đặt ra là: Chính phủ đã có kế hoạch, giải pháp như thế nào để chuẩn bị cho việc thực thi cách thu thuế mới với hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán để họ cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp và hứng khởi hơn trong việc nộp thuế?

“Hiện nay, hệ thống thuế của chúng ta đã được các cơ quan quốc tế đánh giá cơ bản tiếp cận các thông lệ quốc tế”. Dẫn đánh giá này, song theo Bộ trưởng, hiện cũng có một số loại thuế chúng ta đang thu thủ công là “rào cản rất lớn”, dẫn đến không minh bạch trong quản lý thuế. Do đó, vừa qua, trong Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị và Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội đã nêu yêu cầu về việc bỏ hình thức thuế khoán này chậm nhất trong năm 2026. Bộ trưởng cũng chỉ rõ, việc bãi bỏ thuế khoán từ năm 2026 là “chủ trương rất đúng của Đảng và Nhà nước”, là “bước đi căn cơ và cần thiết” để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, tạo sự bình đẳng về chế độ thuế giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp; thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp và mở rộng khu vực kinh tế chính thức.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện, vì là chính sách mới nên khó tránh khỏi “những tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh”. Do đó, “Bộ đang chuẩn bị đồng bộ về pháp lý, công nghệ để hỗ trợ thực hiện bảo đảm thuận lợi và giảm gánh nặng về thủ tục, chi phí cho các hộ kinh doanh”. Một trong những sự chuẩn bị đó là “rà soát, hoàn thiện chính sách thuế, đề xuất sửa đổi Luật Quản lý thuế, Luật Thuế thu nhập cá nhân hướng đến mô hình quản lý thuế mới, kê khai đơn giản, minh bạch, dễ thực hiện, đơn giản hóa sổ sách, hóa đơn, chứng từ, bảo đảm hộ kinh doanh sẽ không bị áp lực khi chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp”...

Làm rõ những lo ngại liên quan đến hóa đơn điện tử, trong đó nhiều hộ kinh doanh đang “lúng túng” trong vấn đề này, Bộ trưởng khẳng định, Bộ Tài chính, đặc biệt là Cục Thuế, đang hết sức nỗ lực, cố gắng để phối hợp với chính quyền địa phương các cấp hướng dẫn, hỗ trợ, giải thích cho các hộ kinh doanh để triển khai đúng các quy định của pháp luật. Cục Thuế cũng đã báo cáo cho biết, hiện nay “chúng tôi chưa phạt ai cả”, “vẫn đang hỗ trợ tối đa cho các hộ kinh doanh”, và “không có câu chuyện phạt bất cứ hộ kinh doanh nào”, trừ khi sau này khi đã triển khai và “những hộ nào cố tình vi phạm thì lúc đó chúng ta phải có chế tài”.

“Dự kiến sẽ giảm được khoảng 260 ngày so với quy định hiện nay”

Cũng với tinh thần thẳng thắn, trách nhiệm, không “né” những vấn đề “nóng”, Bộ trưởng khẳng định, chúng ta “đang kiểm soát rất tốt” vấn đề nợ công, nợ Chính phủ ở mức khoảng 33% GDP, và đây là con số “rất thấp và an toàn”… khi đại biểu đặt vấn đề: Liệu chúng ta có để lại gánh nợ quá lớn cho con cháu không khi Bộ Tài chính đã và đang tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua rất nhiều dự án với quy mô lớn trong khi quy mô thu ngân sách hàng năm tăng chậm.

Vấn đề quan trọng nhất, theo Bộ trưởng, đó là “dự án sau khi hoàn thành vận hành có hiệu quả hay không? Nếu có hiệu quả thì cũng giống như việc đi kinh doanh và vay ngân hàng - như vậy chúng ta vẫn có của ăn của để, vẫn trả nợ được, vẫn có hạ tầng và tiếp tục đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội”. Thực tế những dự án lớn vừa qua triển khai đều đã được đánh giá rất kỹ về hiệu quả kinh tế, cho nên “đại biểu hết sức yên tâm về vấn đề nợ quốc gia, nợ Chính phủ”.

Các đại biểu Quốc hội tham dự phiên chất vấn và trả lời chất vấn. Ảnh: Phạm Thắng

Tương tự, liên quan đến câu chuyện rất nhiều doanh nghiệp tại các khu công nghiệp, khu kinh tế đang cần cơ chế một cửa “thật sự thuận lợi” khi đây vẫn là một “rào cản lớn”, “gây kéo dài thời gian” và “làm nản lòng” các nhà đầu tư, “tư lệnh ngành” tài chính cho biết, tới đây sau khi rà soát, “dự kiến sẽ giảm được khoảng 260 ngày so với quy định hiện nay”, và theo chỉ đạo của Chính phủ, thì việc cắt giảm phải bảo đảm “rất thực chất”.

Cũng theo Bộ trưởng, “Bộ Tài chính hiện có tổng số 963 thủ tục hành chính sau khi hợp nhất. Chúng tôi dự kiến đến tháng 12 này sẽ hoàn thành việc cắt giảm khoảng 200 thủ tục hành chính và đơn giản hóa 351 thủ tục hành chính, cắt giảm khoảng 104 điều kiện kinh doanh, gắn vào đó, chi phí tuân thủ dự kiến sẽ giảm được khoảng 22.631 tỷ đồng mỗi năm, tương đương giảm khoảng 30%”…

Bộ trưởng cũng cho biết, hiện đã trình Chính phủ ban hành 3 Nghị định về phân cấp, phân định thẩm quyền, giải quyết 45 thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực tài chính để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và đang đẩy mạnh triển khai số hóa cung cấp 468 dịch vụ công trực tuyến toàn trình, 123 dịch vụ công trực tuyến một phần cho tổ chức, cá nhân. Đồng thời, cũng đã hoàn thành tái cấu trúc quy trình về thủ tục hành chính trên cơ sở tái sử dụng dữ liệu khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp với các dịch vụ công trực tuyến toàn trình để có thể thực hiện thông suốt từ ngày 1/7/2025.

Rõ ràng, trong thời gian rất ngắn vừa qua, thì những kết quả nêu trên cho thấy nỗ lực rất lớn của Bộ Tài chính nói riêng cũng như các bộ, ngành, cơ quan, địa phương và cả hệ thống chính trị nói chung trong bối cảnh cả nước đang quyết liệt thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, chuẩn bị các điều kiện để chính quyền địa phương 2 cấp chính thức hoạt động từ ngày 1/7 tới.

Mạch lạc về tư duy, rõ ràng về trách nhiệm và giải pháp, phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng đã cho thấy, Bộ trưởng nắm rất chắc lĩnh vực được giao quản lý, trong đó có phần việc liên quan đến lĩnh vực kế hoạch và đầu tư vừa được hợp nhất, thể hiện năng lực điều hành, bản lĩnh chính trị và tinh thần cầu thị, trách nhiệm.

Theo dõi phần trả lời của Bộ trưởng, một số đại biểu cũng đánh giá cao và bày tỏ sự “đồng tình”, “rất hài lòng”, “đặc biệt ấn tượng”… với phần trả lời của Bộ trưởng khi “đã đi thẳng vào những nội dung trọng tâm” các câu hỏi nêu ra.

Và có lẽ điều mà các đại biểu cũng như cử tri, Nhân dân chờ đợi, đó là những giải pháp và cam kết của Bộ trưởng trước Quốc hội sẽ khẩn trương được hiện thực hóa bằng những hành động cụ thể, quyết liệt trong thực tiễn, để ngành tài chính thực sự là trụ cột trong điều hành kinh tế vĩ mô, góp phần thực hiện thành công mục tiêu tăng trưởng 8% trở lên trong năm nay và tăng trưởng 2 con số trong những năm tới, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển thịnh vượng, hùng cường của dân tộc.

Lam Giang

Nguồn Đại Biểu Nhân Dân : https://daibieunhandan.vn/bo-truong-bo-tai-chinh-nguyen-van-thang-mach-lac-ve-tu-duy-ro-rang-ve-trach-nhiem-va-giai-phap-10376742.html