Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn trả lời các câu hỏi về bắt nạt, bạo lực học đường. Ảnh: Quốc hội Việt Nam.
Sáng 20/6, tại phiên chất vấn Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, vấn đề bạo lực học đường tiếp tục thu hút sự quan tâm của các đại biểu và cử tri cả nước.
Bao giờ mới hết bạo lực học đường?
Tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (tỉnh Quảng Bình) nêu rằng trong thời gian qua, Bộ GD&ĐT đã có nhiều giải pháp xử lý, chỉ đạo quyết liệt nhằm ngăn chặn bạo lực học đường. Tuy nhiên, tình trạng này, đặc biệt là hành vi bắt nạt trên mạng, vẫn diễn biến phức tạp, để lại di chứng lâu dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến thế hệ trẻ cả về thể chất lẫn tinh thần, cản trở mục tiêu phát triển con người toàn diện.
“Với trách nhiệm của ngành giáo dục, bộ trưởng có thể cam kết đến thời điểm nào thì bạo lực học đường sẽ chấm dứt? Nếu để xảy ra bạo lực, trách nhiệm của nhà trường được xử lý ra sao?”, đại biểu đặt câu hỏi.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cảm ơn câu hỏi đầy tính nhân văn và chia sẻ của nữ đại biểu, đồng thời nói rằng là người làm giáo dục, ông cũng đau đáu mong ước mọi trường học đều là trường học hạnh phúc, không còn bạo lực.
Đại biểu Nguyễn Minh Tâm bày tỏ trăn trở về vấn đề bạo lực học đường. Ảnh: Quốc hội Việt Nam.
Tuy nhiên, những người làm giáo dục cũng cần nhìn vào một thực tế rằng trường học là một phần của xã hội, không thể tách rời khỏi những mặt trái xã hội hiện đại. Nhưng hiện tại, bức tường ranh giới giữa trường học - xã hội ngày càng mỏng đi vì Internet, mạng xã hội và truyền thông hiện đại.
"Với tư cách là một phần của xã hội, chúng ta thấy là vấn đề bạo lực của xã hội, đặc biệt của xã hội hiện đại, đang diễn biến rất phức tạp. Còn nếu để nói một ngày nào đó trường học không còn bạo lực, tôi có thể nói đó là ngày mà người lớn không đánh nhau nữa. Khi đó, trẻ con sẽ chỉ nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương thuần túy mà thôi", ông Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.
Dù chưa thể hứa chắc ngày chấm dứt hoàn toàn bạo lực ở trường học, đại diện Bộ GD&ĐT cam kết toàn ngành giáo dục sẽ tiếp tục thực hiện mọi biện pháp để kiểm soát, giảm thiểu tình trạng này.
Thảo luận thêm về bạo lực học đường và tình trạng người lớn đánh nhau, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết theo thống kê điều tra, 70% học sinh có hành vi bạo lực với người khác đều xuất phát từ hoàn cảnh gia đình đặc biệt, ví dụ như cha mẹ ly hôn, chứng kiến bạo lực gia đình hoặc bản thân bị bạo lực trong gia đình. Những tổn thương này ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lý, hành vi, cách ứng xử của các em.
Qua đó, ông khẳng định rằng việc xây dựng nhân cách, đạo đức, kỹ năng ứng xử cho học sinh cần sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình. Người lớn, nhất là cha mẹ, phải là tấm gương về cách ứng xử văn minh, nhân ái.
Về phía trường học, ngành giáo dục sẽ tiếp tục tăng cường kiểm soát, hỗ trợ tâm lý, đẩy mạnh giáo dục đạo đức, xây dựng các hoạt động tích cực để học sinh không sa vào hành vi bạo lực.
“Nhà trường sẽ luôn là nơi tích cực nhất để ngăn chặn và xử lý bạo lực học đường. Chúng tôi sẽ làm điều này bằng tất cả nỗ lực có thể”, Bộ trưởng cam kết trước Quốc hội.
Bắt nạt trực tuyến đang gia tăng
Cũng thảo luận về vấn đề bắt nạt học đường, đại biểu Nàng Xô Vi (tỉnh Kon Tum) trích dẫn báo cáo số 719 của Bộ GD&ĐT, trong đó tiếp tục nhấn mạnh bạo lực học đường vẫn là một trong những thách thức đáng lo ngại của ngành giáo dục.
Đáng chú ý, hình thức bạo lực đang dần chuyển từ thể chất sang tinh thần, đặc biệt phổ biến trên không gian mạng. Nữ đại biểu nhấn mạnh rằng xu hướng này đáng báo động ở các địa bàn miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Cụ thể, nhiều học sinh ở những khu vực này vẫn còn thiếu kỹ năng tự bảo vệ, trong khi giáo viên phải kiêm nhiệm nhiều vai trò, đội ngũ chuyên gia tâm lý học đường chưa được bố trí đầy đủ. Bà Nàng Xô Vi bày tỏ băn khoăn về giải pháp của ngành giáo dục để xây dựng môi trường học tập an toàn, nhân văn cho học sinh ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Trả lời đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhận định so với các trường học ở đô thị hay khu vực đông dân cư, trường học tại vùng sâu, vùng xa thường ít xảy ra các vụ bạo lực học đường nghiêm trọng. Tuy nhiên, một hình thức mới đang trở thành mối lo chung ở mọi nơi, đó là bạo lực học đường trên không gian mạng, với mức độ và tính chất ngày càng phức tạp.
“Hiện nay, ước tính khoảng 20-25% trong tổng số trường hợp bạo lực học đường là bắt nạt trực tuyến. Tỷ lệ này đang có xu hướng gia tăng mạnh mẽ, đòi hỏi ngành giáo dục phải tập trung giải quyết với cách làm phù hợp”, Bộ trưởng nêu thông tin.
Theo đó, ông cho biết trong thời gian tới, bộ sẽ đẩy mạnh các biện pháp phòng, chống bạo lực học đường trên mạng, tăng cường giáo dục kỹ năng số, kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh, nhất là ở các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Thái An