Đây là thông tin được Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh khi phát biểu tiếp thu, giải trình trước ý kiến của các đại biểu Quốc hội trong phiên thảo luận chiều 20/11.
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà phát biểu. (Nguồn: quochoi.vn)
Đề nghị bổ sung hệ thống văn bằng
Trước đó, trong phiên thảo luận, một số đại biểu đã góp ý cho dự án luật sửa đổi một số điều của Luật Giáo dục đại học, trong đó đề cập đến đào tạo sau đại học lĩnh vực sức khỏe. Các nội dung được đại biểu quan tâm đề nghị là bổ sung đào tạo chuyên sâu bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa 1 và bác sĩ chuyên khoa 2 vào hệ thống văn bằng; bổ sung quy định bộ trưởng Bộ Y tế quy định chương trình, quy chế đào tạo sau đại học.
Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) cho hay việc đào tạo bác sĩ chuyên khoa không chỉ là đào tạo hàn lâm về học thuật mà phải gắn liền với thực hành lâm sàng tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Đào tạo chuyên khoa không thể thay thế bằng chương trình đào tạo thạc sĩ hay tiến sĩ.
Theo đó, đại biểu Nhị Hà kiến nghị ban soạn thảo dự thảo Luật Giáo dục (sửa đổi) bổ sung đào tạo sau đại học gồm đào tạo trình độ chuyên ngành, chuyên khoa dành cho người có trình độ từ đại học trở lên một số ngành thuộc lĩnh vực sức khỏe.
Đối với dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), đại biểu đề nghị bổ sung nội dung Bộ Y tế chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý nhà nước về đào tạo chuyên khoa và đào tạo chuyên sâu trong lĩnh vực sức khỏe, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành quy chế đào tạo chuyên khoa trình độ sau đại học trong lĩnh vực sức khỏe.
Cùng quan tâm vấn đề này, đại biểu Trần Khánh Thu (đoàn Hưng Yên) đề nghị bổ sung trình độ đào tạo sau đại học lĩnh vực sức khỏe vào hệ thống giáo dục đào tạo quốc dân đồng thời nhấn mạnh "đây là điều rất trăn trở cho lực lượng cán bộ toàn ngành y tế hiện nay".
Đại biểu Thu cho rằng đào tạo chuyên khoa lĩnh vực sức khỏe là giai đoạn tiếp theo sau đào tạo trình độ đại học, được áp dụng phổ biến đối với các nhân lực chuyên môn y tế ở hầu hết tất cả các quốc gia. Tại Việt Nam đang triển khai đào tạo chuyên khoa sau đại học lĩnh vực sức khỏe; bên cạnh hình thức thạc sĩ, tiến sĩ còn có 3 hình thức chuyên khoa cấp 1, chuyên khoa cấp 2, bác sĩ nội trú. Mô hình này được kế thừa từ hệ thống của Pháp và duy trì hơn 50 năm qua do Bộ Y tế quản lý và các trường đại học y dược tổ chức thực hiện. Hiện có hơn 40.000 cán bộ y tế có trình độ sau đại học chuyên khoa và bác sĩ nội trú.
"Ngành y tế tha thiết kiến nghị được bổ sung đào tạo sau đại học lĩnh vực sức khỏe vào hệ thống giáo dục quốc dân để hơn 40.000 cán bộ y tế có đủ cơ sở pháp lý công nhận cho hệ thống văn bằng đã được đào tạo để hướng tới các quy định của chuẩn quốc tế", đại biểu Trần Khánh Thu nói.
Đại biểu Khánh Thu cho rằng, về cấu trúc các chương trình đào tạo sau đại học, các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe hiện nay đã được thiết kế chuẩn hóa theo hệ thống tín chỉ, có đầy đủ các môn học tiên quyết, môn học cốt lõi, kỹ năng nghiên cứu. Đối với bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa 2 phải thực hiện nghiên cứu và làm luận văn bảo vệ tốt nghiệp.
"Như vậy, về cấu trúc chương trình đào tạo sau đại học, các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe hoàn toàn phù hợp theo các chương trình đào tạo học thuật và hoàn toàn tuân thủ theo các quy định về đào tạo hiện nay", đại biểu Trần Khánh Thu nhấn mạnh.
Theo đó, đại biểu Thu đề nghị dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục về đào tạo trình độ chuyên khoa dành cho người học có trình độ từ đại học trở lên một số ngành thuộc lĩnh vực sức khỏe; đề nghị bổ sung quy định bộ trưởng Bộ Y tế quyết định đối với đào tạo sau đại học, cơ sở giáo dục đại học, các chuyên ngành lĩnh vực sức khỏe.
Đây cũng là vấn đề được đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn Cần Thơ) đặt ra tại nghị trường. Theo đại biểu Lê Thị Thanh Lam, các ngành thuộc khối sức khỏe có tính đặc thù rất cao vì liên quan trực tiếp đến tính mạng con người. Khối ngành này đòi hỏi chuẩn nghề nghiệp nghiêm ngặt và phải đáp ứng các quy định pháp lý riêng khi hành nghề. Do đó, đại biểu đề nghị ban soạn thảo cần bổ sung quy định chương trình đào tạo các ngành thuộc lĩnh vực sức khỏe do Bộ trưởng Bộ GD&ĐT phê duyệt trên cơ sở phối hợp và thẩm định chuyên môn của Bộ Y tế.
Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn phát biểu giải trình về một số nội dung. (Nguồn: Quốc hội)
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn: Bộ không "ôm" việc đào tạo chuyên sâu của ngành y
Liên quan cấu trúc hệ thống luật, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết trong quá trình xây dựng 3 dự án luật (Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học, Luật Giáo dục nghề nghiệp), ban soạn thảo đã có sự chỉ đạo thống nhất để bảo đảm tính tổng thể, giảm thiểu chồng chéo, mâu thuẫn và tạo sự liên thông.
Trong đó, Luật Giáo dục được xem là nền tảng quy định những chuẩn chung nhất, còn các luật khác sẽ giải quyết những vấn đề đặc thù của từng lĩnh vực. "Một nhà giáo trong cơ sở giáo dục nghề nghiệp phải khác với nhà giáo trong cơ sở giáo dục phổ thông và đại học, tuy khác nhưng vẫn nằm trong tổng thể tương thích", Bộ trưởng nhấn mạnh.
Bộ trưởng chia sẻ, tất cả ý kiến của đại biểu Quốc hội sẽ được tiếp thu và giải trình.
Về mô hình đại học vùng với trường hợp như Đại học Thái Nguyên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn khẳng định vai trò và đóng góp của mô hình này trong công tác đào tạo, nghiên cứu thời gian qua. Các nghị quyết của Đảng đều nhất quán chủ trương phát triển các đại học quốc gia và đại học vùng thành những thực thể mạnh, đóng vai trò "đầu tàu" dẫn dắt trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Tuy nhiên, Bộ trưởng nhìn nhận nếu thực tiễn mô hình còn khiếm khuyết hay tồn tại khâu trung gian cồng kềnh, ngành giáo dục sẽ khảo sát, đánh giá kỹ lưỡng để tinh gọn theo tinh thần Nghị quyết 18.
"Việc các đại học vùng phân tán thành mấy chục đơn vị thì sẽ đi ngược với Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về giảm đầu mối, giảm cơ sở phân tán. Nếu đại học vùng 'tãi' ra thì sẽ thành các mảnh ghép nhỏ, còn phân tán hơn nữa, điều đó phải hết sức cân nhắc. Còn nếu như cấu trúc bên trong lỏng lẻo, quản lý cồng kềnh thì điều đó phải khắc phục và phải tìm ra điểm trung gian là chỗ nào để giải quyết. Chúng tôi cũng sẽ xem xét kỹ", Bộ trưởng phân tích.
Về đào tạo chuyên sâu đặc thù trong lĩnh vực y tế, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, việc đào tạo này từ xưa đến nay vẫn tiến hành bình thường. Luật Giáo dục Đại học không can thiệp vào việc quản lý và đào tạo chuyên khoa y tế mà chỉ quy định nguyên tắc chung đối với các văn bằng thuộc phạm vi quản lý nhà nước mà Bộ GD&ĐT được giao.
Các chương trình đào tạo chuyên sâu như bác sĩ nội trú, chuyên khoa 1, chuyên khoa 2 vẫn do Bộ Y tế quản lý về nội dung chuyên môn, chuẩn năng lực và điều kiện thực hành, chương trình đào tạo cấp văn bằng.
Luật Giáo dục Đại học sửa đổi lần này đã bổ sung quy định rõ ràng chương trình đào tạo chuyên sâu lĩnh vực khoa học, sức khỏe, cấp bằng bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa do Bộ Y tế quản lý.
"Bộ GD&ĐT không 'ôm' cái này. Bộ GD&ĐT cũng chưa từng có ý tưởng về việc đưa các trường đại học của Bộ Y tế về mình. Về đào tạo bác sĩ nội trú, chuyên khoa 1, chuyên khoa 2, chuyên khoa 3 vẫn do Bộ Y tế quy định", Bộ trưởng GD&ĐT khẳng định.
Các chương trình đào tạo bình thường khác thì phần chuẩn chương trình đào tạo do Cục Khoa học Công nghệ và Đào tạo của Bộ Y tế tổ chức soạn thảo, chuẩn chương trình đào tạo. Các nội dung chuyên môn như vậy do Bộ Y tế quản lý chứ không phải do Bộ GD&ĐT.
Ông Nguyễn Kim Sơn cho rằng cần phân biệt rạch ròi giữa quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục và quản lý chuyên môn. Bộ GD&ĐT quản lý nhà nước bằng văn bản pháp quy, còn quản lý chuyên môn đặc thù là do bộ chuyên ngành thực hiện.
Phi Yến