Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên làm việc với Viện Công nghiệp Thực phẩm

4 giờ trướcBài gốc

Tham dự buổi làm việc có đại diện lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ Công Thương, đại diện các Viện nghiên cứu, Hiệp hội; cùng các cán bộ, viên chức, người lao động tại Viện Công nghiệp Thực phẩm.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cùng đoàn công tác của Bộ Công Thương thăm và làm việc tại Viện Công nghiệp Thực phẩm

Viện Công nghiệp Thực phẩm được thành lập theo Quyết định số 112/CP ngày 21/7/1967 của Thủ tướng Chính phủ (tiền thân từ Viện Công nghiệp nhẹ và thực phẩm).

Trải qua 58 năm xây dựng và phát triển, Viện Công nghiệp thực phẩm lần lượt trực thuộc Bộ Công nghiệp Nhẹ (1967-1969), Bộ Lương thực thực phẩm (1969-1980), Bộ Công nghiệp thực phẩm (1980-1987), Bộ Nông nghiệp và Công nghiệp thực phẩm (1987-1991), Bộ Công nghiệp Nhẹ (1992-1995), Bộ Công nghiệp (1995-2007), Bộ Công Thương từ 2008 đến nay.

Lĩnh vực hoạt động chủ yếu của Viện là nghiên cứu phát triển công nghệ chế biến nông sản thực phẩm, công nghệ sinh học và giám định vệ sinh an toàn thực phẩm. Một trong những thành tựu lớn nhất của Viện là góp phần xây dựng nền tảng cho công nghiệp rượu bia, nước giải khát của Việt Nam.

Trong những năm gần đây, Viện đã phát triển và chuyển giao được một số công nghệ trong lĩnh vực chế biến như: Công nghệ sản xuất tinh bột biến tính, maltooligosaccharide từ tinh bột; Công nghệ chiết tách và sản xuất thực phẩm chức năng từ các loại thảo dược; Công nghệ sản xuất giống vi sinh vật cho công nghiệp lên men và bảo vệ sức khỏe; Công nghệ lên một số sản phẩm truyền thống ở quy mô công nghiệp.

Trong giám định thực phẩm, Viện có Trung tâm giám định thực phẩm quốc gia hoạt động theo chuẩn ISO/IEC 17025. Trong lĩnh vực công nghệ cao, Viện là một trong những cơ sở mạnh của Việt Nam trong nghiên cứu sản xuất enzyme tái tổ hợp, sản xuất nano-selen.

Trong lĩnh vực công nghệ cao, Viện mối quan hệ hợp tác trên 10 năm với ĐHTH Chalmers, Thụy Điển và bước đầu nhận được một số đơn đặt hàng nghiên cứu từ 02 công ty của Pháp và Nhật Bản.

Đơn vị hỗ trợ thực hiện quản lý trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, sản xuất thực phẩm và công nghệ sinh học

Giai đoạn 2020 - 2025, Viện Công nghiệp Thực phẩm đã hỗ trợ Bộ Công Thương thực hiện công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, sản xuất thực phẩm và công nghệ sinh học. Viện đang tiến hành rà soát các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia áp dụng cho các sản phẩm do Bộ Công Thương quản lý; đồng thời đề xuất xây dựng, sửa đổi các tiêu chuẩn, quy chuẩn và biện pháp quản lý an toàn thực phẩm phù hợp với yêu cầu mới. Hiện tại, Viện được phân công phối hợp cùng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công xây dựng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về sữa, dầu ăn, đồ uống có cồn, bột và tinh bột.

Ông Vũ Nguyên Thành - Viện trưởng Viện Công nghiệp Thực phẩm báo cáo tại buổi làm việc

Viện duy trì Trung tâm Phân tích và Giám định Thực phẩm Quốc gia hoạt động theo tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 (mã số VILAS 259). Trung tâm được Bộ Công Thương chỉ định thực hiện phân tích, giám định các mặt hàng thuộc phạm vi quản lý của Bộ và được Cục Chăn nuôi chỉ định kiểm tra, phân tích, giám định nguyên liệu thức ăn chăn nuôi nhập khẩu. Hàng năm, Trung tâm thực hiện phân tích từ 400 đến 500 mẫu sản phẩm cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, phục vụ mục đích sản xuất, xuất khẩu và công bố chất lượng sản phẩm.

Trong các sự cố về an toàn thực phẩm, Viện luôn là cơ quan hàng đầu được Bộ Công Thương tham vấn. Hiện tại, Viện đang xây dựng cơ sở dữ liệu về ngành công nghiệp thực phẩm, đánh giá sự phù hợp của các quy định ngành với tiêu chuẩn quốc tế, đồng thời trực tiếp tham gia xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật ngành thực phẩm. Gần đây nhất, Viện đã tham gia xử lý sự cố liên quan đến chất EO trong mì ăn liền xuất khẩu sang thị trường châu Âu.

Viện cũng tham gia tích cực vào các tổ soạn thảo Đề án phát triển Công nghiệp sinh học, tổ công tác phát triển nhiên liệu sinh học, các đoàn kiểm tra hậu kiểm định kỳ và đột xuất về an toàn thực phẩm, cũng như tham gia bình chọn sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia. Ngoài ra, Viện còn thực hiện nhiệm vụ của Bộ Công Thương trong việc hỗ trợ đào tạo an toàn thực phẩm, đổi mới công nghệ và chuyển đổi số cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ trong lĩnh vực thực phẩm.

Đơn vị quan trọng trong mạng lưới bảo tồn gen quốc gia và quốc tế

Viện Công nghiệp Thực phẩm là một trong những viện nghiên cứu đầu ngành của Việt Nam và là viện nghiên cứu duy nhất của Bộ Công Thương trong lĩnh vực công nghệ thực phẩm và công nghệ sinh học. Giai đoạn 2020 - 2024, Viện thực hiện tổng cộng 38 nhiệm vụ, bao gồm: 05 đề tài cấp Nhà nước; 18 nhiệm vụ cấp Bộ Công Thương; 10 đề tài cấp tỉnh và nhánh; và 05 nhiệm vụ hợp tác quốc tế.

Giai đoạn 2020 - 2025 Viện đã đăng ký được 2 giải pháp hữu ích, công bố 106 bài báo khoa học trong đó có 15 bài báo quốc tế.

Viện Công nghiệp Thực phẩm là một đơn vị quan trọng trong mạng lưới bảo tồn gen quốc gia và quốc tế, đang lưu giữ hơn 1700 chủng vi sinh vật công nghiệp. Thành quả này là kết quả từ hơn 50 năm nghiên cứu của các đề tài cấp Bộ và cấp Nhà nước do các nhà khoa học trong và ngoài Viện thực hiện, cũng như sự hỗ trợ tích cực của Bộ Công Thương và ngành An ninh trong việc thu thập giống sản xuất. Các nguồn gen bảo tồn tại Viện được cung cấp làm giống sản xuất cho doanh nghiệp, chủng tham chiếu cho các phòng xét nghiệm, và vi sinh vật phục vụ nghiên cứu, đào tạo tại các viện, trường đại học trên cả nước. Bảo tồn gen Vi sinh vật công nghiệp là một trong những cơ sở hạ tầng quan trọng cho phát triển công nghiệp sinh học tại Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại buổi làm việc

Trong lĩnh vực công nghệ cao, Viện là cơ sở hàng đầu trong nước về nghiên cứu sản xuất enzyme tái tổ hợp và sản xuất nano-selen. Viện đã và đang hợp tác chặt chẽ trên 10 năm với Đại học Chalmers, Thụy Điển trong nghiên cứu enzyme thủy phân lignocellulose từ vi nấm. Gần đây, Viện mở rộng hợp tác với công ty Amano Enzyme (Nhật Bản) để tìm kiếm và ứng dụng enzyme mới trong công nghiệp thực phẩm. Đồng thời, Viện có hợp tác quốc tế với UNIDO và Đại học King Mongkut (Thái Lan) về sản xuất cồn nhiên liệu từ sắn; Đại học Parma (Italia) trong các nghiên cứu phục vụ kinh tế tuần hoàn; Viện Công nghệ Thực phẩm Hàn Quốc xây dựng dự án phát triển trung tâm hỗ trợ doanh nghiệp; và Công ty Procelys (Pháp) nghiên cứu tác động của cao nấm lên quá trình tạo bào tử của vi khuẩn Bacillus. Các đề tài hợp tác quốc tế này đã khẳng định năng lực nghiên cứu của Viện về trình độ cán bộ và cơ sở vật chất phòng thí nghiệm.

Viện Công nghiệp Thực phẩm đã phát triển nhiều quy trình và sản phẩm mới từ phụ phẩm nông nghiệp, góp phần nâng cao giá trị chuỗi sản xuất, giảm phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu, đồng thời đảm bảo an toàn thực phẩm. Việc ứng dụng các công nghệ sạch như enzyme, vi sinh và chiết xuất tự nhiên đã giúp giảm tiêu hao năng lượng 10–15% và giảm phát thải 20–30% so với quy trình truyền thống. Nhiều công nghệ và sản phẩm của Viện như tỏi đen, đồ uống chức năng từ quả vả, vỏ điều, nấm linh chi đã được các doanh nghiệp tiếp nhận và thương mại hóa thành công, phù hợp với định hướng "kết nối viện – doanh nghiệp" của ngành Công Thương. Một số công nghệ như sản xuất tiêu trắng, chiết xuất polyphenol đã được chuyển giao thương mại.

Viện tích cực tổ chức các lớp đào tạo, hội thảo nhằm nâng cao nhận thức và năng lực đổi mới sáng tạo cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. Đề án xây dựng Trung tâm đổi mới sáng tạo, kết nối doanh nghiệp và chuyển giao công nghệ do Viện đề xuất đã được Bộ Công Thương thông qua và trình Thủ tướng phê duyệt. Ngay từ khi đề xuất, Viện đã thúc đẩy kết nối và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước, đặc biệt vào năm 2024, đã tổ chức nhiều hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp về an toàn thực phẩm, tư vấn xây dựng tiêu chuẩn ISO 22000 và chuyển đổi số.

Viện cũng thường xuyên chủ trì các hội thảo quốc tế như "Sản xuất Cồn Nhiên liệu từ Sắn" với Đại học King Mongkut (Thái Lan); hội thảo quốc tế "Truy xuất nguồn gốc, đảm bảo an toàn thực phẩm và nâng cao năng lực cạnh tranh" với Viện Mê Kông (Thái Lan); và hội thảo về "Ứng dụng Công nghệ Vi sinh trong Nâng cao Chất lượng Cà phê và Ca cao Việt Nam" với tập đoàn Lallemand (Pháp).

Ngoài ra, Viện còn hợp tác đào tạo với Đại học Mở Hà Nội, Đại học Bách khoa Hà Nội, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, và Đại học Quốc gia Hà Nội trong hướng dẫn sinh viên thực tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp cho khoảng 20-30 học viên mỗi năm. Viện cũng phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu trong nước triển khai các nhiệm vụ khoa học công nghệ cấp tỉnh tại Hà Nội, Phú Thọ, Sơn La, Tuyên Quang, Gia Lai, Đăk Nông.

Viện đã được Đảng, Nhà nước và các cấp, các ngành ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý như Huân chương Độc lập hạng Ba, Huân chương Lao động hạng Nhất, Huân chương Lao động hạng Nhì và Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Ba.

Nhiều cá nhân và tập thể của Viện cũng nhận được các danh hiệu và giải thưởng danh giá như Huân chương Kháng chiến, Huân chương Lao động, Giải thưởng Kovalepskaia, Chiến sĩ thi đua Toàn quốc, Giải thưởng VIFOTEX, Giải thưởng Tài năng sáng tạo nữ toàn quốc.

Huyền My

Nguồn Tạp chí Công thương : https://tapchicongthuong.vn/bo-truong-nguyen-hong-dien-lam-viec-voi-vien-cong-nghiep-thuc-pham-202935.htm