Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội trong báo cáo giải trình cho biết, dự thảo luật không cấm việc dạy thêm, học thêm mà chỉ quy định nhà giáo không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức nhằm hạn chế, tiến tới khắc phục tình trạng học thêm, dạy thêm tràn lan.
Không nên quy định quá cứng về dạy thêm, chỉ cần không ép buộc là được
Hiện nay, Bộ GD-ĐT đã ban thông tư hướng dẫn về dạy thêm, học thêm, trong đó đã thể hiện rõ nội dung cấm nhà giáo dạy thêm cho học sinh mà mình đang trực tiếp giảng dạy.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải phát biểu. Ảnh: Quốc hội
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho rằng, việc dạy thêm, học thêm là nhu cầu thực, chính đáng. Vì vậy phải có hành lang pháp lý, quy định pháp luật để không thể trục lợi được.
Bà Hải bày tỏ trăn trở và cho biết, định nghĩa học thêm, dạy thêm trong phần dự thảo luật không nêu. "Tôi tra ở trên mạng thì dạy thêm là hoạt động giáo viên hoặc người có chuyên môn tổ chức dạy ngoài giờ chính khóa, ngoài chương trình học chính tại trường học nhằm giúp học sinh một số môn nội dung, trong đó có các hình thức dạy tại nhà, dạy tại trung tâm, dạy online...", bà Hải cho biết.
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu cho biết thời gian qua kể từ khi có Thông tư 29 về dạy thêm, học thêm, các địa phương rất quan tâm nhưng cũng có biến tướng. Có nhiều thầy cô dạy online qua các phần mềm zoom, google meet mà vẫn thu tiền. Vì vậy, rất khó quản lý việc dạy thêm tại nhà.
Quy định nêu "không ép buộc dưới mọi hình thức", bà Hải đặt vấn đề "thế nào là ép buộc" bởi dù có văn bản cụ thể không ép buộc nhưng thực tế "có ép buộc người ta viết đơn tự nguyện để học".
Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu phân tích tại sao bác sĩ có khám ngoài giờ, không có khái niệm "khám thêm" bởi có bệnh thì đi khám bệnh hoặc bệnh chưa khỏi thì đi khám ngoài. "Học trên lớp chưa đủ hoặc muốn học tốt hơn thì ra ngoài học thêm, việc học thêm này thu phí hay không thu phí", bà Hải nói và gợi mở nên có quy định rõ hơn về học thêm.
Trong khi đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đồng tình cần phải cấm việc ép đi học thêm dưới mọi hình thức.
Ông đề nghị cơ quan soạn thảo cần có biện pháp phân định rạch ròi biểu hiện giữa ép buộc hoặc không ép học thêm, trên cơ sở tôn trọng quyền được học tập của học sinh và phụ huynh. Dẫn chứng Thông tư 29, ông Phương bày tỏ không đồng tình khi Bộ GD-ĐT cấm giáo viên dạy thêm với học sinh chính khóa của mình.
Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, một học sinh nghe bài giảng trên lớp có thể tiếp thu được 70% kiến thức nếu em đó có khả năng tiếp thu tốt. Nhưng có học sinh chỉ hiểu được 50% thậm chí 30-40% và không phải ai nghe giảng xong cũng thuộc bài, hiểu bài.
Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn tại phiên tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự thảo Luật Nhà giáo. Ảnh: Quốc hội
Theo ông Phương, Bộ GD-ĐT quy định cấm giáo viên dạy thêm học sinh chính khóa để cho chặt chẽ, nhưng lại không ổn. Bởi nhiều học sinh, các em chỉ muốn nghe giảng từ cô giáo của mình chứ không muốn học cô khác. "Cô giáo trực tiếp dạy mới là người thường xuyên tiếp xúc, hiểu biết trình độ, khả năng học sinh đến đâu. Không nên quy định quá cứng, chỉ cần không ép buộc là được", Phó Chủ tịch Quốc hội nói.
Không được ép buộc học thêm dưới mọi hình thức
Giải trình sau đó, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, dạy thêm, học thêm chỉ khu biệt trong đối tượng được nêu rõ định nghĩa tại Thông tư 29. Dạy thêm, học thêm là hoạt động dạy học phụ thêm ngoài thời lượng quy định trong kế hoạch giáo dục đối với các môn học, hoạt động giáo dục trong chương trình giáo dục phổ thông, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học cơ sở, chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông.
Theo Bộ trưởng, tại dự thảo luật về những điều nhà giáo không được làm quy định không được ép buộc người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức. Quy định này, trước hết thể hiện quan điểm về đạo đức nhà giáo hơn là quy định mang tính chất chuyên môn.
Về việc tại sao quy định không được ép học sinh học mà giáo viên dạy chính ở trên lớp tham gia học thêm, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn lý giải, trong trách nhiệm thực thi công vụ, nhà giáo đã phải hoàn thành việc trang bị kiến thức cho học sinh của mình ngay trong giờ chính khóa. Nếu trong giờ chính khóa giáo viên không hoàn thành được thì không hoàn thành trách nhiệm công vụ của mình. Nếu để người đó lại mang về nhà dạy tiếp nội dung thuộc trách nhiệm công vụ đã phải làm dẫn đến biến tướng, khiến giáo viên không hoàn thành trách nhiệm công vụ của mình.
Đối với học sinh học giỏi, học yếu, chuẩn bị thi tốt nghiệp, giáo viên được phép dạy cho học sinh của mình ngay trong nhà trường và đã quy định rõ. Việc này nhằm thực hiện nghiêm trách nhiệm công vụ để giáo viên hoàn thành trách nhiệm của mình.
Trần Thường