Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn chiều 19/6. Ảnh: Quochoi.vn.
Trong phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại hội trường Quốc hội chiều 19/6, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã phát biểu giải trình, làm rõ nhiều nội dung đại biểu quan tâm trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
Đại biểu đánh giá việc quản lý dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lệ Thủy (đoàn Quảng Bình) đặt câu hỏi nguyên nhân việc triển khai Thông tư 29 về dạy thêm học thêm chưa hiệu quả. Đại biểu đề nghị bộ trưởng nêu giải pháp căn cơ để quản lý tốt nhất việc dạy thêm, học thêm.
"Báo cáo 719 đánh giá việc triển khai dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả, vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến nhà trường, giáo viên, phụ huynh và học sinh. Theo bộ trưởng, nguyên nhân chủ yếu do đâu, có phải do cách tiếp cận trong xây dựng quy định còn nhiều bất cập? Bộ trưởng có giải pháp căn cơ gì để quản lý tốt nhất việc dạy thêm, học thêm thời gian tới?", bà Thủy đặt câu hỏi.
Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy đặt câu hỏi về tính hiệu quả của việc thực hiện Thông tư 29. Ảnh: Quốc hội.
Trước câu hỏi của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhìn nhận để một chính sách của một ngành có thể thực hiện được hiệu quả khi ban hành không chỉ là câu chuyện câu chữ trong một văn bản mà còn cần sự thực hiện từ trung ương đến địa phương, cả ngành cấp tỉnh, cấp xã.
Nếu một văn bản tốt mà các cấp thực hiện không đầy đủ chức trách của mình thì hiệu quả chắc chắn không được như mong muốn.
Theo ông Sơn, Thông tư 29 đã đề cập đến trách nhiệm của ngành giáo dục và đào tạo, trách nhiệm cấp tỉnh, huyện và xã, các trường học, giáo viên và các đối tượng có liên quan.
Trong quá trình thực hiện, nhiều địa phương tích cực vào cuộc kiểm tra, triển khai. Ngay sau khi thông tư có hiệu lực, bộ cũng đã cử đoàn đi kiểm tra, nhiều nơi thực hiện tốt.
"Nên nếu nói một cách phổ quát rằng thông tư đó không được thực hiện tốt trên cả nước là oan cho một số tỉnh, thành", ông Sơn trả lời.
Bộ trưởng nói thêm rằng Thông tư 29 tư ban hành 12/2025 và có hiệu lực ngày 14/2/2025. Có thể thấy, thời gian thực hiện thông tư chưa nhiều, nên đánh giá hiệu quả của nó như đại biểu nói, ông "e rằng hơi sớm".
Khi thông tư được ban hành đã được lấy ý kiến các bộ ngành, giáo viên. Vì vậy, tư lệnh ngành giáo dục cho rằng cần triển khai đầy đủ rồi mới đánh giá mức độ đầy đủ của nó.
Để thông tư thực hiện có hiệu quả, ông Sơn bày tỏ mong muốn các địa phương cùng vào cuộc với ngành giáo dục để văn bản đi vào cuộc sống.
Tranh luận lại với câu trả lời của bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy khẳng định viện dẫn ban đầu không phải nhận định của cá nhân bà. Bà không đánh giá chủ quan tỉnh nào làm tốt hay không.
Đây là trích dẫn nguyên văn trang 20, Báo cáo số 719 của Bộ GD&ĐT. Bà Thủy quan tâm đến tính tương thích giữa các nhận định đối với nguyên nhân và giải pháp đi theo.
Bà Thủy nói trong báo cáo có đánh giá việc thực hiện Thông tư 29 về quản lý dạy thêm, học thêm chưa hiệu quả, vẫn còn khoảng cách giữa chính sách và thực tiễn. Bên cạnh đó, báo cáo cũng cho rằng các địa phương lúng túng trong thực hiện Thông tư 29. Do đó, bà thấy nguyên nhân đưa ra không liên quan việc triển khai thông tư.
Đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy đánh giá việc tiếp cận chưa hợp lý. Theo bà, việc đưa ngành nghề vào ngành nghề kinh doanh có điều kiện phải có tiêu chí liên quan quốc phòng, an ninh quốc gia hay trật tự an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng hoặc bảo vệ môi trường.
"Ngành nghề dạy thêm, học thêm tôi thấy không thuộc các tiêu chí này. Ngoài ra, từ năm 2020 trở về trước, dạy thêm, học thêm là ngành nghề kinh doanh có điều kiện, còn từ 2020 trở về đây đã bỏ ra khỏi danh mục kinh doanh có điều kiện. Tại sao từ Thông tư 29/2024, mới triển khai thời gian ngắn lại đề xuất đưa vào ngành nghề kinh doanh có điều kiện? Việc này không phù hợp với quan điểm của Chính phủ", bà Thủy tranh luận.
Trả lời thêm sau đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nói quá trình triển khai Thông tư 29 không có gì mâu thuẫn, đồng thời, sẽ tiếp thu góp ý của đại biểu.
Đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga tiếp tục chất vấn về vấn đề quản lý dạy thêm, học thêm. Ảnh: Quốc hội.
Dạy thêm, học thêm vì nhiều thứ chưa đủ
Cũng trong phiên chất vấn chiều 19/6, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (đoàn Quảng Bình) nêu thực trạng dạy thêm, học thêm tràn lan đang gây áp lực cho học sinh, ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường học đường và đi ngược với tinh thần đổi mới giáo dục.
Bà đánh giá cao việc Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 29 về dạy thêm, học thêm, đặc biệt là những chỉ đạo nhất quán của ngành giáo dục để chấn chỉnh tình trạng này. Tuy nhiên, đại biểu cho rằng Thông tư 29 chưa phải giải pháp hoàn hảo, đặc biệt trong môi trường học đường áp lực về thành tích thi cử, kỳ vọng xã hội lớn.
"Đâu là nguyên nhân cốt lõi của hiện tượng dạy thêm, học thêm. Bộ trưởng có giải pháp căn cơ giải quyết tình trạng này", bà chất vấn.
Với câu hỏi này, theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, sở dĩ người ta cần học thêm, dạy thêm là bởi có nhiều thứ chưa đủ. Đầu tiên phải nói đến lương giáo viên chưa đủ để sống. Thứ hai là chưa đủ trường, lớp để học sinh không phải cạnh tranh, đặc biệt là ở thành phố lớn. Hiện tại, các kỳ thi vào THPT còn căng thẳng hơn thi vào đại học.
Bên cạnh đó, phụ huynh chưa đủ niềm tin, chưa đủ thỏa mãn khi thành tích của con chưa cao. Về phía nhà trường, hiệu trưởng, giáo viên cũng chưa hoàn thành trách nhiệm chương trình chính. Công tác quản lý, cơ chế điều hành cũng chưa đủ.
"Ở góc độ nào đó, sự đổi mới của giáo dục còn phải làm nhiều việc mới có thể đáp ứng. Còn nhiều cái 'chưa' khiến vẫn phải dạy thêm, học thêm", ông nói.
Bộ trưởng GD&ĐT cho rằng nguyên nhân cốt lõi của vấn đề này là việc chuyển chương trình từ giáo dục tiếp cận trang bị kiến thức sang phát triển năng lực của trẻ. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đi theo hướng này và đã làm được nhiều việc, song còn thiếu nhiều điều kiện để triển khai.
"Như vậy, không có giải pháp duy nhất nào có thể khắc phục việc này một sớm một chiều, cần có giải pháp tổng thể", bộ trưởng nhấn mạnh.
Ngọc Bích