Phát biểu tiếp thu giải trình dự án Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) sáng 15/2 tại Hội trường Quốc hội, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà lý giải, việc cơ quan chủ trì thẩm tra và soạn thảo thống nhất giữ nguyên mô hình chính quyền địa phương như hiện nay nhằm đảm bảo tính ổn định tổng thể của cả hệ thống chính trị.
"Nếu điều chỉnh ngay sẽ có hẫng hụt trong vận hành hệ thống tổ chức và mô hình chính quyền địa phương. Vì vậy, mô hình vẫn tạm thời giữ nguyên và đề nghị đại biểu ủng hộ phương án này. Việc này cũng phù hợp trong bối cảnh cả nước đang thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy", bà Trà cho biết.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà. (Ảnh: Media Quốc hội)
Bà Trà cho biết, chính quyền đô thị vẫn thực hiện theo các nghị quyết của Quốc hội. Đô thị trực thuộc Trung ương như Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Cần Thơ hay TP Huế có thể đề xuất điều chỉnh.
Theo Bộ trưởng Nội vụ, việc sửa Luật Chính quyền địa phương hướng đến tạo hành lang pháp lý chặt chẽ, thực hiện nguyên tắc phân cấp, phân quyền và ủy quyền giữa Chính phủ với địa phương.
"Chính phủ tiến đến sửa đổi căn bản và toàn diện, tuy nhiên vẫn có những vấn đề cần ổn định trước mắt để đảm bảo vận hành thông suốt của chính quyền địa phương trong sắp xếp tổ chức bộ máy. Việc điều chỉnh vấn đề này, vấn đề kia sẽ không đảm bảo sự liên thông, thống nhất để thực hiện tinh gọn bộ máy.
Trong bối cảnh đang sắp xếp tổ chức bộ máy, Bộ Nội vụ đang phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương đánh giá, nghiên cứu tổng thể mô hình tổ chức bộ máy, trong đó có hệ thống chính quyền địa phương", bà Trà nói.
Phát biểu thảo luận trước đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) nhấn mạnh và đồng tình mô hình chính quyền địa phương như dự luật, trong đó có cả HĐND và UBND.
Đại biểu Hòa nêu rõ, chúng ta không thể không có HĐND cấp xã. Tuy nhiên, thời gian qua đang thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị nên cần nghiên cứu mô hình này sắp tới để thực hiện chung trên cả nước.
Đại biểu Phạm Văn Hòa. (Ảnh: Media Quốc hội)
"Mô hình chính quyền đô thị nên triển khai áp dụng chung trên các đô thị trên toàn quốc chứ không nên áp dụng riêng cho địa phương nào. Không thể chỉ thực hiện cho các thành phố trực thuộc Trung ương, trong khi các thành phố trực thuộc tỉnh cũng là đô thị", ông Hòa nêu.
Về cơ cấu tổ chức của UBND, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) cho rằng không nên giao Chính phủ quy định các ủy viên UBND, mà cần quy định cụ thể trong luật về cơ cấu tổ chức của UBND. Hơn nữa, không nên bao gồm các ủy viên là giám đốc các sở ngành, bởi lẽ các sở ngành chỉ là cơ quan chuyên môn, tham mưu cho UBND.
Cơ cấu tổ chức của UBND chỉ nên gồm Chủ tịch, Phó chủ tịch, người đứng đầu đơn vị quân đội và công an cùng cấp.
Tương tự, đối với UBND nơi không tổ chức HĐND, ông Đồng đề nghị cũng nên đưa người đứng đầu quân đội và công an cùng cấp tham gia cơ cấu tổ chức UBND vì đó cũng là chính quyền địa phương.
Trong khi đó, đại biểu Trần Quốc Tuấn (đoàn Trà Vinh) nêu rõ nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương là nội dung hết sức quan trọng, mang tính nguyên tắc về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương.
Đại biểu Tuấn nhấn mạnh, chủ trương của Đảng qua nhiều kỳ đại hội đều chỉ đạo phải đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm đô thị và đặc điểm nông thôn, hải đảo.
"Thực tiễn cũng cho thấy sau khi sửa Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2019, TP Đà nẵng, TP.HCM và TP Hải phòng đã được Quốc hội cho phép thực hiện chính quyền đô thị một cấp và mang lại hiệu quả. Chúng ta đang thực hiện cuộc cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, thì tổ chức chính quyền địa phương cũng cần phải được thiết kế lại, phù hợp với đặc điểm của đô thị và đặc điểm của nông thôn", ông Tuấn nói.
Đại biểu tỉnh Trà Vinh đề nghị nghiên cứu trong khi chưa đổi mới được tổ chức chính quyền địa phương ở nông thôn thì cần mạnh mẽ đổi mới tổ chức chính quyền địa phương ở đô thị để thúc đẩy sự phát triển.
PHẠM DUY