Sáng 18-3, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì và chỉ đạo phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo của Chính phủ về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06.
Phát biểu tại đây, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đánh giá công tác cải cách hành chính năm 2024 cũng như quý I- 2025 đã đạt được nhiều tiến bộ mới và ghi nhận một số đột phá đáng kể.
Nhiệm vụ hết sức hệ trọng và cấp bách
Đáng chú ý, về cải cách thể chế, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay Chính phủ và Thủ tướng đặc biệt quan tâm đến việc đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, đề cao chức năng kiến tạo, hỗ trợ bên cạnh chức năng quản lý của pháp luật và thúc đẩy phân cấp, phân quyền.
“Điều này được thể hiện rất rõ và chúng ta đã đạt được những kết quả bước đầu rất tích cực trong năm 2024” - theo bà Trà.
Đánh giá về cải cách tổ chức bộ máy, Bộ trưởng Nội vụ nhận định đây thực sự là một cuộc cách mạng trong toàn hệ thống chính trị. Trong thời gian qua, hệ thống hành chính đã đạt được những kết quả rất tích cực, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển tiếp theo.
Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà phát biểu tại phiên họp. Ảnh: NHẬT BẮC
Cụ thể, đối với các bộ và cơ quan ngang bộ, hiện nay chỉ còn 17 bộ và cơ quan ngang bộ, đã giảm được 5 bộ và 3 cơ quan thuộc Chính phủ.
Đồng thời, tổ chức bên trong của các bộ và cơ quan ngang bộ giảm 13/13 tổng cục và tương đương, đạt tỉ lệ 100%; giảm 519 cục và tổ chức tương đương (giảm khoảng gần 78%); giảm 219 vụ và tương đương (giảm trên 54%); giảm 3.303 chi cục và tương đương (giảm gần 92%).
63 tỉnh và TP đã giảm 343 cơ quan chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp tỉnh, đạt tỉ lệ 29%, 1.454 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện (giảm 17,5%).
Ngoài ra, số lượng đơn vị sự nghiệp công lập của các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ cũng như chính quyền địa phương đã giảm rất rõ rệt…
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho hay một trong những nhiệm vụ cải cách hành chính từ nay đến hết năm 2025 là tập trung triển khai thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp bảo đảm thận trọng, kỹ lưỡng, chất lượng.
Bà Trà nhấn mạnh đây là yêu cầu đáp ứng chỉ đạo chung của Bộ Chính trị, Trung ương, Chính phủ và Thủ tướng, là một nhiệm vụ hết sức hệ trọng và cấp bách.
“Chúng tôi rất mong nhận được sự phối hợp chặt chẽ từ tất cả các bộ, ngành liên quan để kịp thời hướng dẫn các địa phương thực hiện nhiệm vụ quan trọng này hiệu quả” - bà Phạm Thị Thanh Trà nói.
Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền
Sau khi chỉ ra một số tồn tại trong công tác cải cách hành chính trong năm 2024, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề xuất tám nhiệm vụ cơ bản, trong số này có việc đẩy mạnh cải cách thể chế để bảo đảm yêu cầu xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật kiến tạo, phát triển và tăng trưởng; kịp thời thực hiện việc phân cấp, phân quyền đáp ứng yêu cầu "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".
Đặc biệt, tập trung tháo gỡ những nút thắt thể chế, trọng tâm là các thể chế đang gây lực cản cho tăng trưởng; đổi mới tư duy xây dựng pháp luật, vừa khuyến khích sáng tạo, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, khơi thông mọi nguồn lực để phát triển.
Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, vừa qua, Quốc hội đã ban hành hai luật sửa đổi, gồm Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), trong đó quy định rất cụ thể và rõ ràng về phân cấp, phân quyền.
Quốc hội đã giao Chính phủ ban hành các nghị định để sửa đổi các luật chuyên ngành. Tuy nhiên, hiện nay, các luật chuyên ngành vẫn còn tình trạng chồng chéo, chưa đảm bảo mục tiêu phân cấp, phân quyền.
Bà Trà dẫn chứng có tới 177 luật chuyên ngành quy định về thẩm quyền của Bộ trưởng, gây khó khăn trong việc thực hiện; 154 luật chuyên ngành quy định cụ thể các vấn đề thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ và 92 luật chuyên ngành quy định thẩm quyền của HĐND và UBND.
Với hai luật sửa đổi vừa được Quốc hội thông qua, toàn bộ nhiệm vụ đã được giao cho Chính phủ để khẩn trương ban hành các nghị định, kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong các luật chuyên ngành liên quan đến phân cấp, phân quyền. Do vậy, tất cả các bộ, ngành cần căn cứ vào kế hoạch của Chính phủ để đẩy mạnh việc ban hành các nghị định thực hiện phân cấp, phân quyền.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ lưu ý cách thực hiện cần đúng với phương châm: Đảm bảo địa phương quyết định, địa phương thực hiện và chịu trách nhiệm, đồng thời "cởi trói" cho cán bộ, tạo điều kiện thuận lợi hơn trong công tác quản lý và điều hành…
Mở rộng thí điểm Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp
Một nhiệm vụ quan trọng khác được bà Phạm Thị Thanh Trà đề cập là đẩy mạnh cải cách và đơn giản hóa thủ tục hành chính; rà soát, kiến nghị bãi bỏ các thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh không cần thiết, không phù hợp; tăng cường nguyên tắc minh bạch trong giải quyết thủ tục hành chính; nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông.
Cùng với đó là việc tổ chức triển khai mở rộng thí điểm mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp trực thuộc UBND cấp tỉnh tại một số địa phương theo kế hoạch, tiếp tục đẩy mạnh số hóa hồ sơ cũng như kết quả giải quyết thủ tục hành chính.
Bà Phạm Thị Thanh Trà cũng nhắc tới việc tăng cường thực thi pháp luật, kỷ cương hành chính; tổ chức triển khai nghiêm túc, hiệu quả các cơ chế, chính sách mới trong quản lý cán bộ, công chức, viên chức.
Đồng thời, đẩy mạnh thực hiện các giải pháp đảm bảo tiến độ giải ngân vốn đầu tư công; hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật để thúc đẩy tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập và xã hội hóa dịch vụ công.
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết Bộ Nội vụ sẽ chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức sơ kết Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021-2025, đồng thời đề ra các nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2026-2030.
“Ngay sau đây, chúng tôi cũng sẽ hoàn thành việc xác định Chỉ số cải cách hành chính năm 2024 và Chỉ số hài lòng của người dân về sự phục vụ của hành chính công”- bà Trà nói và cho biết nội dung này sẽ được báo cáo với Chính phủ và Thủ tướng, dự kiến đưa vào hội nghị định kỳ đầu tháng 4 của Chính phủ để công khai thông tin và báo cáo trước nhân dân.
ĐỨC MINH- NGUYÊN THẢO