Khó nhận diện đầu cơ hay tích lũy
Theo cơ quan soạn thảo, việc đánh thuế là cần thiết nhằm quản lý chặt hoạt động kinh doanh vàng, ngăn ngừa đầu cơ và thu hút nguồn lực lớn trong xã hội tham gia vào nền kinh tế.
Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) góp ý vào dự thảo luật. Ảnh: Phạm Thắng.
Tham gia góp ý, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) nêu rõ, việc thu thuế với mỗi lần chuyển nhượng vàng miếng là vấn đề rất mới. Bởi lẽ, khi rà soát thông lệ quốc tế, chưa có quốc gia nào thu thuế đối với vàng miếng giống như đề xuất của Việt Nam.
Song, ông An cho rằng, đề xuất này là hợp lý nếu xét tới đặc thù riêng của nước ta trong quản lý thị trường vàng - một lĩnh vực rất khó.
Theo đại biểu, ở Việt Nam, rất khó phân định đâu là đầu cơ, đâu là tiết kiệm, đâu là tích lũy vàng. Nhiều đại biểu cũng đã phân tích thị trường vàng có nhiều vấn đề phức tạp và chúng ta đã phải ban hành nhiều quyết sách để xử lý.
Vì thế quy định thu thuế đối với vàng miếng là một chính sách phù hợp, góp phần cùng các công cụ khác quản lý và điều tiết thị trường này về đúng bản chất.
"Việc người dân thức đêm, dậy từ 3h sáng xếp hàng đi mua vàng, mua hàng cây và khi không mua được vàng miếng thì lại chuyển sang mua vàng nhẫn ép vỉ thì không thể gọi đó là tiết kiệm", ông An nói.
Một vấn đề khác, trong khoản 11 Điều 3 dự thảo Luật quy định chỉ áp dụng đối với vàng miếng, không áp dụng với vàng nhẫn. Tuy nhiên, dự thảo giao Chính phủ quy định "ngưỡng vàng miếng". Ông An đề nghị điều chỉnh lại thành ngưỡng giá trị giao dịch vàng miếng, ví dụ như giao dịch đến 200 triệu đồng/lần hoặc 1 tỷ đồng/năm.
Đại biểu cũng chỉ ra, dự thảo Luật giao Chính phủ quy định thời điểm xác định thuế, bảo đảm phù hợp với thị trường vàng. Tuy nhiên, hiện nay sàn giao dịch vàng chưa vận hành, do đó những tiêu chí này phụ thuộc rất lớn vào công tác quản lý thị trường vàng. Vì vậy, cần có quy định thật cụ thể để có thể thu được ngay mức thuế 0,1%, thậm chí còn hơn.
Ông An đề nghị việc điều chỉnh thuế suất phải do Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, trên cơ sở báo cáo của Chính phủ.
Mục tiêu lớn nhất là điều chỉnh hành vi giao dịch vàng
Cũng góp ý về nội dung này, đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP.HCM) cho rằng, đa phần người dân coi vàng như là tài sản tích lũy do tiết kiệm, tích góp.
Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP.HCM) phát biểu tại nghị trường. Ảnh: Phạm Thắng.
"Họ có thể mua để tiết kiệm từ 5 phân, 1 chỉ, tích lũy để dành dự phòng cho sự cố xảy ra trong cuộc sống và có thể phòng khi ma chay, cưới hỏi, ốm đau", bà Yến nói.
Đại biểu Yến cho rằng, vàng có thể mua được từ khoản tiền tích từ tiết kiệm, tức là sau khi đã trừ thuế. Nay khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế. "Đây có phải là thuế chồng thuế hay không?", nữ đại biểu đặt câu hỏi.
Bà Yến phân tích chúng ta đang cố gắng làm sao để đánh thuế vào đối tượng đầu cơ, lũng đoạn thị trường và mong muốn ổn định thị trường vàng.
Nhưng với thuế suất chỉ 0,1% thì có thể chưa đủ để ngăn chặn việc đầu cơ trong mua bán vàng, không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ có thể thu được từ hoạt động kinh doanh này.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình làm rõ ý kiến các đại biểu. Ảnh: Phạm Thắng.
Phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) quy định thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng vàng miếng sẽ được áp dụng với mức thuế suất 0,1% trên giá trị chuyển nhượng từng lần.
Về thời điểm áp dụng, Chính phủ sẽ tiếp tục cân nhắc kỹ lưỡng và báo cáo Quốc hội khi quyết định.
Bộ trưởng nhấn mạnh, mục tiêu lớn nhất của chính sách thuế này không phải là tăng thu ngân sách, mà là điều chỉnh hành vi giao dịch vàng, hạn chế tình trạng đầu cơ, tránh gây áp lực lên thị trường vàng và thị trường ngoại tệ.
"Thực tế thời gian qua cho thấy, khi thị trường vàng bị tác động bởi đầu cơ, chính người dân là đối tượng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất do giá vàng biến động bất thường", ông Thắng nói và nhấn mạnh, chính sách thuế này là một trong nhiều giải pháp nhằm góp phần ổn định thị trường vàng và qua rà soát, không có tình trạng trùng thuế trong chính sách này.
Trang Trần