Đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP. HCM) phát biểu thảo luận
Chiều 19-11, Quốc hội thảo luận về Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Dự thảo luật này có khá nhiều điểm mới như quy định về mức giảm trừ gia cảnh, bổ sung thêm một số khoản thu nhập vào thu nhập khác chịu thuế thu nhập cá nhân, bổ sung nhiều quy định về miễn giảm thuế thu nhập cá nhân…
Qua thảo luận, đa số ĐBQH tán thành với việc dự thảo luật đã bổ sung quy định cho phép giảm trừ thu nhập chịu thuế đối với một số khoản như: tiền lương, tiền công chi cho y tế, giáo dục, đào tạo, tham gia bảo hiểm bắt buộc, đóng góp vào quỹ hưu trí bổ sung, mua bảo hiểm hưu trí tự nguyện, bảo hiểm nhân thọ.
Ở chiều ngược lại, dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) bổ sung quy định áp dụng mức thuế suất 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng, áp dụng trên giá chuyển nhượng từng lần giao dịch. Lý do được đưa ra là để nâng cao tính minh bạch của thị trường vàng, hạn chế đầu cơ.
Bày tỏ băn khoăn với quy định này, đại biểu Trần Kim Yến (đoàn TP. HCM) đề nghị rà soát kỹ, bởi theo bà, đa phần người dân coi vàng là tài sản tích lũy, do tiết kiệm “chắt bóp” chi tiêu từ sinh hoạt hàng ngày.
“Họ tiết kiệm để mua 5 phân, 1 chỉ, dành tài sản tích lũy để dự phòng sự cố xảy ra trong cuộc sống như ma chay, cưới hỏi, ốm đau… Vàng mua được cũng từ khoản tiền tiết kiệm sau khi đã đóng thuế thu nhập cá nhân” - bà Yến phát biểu. Vậy, với quy định như dự thảo luật, khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế thì “có phải thuế chồng thuế hay không?” – nữ đại biểu đoàn TP HCM nêu vấn đề.
Vị đại biểu TP.HCM phân tích thêm, mục tiêu của đánh thuế vào đối tượng đầu cơ, lũng đoạn thị trường và ổn định thị trường vàng. Nhưng với thuế suất chỉ 0,1% thì có thể chưa đủ để ngăn chặn đầu cơ trong mua bán vàng, vì mức này không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ thu được.
Đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) phát biểu thảo luận
Có quan điểm ngược lại, đại biểu Trịnh Xuân An (đoàn Đồng Nai) bày tỏ sự đồng tình với chủ trương đánh thuế chuyển nhượng vàng miếng. Ông An thông tin, dù đây là quy định rất mới trên thế giới, chưa có nước nào đánh thuế vàng miếng trong thu nhập cá nhân, nhưng đề xuất này lại rất hợp lý với đặc thù của Việt Nam, nhất là trong bối cảnh quản lý thị trường vàng đang rất khó khăn.
Đại biểu Trịnh Xuân An phân tích: "Không thể nói rằng mua vàng để tiết kiệm mà lại “thức đêm, thức hôm, xếp hàng từ 3 giờ sáng để đăng ký mua vàng miếng. Khi không mua được vàng miếng lại chuyển sang mua vàng nhẫn ép vỉ. Rất khó để phân biệt giữa đầu cơ và tiết kiệm”.
Vì vậy, đại biểu An đề xuất giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị giao dịch vàng miếng chịu thuế, xác định thời điểm thu thuế, chỉ áp dụng chính sách này với vàng miếng chứ không áp dụng với vàng nhẫn... Ông cũng đề xuất, mức thuế suất với giao dịch vàng miếng nên giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh sẽ phù hợp hơn mà không lo trùng thuế và ảnh hưởng đến khoản tiết kiệm của người dân.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu
Phát biểu giải trình, làm rõ thêm một số ý kiến ĐBQH nêu ra tại phiên thảo luận, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, việc thu thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng đã được rà soát, nghiên cứu kỹ lưỡng trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các cơ quan bộ, ngành, ý kiến thẩm tra.
Theo ông Thắng, dự thảo luật giao Chính phủ căn cứ tình hình quản lý thị trường vàng, quy định thời điểm áp dụng ngưỡng giá trị, ngưỡng chịu thuế, điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với quản lý thị trường vàng.
Mặt khác, thuế thu nhập cá nhân đối với vàng miếng có mức thuế suất 0,1% trên giá trị chuyển nhượng từng lần. Mục tiêu lớn nhất của thuế này chính điều chỉnh hành vi mua bán vàng để tránh trường hợp đầu cơ, gây áp lực lên thị trường vàng, liên quan đến thị trường ngoại tệ, và cuối cùng chính người dân lại bị ảnh hưởng khi giá vàng bị thao túng, đầu cơ.
"Nội dung này là một trong rất nhiều giải pháp để chúng ta thực hiện bình ổn thị trường vàng. Thời điểm Chính phủ sẽ cân nhắc. Chúng tôi đã nghiên cứu, không có chuyện thuế chồng thuế" – Bộ trưởng Bộ Tài chính nói.
Áp dụng mức giảm trừ gia cảnh theo vùng, miền sẽ rất khó thực hiện
Liên quan đến các ý kiến đề xuất về áp dụng mức giảm trừ gia cảnh theo vùng, miền, Bộ trưởng Bộ Tài chính lý giải, nếu đặt vấn đề quy định ngưỡng giảm trừ ở nông thôn thấp hơn ở đô thị, thì vô hình trung chúng ta đã đánh thuế vào những người có thu nhập thấp, điều kiện sống và làm việc khó khăn. Thêm vào đó, việc xác định một người nộp thuế ở khu vực nào cũng rất phức tạp, do sự di chuyển thường xuyên của một bộ phận lao động trong nền kinh tế.
Việc đặt vấn đề xác định các mức giảm trừ theo vùng cũng sẽ có những hạn chế cụ thể như: cá nhân sinh sống ở một nơi, làm việc ở nơi khác; người phụ thuộc ở nơi khác, phát sinh thu nhập tại nhiều nơi…
“Khi Chính phủ bàn về nội dung này cũng đưa ra việc có giảm trừ thuế theo vùng không. Nghe thì có vẻ rất phù hợp nhưng rất khó thực hiện và quan trọng là không đảm bảo được sự công bằng, minh bạch” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết.
Tiến Hưng