Bộ Xây dựng đề xuất cơ chế gỡ vướng cho dự án BOT giao thông

một ngày trướcBài gốc

Sau nhiều lần báo cáo và nhận được chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ, Bộ Xây dựng đang đề xuất Chính phủ ban hành một nghị định quy định chi tiết việc tháo gỡ vướng mắc dự án BOT giao thông.

Theo đó, Chính phủ sẽ thực hiện việc giải quyết bất cập các dự án BOT từng bước theo luật hiện hành, không chờ Quốc hội ban hành một nghị quyết như đề xuất trước đây.

Cần 14.800 tỉ đồng để giải quyết bất cập các dự án BOT

Đề xuất trên được Bộ Xây dựng đưa ra trong bối cảnh có 11 dự án gặp khó khăn cần có giải pháp tháo gỡ gồm 8 dự án do Bộ Xây dựng quản lý và 3 dự án do địa phương quản lý.

Theo đó, Bộ xây dựng đề xuất gỡ khó 11 dự án BOT chia làm hai nhóm

Nhóm 1, Nhà nước hỗ trợ khoảng 8.482 tỉ đồng cho bốn dự án có doanh thu sụt giảm, không có khả năng phục hồi. Các dự án này gồm cầu Ba Vì - Việt Trì, cầu Thái Hà, hầm đường bộ qua Đèo Cả, cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn.

Hiện cả nước có 11 dự án BOT đang gặp khó khăn trong thu hồi vốn. Ảnh minh họa. Ảnh: V.LONG

Nhóm 2, Nhà nước bố trí khoảng 6.317 tỉ đồng để thanh toán và chấm dứt hợp đồng trước thời hạn đối với 7 dự án gồm: Tuyến tránh TP Thanh Hóa, xây dựng mới cầu Bình Lợi, cải tạo Quốc lộ 91, xây dựng đường Thái Nguyên - Chợ Mới, đường Hồ Chí Minh qua tỉnh Đắk Lắk, xây dựng cầu An Hải, nâng cấp đường 39B đoạn thị trấn Thanh Nê.

“Hai nhóm giải pháp tháo gỡ vướng mắc trên đảm bảo nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”. Trong đó, Nhà nước chia sẻ để tiếp tục thực hiện hợp đồng, thanh toán chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn”- Bộ Xây dựng cho hay.

Áp dụng Luật PPP vào các dự án cũ

Để tạo hành lang pháp lý thực hiện đề xuất trên, Bộ Xây dựng cho rằng Chính phủ cần thiết ban hành Nghị định “quy định chi tiết về việc tháo gỡ vướng mắc dự án BOT giao thông”. Nghị định này có cơ sở và phù hợp với thẩm quyền của Chính phủ.

Theo dự thảo Nghị định, Bộ Xây dựng đề xuất phạm vi giải quyết là những dự án BOT gặp vướng mắc giảm doanh thu được ký kết trước ngày 1-1-2021. Trong đó, cho phép các dự án này được áp dụng một số chính sách của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công – tư (PPP) hiện hành.

Chẳng hạn như điều kiện chia sẻ phần doanh thu, tỉ lệ chia sẻ phần giảm doanh thu, trách nhiệm của các bên khi Nhà nước chia sẻ phần giảm doanh thu; điều kiện chia trả chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn…

Trong đó, dự thảo Nghị định quy định các dự án Nhà nước hỗ trợ, tỉ lệ chia sẻ của Nhà nước được dự thảo xác định không quá 75% tỉ lệ bình quân giữa mức doanh thu bị sụt giảm và doanh thu trong phương án tài chính của dự án trong 3 năm gần nhất. Mức doanh thu bị sụt giảm được xác định bằng doanh thu trong phương án tài chính trừ doanh thu thực tế.

Đối với các dự án Nhà nước dự định mua lại và chấm dứt hợp đồng, Bộ Xây dựng đề xuất xác định các khoản cấu thành tổng chi phí phải trả cho nhà đầu tư gồm: Vốn dự án theo hướng tổng vốn đầu tư; chi phí quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì công trình dự án; các khoản thuế, phí doanh nghiệp dự án phải nộp; chi phí lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh - doanh thu.

Tuy nhiên, trong các khoản cấu thành tổng chi phí Nhà nước bỏ ra mua lại dự án BOT, Bộ Xây dựng đề xuất ba phương án đối với khoản chi phí lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh.

Phương án 1: Tổng số vốn vay theo hợp đồng dự án PPP nhân với mức lãi suất (xác định bằng 4%/năm). Thời gian tính chi phí lãi vay từ thời điểm công trình dự án đưa vào khai thác đến thời điểm chấm dứt hợp đồng.

Phương án 2: Tổng chi phí lãi vay nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án đã thanh toán cho ngân hàng tín dụng tính đến thời điểm cơ quan có thẩm quyền quyết định chấm dứt hợp đồng.

Phương án 3: Nhà nước không tính lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh trong chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng trước thời hạn.

Theo Bộ Xây dựng, phương án 1 có ưu điểm là bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ khi chi trả chi phí bồi thường, chấm dứt hợp đồng. Tuy nhiên quy định này nếu thực hiện các ngân hàng vướng mắc trong hạch toán lại do các khoản thu lãi vay đã được hạch toán.

Phương án 2 phù hợp với thực tế lãi vay đã thanh toán, thuận lợi cho ngân hàng tín dụng do không phải hạch toán lại. Tuy nhiên, phương án này không đảm bảo tính thống nhất do mức lãi vay đã thanh toán tùy thuộc vào doanh thu của từng dự án cũng như khả năng chi trả của nhà đầu tư.

Thường trực Chính phủ từng chỉ đạo không tính lãi vay

Theo tìm hiểu của phóng viên, trong các cuộc làm việc giữa Bộ Xây dựng và các tổ chức tín dụng, nhà đầu tư một số ngân hàng đề xuất hỗ trợ chi phí lãi vay trong giai đoạn vận hành, kinh doanh với mức khoảng 4%/năm trên tổng số vốn vay đầu tư dự án; một số ngân hàng đề xuất giá trị thanh toán có tính lãi vay doanh nghiệp dự án đã thanh toán và ngân hàng đã hạch toán (không hồi tố đối với số lãi đã thu).

Tuy nhiên, Thường trực Chính phủ từng chỉ đạo Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng) và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam làm việc với Nhà đầu tư, doanh nghiệp và các bên cung cấp vốn để đàm phán theo hướng không có lợi nhuận vốn chủ sở hữu và không tính lãi vay trong giá trị dự kiến đề nghị thanh toán.

VIẾT LONG

Nguồn PLO : https://plo.vn/bo-xay-dung-de-xuat-co-che-go-vuong-cho-du-an-bot-giao-thong-post863335.html