Ảnh minh họa.
Bộ Xây dựng vừa ban hành Văn bản hợp nhất số 21/VBHN-BXD ngày 14/11/2025, hợp nhất các thông tư quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Nhà ở 2023. Văn bản được xây dựng trên cơ sở Thông tư số 05/2024/TT-BXD (hiệu lực từ 1/8/2024), được sửa đổi, bổ sung bởi Thông tư 09/2025/TT-BXD (hiệu lực từ 1/7/2025) và Thông tư 32/2025/TT-BXD (hiệu lực từ 10/11/2025). Nội dung văn bản tập trung hoàn thiện các quy định về quản lý, sử dụng nhà ở, đặc biệt là nhà ở xã hội và quản lý vận hành nhà chung cư.
Phân cấp mạnh cho chính quyền cơ sở
Một trong những điểm đáng chú ý của Văn bản hợp nhất là việc tăng cường phân cấp quản lý nhà ở cho chính quyền địa phương, nhất là cấp xã. Nhiều nhiệm vụ trước đây thuộc thẩm quyền của cơ quan quản lý nhà ở cấp huyện được chuyển giao cho ủy ban nhân dân cấp xã nhằm bảo đảm quản lý gần dân, sát thực tế hơn.
Theo đó, đối với nhà ở thuộc sở hữu của cá nhân nước ngoài tại Việt Nam, trước khi ký hợp đồng cho thuê, chủ sở hữu phải gửi văn bản thông báo đến ủy ban nhân dân cấp xã nơi có nhà ở. Thông báo phải nêu rõ thông tin về chủ sở hữu, địa chỉ nhà, thời gian cho thuê, số giấy chứng nhận quyền sở hữu và mục đích sử dụng.
Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổng hợp, báo cáo định kỳ 6 tháng, hằng năm hoặc theo yêu cầu đột xuất cho cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh về tình hình cho thuê nhà của cá nhân nước ngoài trên địa bàn.
Đối với trường hợp cá nhân xây dựng nhà ở nhiều tầng, nhiều căn hộ (từ 2 tầng trở lên và dưới 20 căn hộ để cho thuê) thuộc diện miễn giấy phép xây dựng, chủ đầu tư phải có văn bản thông báo tới ủy ban nhân dân cấp xã trước khi khởi công, nêu rõ số tầng, số căn hộ, diện tích sàn, diện tích sử dụng chung và khu vực để xe.
Tường minh điều kiện thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội
Văn bản hợp nhất quy định chi tiết mẫu giấy tờ, thủ tục chứng minh đối tượng và điều kiện để được thụ hưởng chính sách nhà ở xã hội.
Đáng chú ý, quy định mới nêu rõ tiêu chí thu nhập đối với từng nhóm đối tượng. Cụ thể:
Người độc thân có thu nhập bình quân hằng tháng không quá 20 triệu đồng.
Người độc thân đang nuôi con dưới tuổi thành niên có mức thu nhập bình quân hằng tháng không quá 30 triệu đồng.
Người đã kết hôn, tổng thu nhập của hai vợ chồng không quá 40 triệu đồng/tháng.
Các đối tượng vay vốn ưu đãi để mua, thuê mua nhà ở xã hội hoặc tự xây dựng, cải tạo nhà ở phải sử dụng đúng mẫu giấy tờ theo quy định (từ Mẫu số 01 đến Mẫu số 07). Các giấy tờ chứng minh điều kiện được xác nhận có giá trị trong 6 tháng.
Quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư ban hành kèm theo Văn bản hợp nhất áp dụng cho cả nhà chung cư để ở và có mục đích hỗn hợp, trong đó nhấn mạnh vai trò của Hội nghị nhà chung cư và Ban quản trị (BQT).
Quyền biểu quyết tại Hội nghị nhà chung cư được tính theo diện tích sở hữu riêng (1m² tương đương 1 phiếu biểu quyết). Các quyết định được thông qua theo nguyên tắc đa số phiếu biểu quyết của chủ sở hữu, người sử dụng tham dự.
Các thành viên Ban quản trị được khuyến khích tham gia các khóa đào tạo nghiệp vụ quản lý vận hành; việc cấp giấy chứng nhận hoàn thành khóa đào tạo phải thực hiện trong thời gian không quá 3 tháng kể từ ngày công nhận Ban quản trị.
Những tranh chấp liên quan đến kinh phí quản lý vận hành, bàn giao và sử dụng quỹ bảo trì phần sở hữu chung sẽ do ủy ban nhân dân cấp xã nơi có nhà chung cư hoặc Tòa án/trọng tài thương mại giải quyết theo thẩm quyền.
Hợp đồng quản lý vận hành giữa Ban quản trị và đơn vị quản lý vận hành có thời hạn tối thiểu 12 tháng và tối đa bằng nhiệm kỳ Ban quản trị (3 năm). Việc sử dụng kinh phí quản lý vận hành, kinh phí bảo trì phải bảo đảm đúng mục đích, công khai, minh bạch; Ban quản trị phải công khai định kỳ 6 tháng các khoản thu-chi liên quan.
Bộ Xây dựng chịu trách nhiệm hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy định của Văn bản hợp nhất; đồng thời phối hợp xử lý các vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai.
Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có trách nhiệm bố trí nguồn lực, chỉ đạo Ủy ban nhân dân cấp xã tổ chức thực hiện đầy đủ nhiệm vụ, thẩm quyền theo quy định. Những khó khăn, bất cập trong quá trình thực hiện phải được tổng hợp, báo cáo Bộ Xây dựng để xem xét, giải quyết kịp thời.
Kim Cương