Bộ Xây dựng vừa gửi báo cáo tới Thủ tướng Chính phủ và Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về phương án triển khai tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành, nhằm hình thành kết nối nhanh giữa Cảng hàng không quốc tế (CHKQT) Tân Sơn Nhất và CHKQT Long Thành trong thời gian tới.
Toàn cảnh sân bay Long Thành sắp được đưa vào khai thác quý I/2026 - Ảnh: NGUYỄN TUẤN
Đồng bộ với các tuyến metro tại TP HCM
Theo Bộ Xây dựng, dự báo đến năm 2050, lưu lượng hành khách trên tuyến Thủ Thiêm - Long Thành chủ yếu là khách nội - ngoại ô và khách đô thị, chiếm khoảng 85-90% tổng nhu cầu đi lại. Vì vậy, cơ quan này đề xuất điều chỉnh tính chất dự án từ đường sắt quốc gia sang đường sắt đô thị, phù hợp định hướng phục vụ vận tải hành khách khối lượng lớn trong đô thị và vùng phụ cận. Hồ sơ điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 sẽ được hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ trong tháng 12-2025.
Dự án được thiết kế theo tiêu chuẩn đường sắt đô thị, sau khi hoàn thành sẽ bàn giao cho địa phương quản lý, vận hành, tương tự mô hình tuyến Cát Linh - Hà Đông. Đây được xem là bước chuẩn bị quan trọng nhằm bảo đảm việc khai thác thuận lợi, đồng bộ với các tuyến metro tại TP HCM.
Phương án kết nối giữa hai sân bay sẽ thông qua tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, kết hợp metro số 6 (kết nối tại ga Phú Hữu) và metro số 2 (kết nối tại ga Thủ Thiêm) để về Tân Sơn Nhất. Các tuyến này đã nằm trong quy hoạch TP HCM và quy hoạch mạng lưới đường sắt quốc gia, vì vậy việc triển khai cần đồng bộ về thời gian, công nghệ, tổ chức vận hành để khai thác hiệu quả.
Vành đai 3 TP HCM sẽ thông xe giai đoạn 1 nút giao cao tốc TP HCM – Long Thành – Dầu Giây với cầu Nhơn Trạch (gói thầu XL1) ngày 19-8 sẽ có thêm phương án kết nối với sân bay Long Thành - Ảnh: NGỌC QUÝ
Kết nối trực tiếp giữa 2 sân bay lớn nhất phía Nam
Về cơ quan chủ quản, Bộ Xây dựng cho biết thẩm quyền quyết định thuộc Thủ tướng Chính phủ. UBND TP HCM và UBND tỉnh Đồng Nai sẽ phải thống nhất để một địa phương làm cơ quan chủ quản thực hiện dự án. UBND TP HCM đã kiến nghị được giao vai trò này, đồng thời đề xuất bổ sung tuyến Thủ Thiêm – Long Thành vào danh mục dự án kèm Nghị quyết 188/2025/QH15. Bộ Xây dựng đồng thuận với đề xuất này.
Trong trường hợp dự án được giao cho địa phương thực hiện, TP HCM sẽ triển khai theo mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD), huy động vốn từ ngân sách, nguồn xã hội hóa và các kênh đầu tư khác. Nếu tuyến đã nằm trong quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt, sẽ không phải thực hiện lại thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư công.
Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng giao TP HCM chủ trì làm việc với tỉnh Đồng Nai để thống nhất phương án, đồng thời cho phép bàn giao toàn bộ kết quả nghiên cứu hiện có của dự án cho TP HCM. Điều này nhằm giúp địa phương sớm triển khai công tác chuẩn bị đầu tư, bảo đảm tiến độ. Bộ Xây dựng cũng cam kết phối hợp chặt chẽ với TP HCM trong toàn bộ quá trình, hướng tới mục tiêu sớm hình thành tuyến đường sắt hiện đại, kết nối trực tiếp giữa 2 sân bay lớn nhất phía Nam, phục vụ nhu cầu đi lại ngày càng tăng của người dân và du khách.
Đi đến sân bay Long Thành như thế nào?
Các dự án giao thông dẫn vào sân bay Long Thành đang được đẩy nhanh để đảm bảo thông xe đúng hạn. Ngày 2-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra lần thứ 8 tại dự án, động viên công nhân và yêu cầu hoàn thành 4 dự án thành phần, bảo đảm kết nối thông suốt đường cao tốc, đường bộ, đường sắt trước ngày 19-12-2025, khai thác thương mại đầu 2026.
Sân bay Long Thành giai đoạn 1 có công suất 25 triệu khách/năm, tiếp nhận khoảng 80% khách quốc tế của Tân Sơn Nhất, nên áp lực lên các tuyến kết nối rất lớn. Các dự án trọng điểm gồm cao tốc TP HCM – Long Thành – Dầu Giây, cầu thay phà Cát Lái, cầu Đồng Nai 2, cầu Phú Mỹ 2.
Tuyến T1 vào sân bay đã thông xe kỹ thuật tháng 4-2025, tuyến T2 dự kiến tháng 9-2025. Các tuyến ĐT773, ĐT769, ĐT770B sẽ khởi công năm 2026. Quốc lộ 51 hiện quá tải, Đồng Nai dự kiến xây đường trên cao hơn 16.000 tỉ đồng để nối cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu.
Ngọc Quý