Thông tin với báo chí, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho biết, để thực hiện việc giảm giá nhà, Bộ Xây dựng đề xuất các cơ chế, kỳ vọng sẽ giúp “hạ nhiệt” thị trường, tạo điều kiện cho người dân thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở trong thời gian tới. Hiện nay, Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến đối với dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về cơ chế kiểm soát, kiềm chế giá bất động sản. Trong đó, dự thảo có nêu 03 nội dung điều tiết thị trường gồm: Chính sách cho vay với người mua nhà; Trung tâm giao dịch bất động sản; Phát triển nhà thương mại giá phù hợp.
Đầu tiên là, thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý nhằm công khai, minh bạch các giao dịch. Trung tâm sẽ là đầu mối liên thông điện tử giữa các cơ quan, tổ chức có liên quan trong việc thực hiện các giao dịch bất động sản; tổ chức, giám sát và xác thực các giao dịch bất động sản, bao gồm mua bán, chuyển nhượng, cho thuê mua. Việc thành lập, tổ chức và hoạt động của Trung tâm được thực hiện theo quy định khác của Chính phủ, bảo đảm thống nhất, đồng bộ với quá trình chuyển đổi số, cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai và bất động sản.
Thứ hai là, tăng nguồn cung, phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh thông tin: Dự thảo Nghị quyết quy định, tùy theo tình hình thực tế, UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định dành tối thiểu 20% trong tổng số dự án xây dựng nhà ở thương mại dự kiến phát triển trong giai đoạn 2026 - 2030 của địa phương để phát triển dự án nhà ở thương mại giá phù hợp. Nghị quyết quy định áp dụng các cơ chế, chính sách đặc thù như chọn chủ đầu tư dự án không thông qua đấu giá, đấu thầu. Trình tự, thủ tục lựa chọn chủ đầu tư dự án áp dụng tương tự như lựa chọn chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội theo Nghị quyết số 201/2025/QH15 của Quốc hội và Nghị định số 192/2025NĐ/CP của Chính phủ.
Bên cạnh đó, căn cứ tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất của dự án là giá đất theo bảng giá đất và hệ số điều chỉnh giá đất theo quy định của pháp luật đất đai. Chủ đầu tư phát triển dự án được hưởng lợi nhuận định mức tối đa bằng 20% tổng vốn đầu tư xây dựng dự án. Phương pháp xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở được áp dụng tương tự như đối với xác định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội.
Đối với các dự án xây dựng nhà ở thương mại đã được chấp thuận chủ trương đầu tư hoặc lựa chọn chủ đầu tư mà có nhu cầu điều chỉnh sang dự án xây dựng nhà ở thương mại giá phù hợp, cơ quan có thẩm quyền hoặc chủ đầu tư thực hiện điều chỉnh theo quy định của pháp luật đầu tư.
Theo bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), mấu chốt để tháo gỡ các vướng mắc của thị trường bất động sản hiện nay nằm ở thể chế. Đây được xem là nguyên nhân gốc rễ, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của thị trường, từ nguồn cung, giao dịch cho đến sự minh bạch. Bộ Xây dựng dự kiến sẽ xây dựng Luật Nhà ở và Luật Bất động sản sửa đổi vào năm 2026. Các luật sửa đổi này sẽ tập trung vào những vấn đề cốt lõi như điều kiện giao dịch bất động sản, hoạt động kinh doanh dịch vụ bất động sản và các yếu tố kiểm soát thị trường nhằm bảo đảm sự ổn định, lành mạnh. Mục tiêu là tạo ra một hành lang pháp lý thông thoáng, đột phá, có khả năng thu hút các nguồn lực cho thị trường”, bà Hạnh nói. Ngoài ra, việc hình thành trung tâm giao dịch bất động sản sẽ tạo lập kênh giao dịch chính thống, minh bạch, giảm chi phí và thời gian cho người dân, doanh nghiệp. Bên cạnh đó, gắn thí điểm trung tâm với chuyển đổi số sẽ giúp hạn chế đầu cơ, “thổi giá” và chống thất thu thuế.
Theo Bộ Xây dựng, trong năm 2025, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành 4 văn bản chỉ đạo các ngân hàng thương mại triển khai Chương trình liên quan đến cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ. Để khuyến khích các ngân hàng thương mại tham gia Chương trình, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành công văn cho phép các ngân hàng thương mại tham gia không phải tính dư nợ cho vay của Chương trình vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hằng năm.
Căn cứ trên đề nghị của các địa phương, Bộ Xây dựng sau khi khảo sát, thẩm định sẽ giới thiệu năng lực chủ đầu tư có thế mạnh để kết nối các bên. Sau đó, tỉnh, thành và doanh nghiệp tiếp tục làm việc cụ thể để thúc đẩy tiến độ xây dựng nhà ở xã hội, đáp ứng và phù hợp từng địa phương.
Nhận định về vấn đề thành lập Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất, TS Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho rằng đây là việc làm cần thiết và cấp bách hiện nay. Nhà nước có công cụ giúp điều tiết thị trường trở về quỹ đạo phát triển bền vững. Theo đó, trước khi bất động sản được đưa vào giao dịch, tất cả dữ liệu liên quan sẽ được tích hợp và định danh tại trung tâm. Điều này bảo đảm tính pháp lý minh bạch, giúp người dân giao dịch thuận tiện hơn, Nhà nước kiểm soát được toàn bộ biến động trên thị trường bất động sản, từ giá cả, lịch sử giao dịch đến các yếu tố pháp lý.
Hiện các thủ tục liên quan đến giao dịch bất động sản còn rườm rà, mất nhiều thời gian và chi phí. Khi trung tâm được triển khai, các thủ tục này sẽ được thực hiện nhanh chóng, chỉ trong 1 - 3 ngày. Trung tâm này không thay thế chức năng của các cơ quan khác mà chỉ đóng vai trò kết nối, xử lý dữ liệu trên nền tảng số. Đây là công cụ chống nhiễu loạn thông tin, đầu cơ, “thổi giá” bất động sản, đã được triển khai thành công ở nhiều quốc gia phát triển trên thế giới, ông Đính chỉ rõ.
Ngoài ra, ông Đính chia sẻ thêm, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 đã bổ sung nhiều quy định nhằm siết chặt hoạt động môi giới. Ông Đính đề xuất ba nhóm giải pháp. Thứ nhất, đơn vị đào tạo phải đủ năng lực. Thứ hai, giáo trình cần chuẩn hóa và thống nhất trên toàn quốc. Thứ ba, công tác sát hạch, cấp chứng chỉ phải được triển khai nghiêm túc, có sự giám sát của Bộ Xây dựng và chính quyền địa phương. VARS đã ban hành bộ quy tắc ứng xử nghề nghiệp và đang hướng đến tiêu chuẩn quốc tế. Nếu được đào tạo bài bản và có khung pháp lý đồng bộ, môi giới Việt Nam hoàn toàn có thể sánh ngang các nước trên thế giới, ông Đính khẳng định...
Gia Hồng