Ảnh minh họa.
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có phản hồi về thông tin báo chí và dư luận phản ánh liên quan đến công tác chỉ đạo, điều hành trong lĩnh vực an toàn thực phẩm.
Cụ thể, đối với thông tin “trách nhiệm quản lý từ vụ sữa giả và lỗ hổng pháp luật”, Cục An toàn thực phẩm cho biết theo quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật An toàn thực phẩm, kiểm nghiệm thực phẩm được thực hiện theo yêu cầu của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm hoặc tổ chức, cá nhân khác có liên quan hoặc phục vụ hoạt động quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm.
Như vậy, mọi tổ chức, cá nhân (bao gồm cả người tiêu dùng) đều có thể yêu cầu kiểm nghiệm thực phẩm để đánh giá chất lượng, an toàn thực phẩm. Chi phí lấy mẫu và kiểm nghiệm sẽ do các tổ chức, cá nhân tự chi trả theo quy định tại khoản 3 Điều 48 Luật An toàn thực phẩm.
Đối với thông tin “vá lỗ hổng quản lý thực phẩm chức năng”, Cục An toàn thực phẩm nêu rõ, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP của Chính phủ quy định cơ chế tự công bố sản phẩm, tạo điều kiện thông thoáng cho doanh nghiệp tự công bố và chịu trách nhiệm về chất lượng, an toàn của sản phẩm.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp đã lợi dụng cơ chế này để làm ăn phi pháp. Với thủ tục tự công bố khá đơn giản, hồ sơ không phức tạp và không mất phí, nhiều doanh nghiệp ồ ạt tự công bố sản phẩm, nhưng số lượng sản xuất thực tế có thể không đúng với số lượng đã công bố. Điều này gây khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước trong thanh tra, hậu kiểm.
Về phía cơ quan quản lý, bên cạnh hành vi cố tình vi phạm của doanh nghiệp, cũng gặp khó khăn do số lượng sản phẩm công bố quá lớn. Bất kỳ doanh nghiệp nào có đăng ký kinh doanh đều có thể công bố sản phẩm thực phẩm, trong khi đó, lực lượng hậu kiểm còn hạn chế.
Công tác hậu kiểm bao gồm nhiều hoạt động như kiểm tra hồ sơ, kiểm tra cơ sở sản xuất, lấy mẫu sản phẩm trên thị trường hoặc tại cơ sở sản xuất để kiểm nghiệm, chi phí cho công tác kiểm nghiệm khá cao, gây khó khăn cho các địa phương.
Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế đang khẩn trương sửa đổi Luật An toàn thực phẩm, Nghị định số 15/2018/NĐ-CP, và các văn bản quy phạm pháp luật theo hướng thắt chặt quản lý, và khắc phục những tồn tại hiện nay.
Bộ Y tế sẽ phối hợp với Bộ Công an và các Bộ, ngành liên quan tăng chế tài xử phạt, và tham gia sửa đổi Bộ luật Hình sự để xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, không đảm bảo chất lượng.
Ngoài ra, Bộ sẽ tiếp tục phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Công an triển khai hiệu quả Chỉ thị 17/CT-TTg năm 2018 của Thủ tướng về tăng cường đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng thuộc lĩnh vực y tế; Chỉ thị 17/CT-TTg năm 2020 về tiếp tục tăng cường quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm.
Đồng thời, phối hợp với cơ quan Công an, Hải quan, Quản lý thị trường, Biên phòng đấu tranh, xử lý dứt điểm tình trạng vi phạm an toàn thực phẩm, nhất là các vụ việc phức tạp, gây bức xúc dư luận như sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, thực phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, sử dụng chất cấm, chất ngoài danh mục, và cả việc lợi dụng mạng xã hội, bán hàng online để quảng cáo sai sự thật, lừa dối người tiêu dùng...
Bên cạnh đó, Bộ Y tế kiến nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố tăng cường đầu tư về nhân lực và kinh phí cho công tác hậu kiểm.
Về phía Bộ Y tế sẽ đẩy mạnh việc công khai cơ sở vi phạm để người dân biết, cùng tham gia giám sát, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; ứng dụng công nghệ thông tin để kịp thời cảnh báo thực phẩm không bảo đảm an toàn.
Ngoài ra, Cục An toàn thực phẩm cho rằng việc ban hành đầy đủ, kịp thời các văn bản pháp luật, cùng với việc trang bị các công cụ hiệu quả để kiểm soát chặt chẽ sản phẩm lưu thông trên thị trường như trên, sẽ hạn chế, thu hẹp dần những bất cập trong quản lý an toàn thực phẩm hiện nay.
Nhật Dương