Kiện toàn hệ thống y tế cơ sở
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, cùng với các văn bản trước đó, Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, Chỉ thị số 25-CT/TW của Ban Bí thư chú trọng tới chăm sóc sức khỏe nhân dân và nhấn mạnh công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu triển khai trực tiếp ở tuyến cơ sở.
Bộ Y tế rà soát đánh giá việc triển khai thực hiện chức năng nhiệm vụ của trạm y tế xã, phường với tinh thần đáp ứng yêu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân nhưng phù hợp với đặc thù của ngành y tế, của việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu khai mạc hội nghị. Ảnh: YT
Sau khi hoàn thành việc sáp nhập đơn vị hành chính, cả nước còn 3.321 Trạm Y tế xã, phường, đặc khu. Trên cơ sở đó, ngày 15/11/2025, Bộ Y tế ban hành Thông tư số 43/2025/TT-BYT hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trạm Y tế xã, phường, đặc khu thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đây là văn bản quan trọng nhằm kiện toàn hệ thống y tế cơ sở trong giai đoạn sắp xếp đơn vị hành chính và đổi mới mô hình tổ chức. Thông tư gồm 4 chương, 9 điều, quy định rõ 22 nhóm nhiệm vụ và quyền hạn của Trạm Y tế.
Bên cạnh các nhiệm vụ chuyên ngành quen thuộc như phòng chống dịch bệnh, tiêm chủng mở rộng, vệ sinh môi trường, quản lý bệnh không lây nhiễm, chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em, y tế học đường, dinh dưỡng, dân số và truyền thông giáo dục sức khỏe. Thông tư này bổ sung yêu cầu về ứng dụng công nghệ thông tin, quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử, tham gia chuyển đổi số và thực hiện các nhiệm vụ khác do cấp có thẩm quyền giao.
Thực hiện tốt vai trò "người gác cổng"
Đại diện sở Y tế các tỉnh, thành phố cho rằng, Thông tư 43 được kỳ vọng sẽ góp phần nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tăng cường năng lực chuyên môn của y tế cơ sở, đồng thời tạo điều kiện để Trạm Y tế thực hiện tốt hơn vai trò trong chăm sóc sức khỏe Nhân dân.
Tuy nhiên, cũng còn một số ý kiến băn khoăn về danh mục vị trí việc làm, định mức biên chế, nhân sự các phòng của Trạm Y tế; mua sắm tập trung, ký kết hợp đồng thanh toán BHYT; cấp giấy phép hoạt động khám chữa bệnh cho Trạm Y tế, các điểm trạm; chế độ phụ cấp chức vụ lãnh đạo Trạm Y tế, các phòng ban và phụ cấp trực tại điểm trạm…
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Liên Hương. Ảnh: YT
Làm rõ các nội dung tại Thông tư 43/2025/TT-BYT, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương, lãnh đạo các Cục, Vụ chức năng liên quan đã phân tích, nêu dẫn chứng cụ thể, chi tiết văn bản quy phạm pháp luật về Luật Tổ chức chính quyền địa phương số 65/2025/QH15; Luật Khám bệnh, chữa bệnh số 15/2023/QH15 ngày 9/01/2023; Luật số 51/2024/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế 2008 số 25/2008/QH12; Nghị quyết số 72-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 25-CT/TW của Ban Bí thư; Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật dưới Luật.
Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Y tế phổ biến Thông tư số 43/2025/TT-BYT. Ảnh: YT
Sở Y tế các tỉnh, thành phố bám sát và tham mưu chính quyền địa phương vận dụng, thực hiện tại Trạm Y tế xã, trụ cột để hệ thống y tế chuyển trọng tâm từ chữa bệnh sang phòng bệnh, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu.
Địa phương chủ động triển khai theo phân cấp, phân quyền
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định, để hiện thực hóa chủ trương lấy y tế dự phòng và y tế cơ sở làm nền tảng và người dân sẽ được tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng, quản lý sức khỏe toàn diện ngay tại trạm y tế cấp xã, Bộ Y tế tập trung triển khai một số nhóm giải pháp đột phá, trong đó có Thông tư 43/2025/TT-BYT.
Quang cảnh Hội nghị. Ảnh: YT
Theo Bộ trưởng Đào Hồng Lan, Bộ Y tế ban hành Thông tư hướng dẫn chức năng nhiệm vụ, còn triển khai thực hiện là của địa phương, khó khăn vướng mắc đến đâu thì tháo gỡ đến đó, nếu thuộc thẩm quyền của địa phương thì các địa phương phải chủ động. Trong hướng dẫn đã có lộ trình đến năm 2030 thực hiện song song cùng các nhiệm vụ khác.
Tỉnh đủ điều kiện thì làm trước việc chuyển đổi 100% trạm y tế thành đơn vị sự nghiệp, tỉnh chưa đủ điều kiện thì ngành y tế xây dựng đề án báo cáo UBND tỉnh, trong đó có lộ trình thực hiện cụ thể, có cả nêu rõ hỗ trợ nhân lực, phân bổ tài chính,...
“Quan trọng nhất là phải bảo đảm thường xuyên, nhất quán về khám chữa bệnh cho nhân dân ở tuyến xã, phường, đặc khu và đảm bảo thực hiện các chức năng khác theo nhiệm vụ, tránh gián đoạn. Nếu Trạm y tế xã, phường, đặc khu chưa làm được thì Sở Y tế phải hỗ trợ, đồng hành với Trạm"- Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
Qua báo cáo bước đầu, vẫn còn nhiều địa phương chưa ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 72-NQ/TW, Bộ trưởng Đào Hồng Lan đề nghị Sở Y tế các địa phương tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố ban hành kế hoạch này.
Hoàng Yến