Boeing sắp hết thời 'tăm tối'

3 giờ trướcBài gốc

Boeing có thể khép lại thời kỳ khủng hoảng khi thẩm phán liên bang Mỹ đã phê duyệt quyết định không truy tố nhà sản xuất này. Ảnh: Reuters.

Thẩm phán Reed O’Connor của Tòa án Quận Liên bang Fort Worth (Mỹ) đã phê chuẩn thỏa thuận, "mở đường" cho khoản dàn xếp trị giá 1,1 tỷ USD bao gồm tiền phạt và bồi thường cho gia đình các nạn nhân.

Thời kỳ mới cho Boeing

Đây là vụ kiện liên quan đến sai sót của hãng sản xuất máy bay Boeing dẫn đến 2 vụ tai nạn thảm khốc và một sự cố trên không - may mắn không gây thiệt hại về người, theo Bloomberg.

Trong phán quyết, thẩm phán chỉ trích Boeing rằng thỏa thuận "không đảm bảo được mức độ trách nhiệm cần thiết để bảo vệ an toàn cho hành khách". Tuy nhiên, ông cho rằng việc bác bỏ đề nghị của Bộ Tư pháp Mỹ có thể vượt quá thẩm quyền tòa án.

Việc đi đến hồi kết của cuộc chiến pháp lý kéo dài là một chiến thắng đối với Boeing. Nhờ đó, tập đoàn có thể tập trung trở lại vào việc chế tạo máy bay chất lượng cao, qua đó từng bước khép lại "giai đoạn tăm tối nhất" trong lịch sử của hãng.

"Ông lớn" sản xuất máy bay Mỹ tìm lại được sự ổn định khi Kelly Ortberg nhậm chức CEO vào tháng 8/2024 sau đó thực hiện hàng loạt bước đi nhằm tái xây dựng văn hóa sản xuất.

Ortberg chuyển đến Seattle, nơi đặt các cơ sở lắp ráp chính của Boeing, đồng thời củng cố bảng cân đối kế toán bằng việc phát hành thêm cổ phần. Ông tận dụng khoảng thời gian diễn ra cuộc đình công kéo dài gần 2 tháng tại Seattle để cải thiện quan hệ với công nhân nhà máy.

Với kinh nghiệm từ thời lãnh đạo Rockwell Collins, vị CEO mới cũng tái cấu trúc chuỗi cung ứng nhằm chuẩn bị cho việc nâng cao công suất.

Những tiến triển tại nhà máy đã thuyết phục Cục Hàng không Liên bang (FAA) cho phép Boeing nâng sản lượng dòng máy bay 737 Max vượt ngưỡng giới hạn trước đó 38 chiếc/tháng.

Đáng chú ý trong quý III, Boeing đã ghi nhận dòng tiền dương và đang chuẩn bị thu lợi nhuận từ lượng đơn đặt hàng 5.900 máy bay trị giá 535 tỷ USD.

Dù vậy, trước khi hoàn toàn hướng về tương lai, ban lãnh đạo Boeing phải luôn ghi nhớ những bài học đắt giá đã đẩy công ty vào khủng hoảng.

Nếu Ortberg tiếp tục đi đúng hướng, Boeing sẽ sớm tạo ra lượng tiền "khổng lồ" khi các đơn đặt hàng tăng, nhằm đáp ứng nhu cầu từ các hãng hàng không, đồng nghĩa với việc nhà đầu tư sẽ bắt đầu yêu cầu công ty hoàn trả tiền mặt thông qua cổ tức hoặc mua lại cổ phiếu.

Trong trường hợp điều này xảy ra, Boeing cần "quyết liệt trì hoãn" cho đến khi hãng giành lại thị phần thị đã mất vào tay Airbus cũng như thành công đưa ra thiết kế máy bay hoàn toàn mới.

Nguồn cơn của mọi chuyện

Vào giai đoạn 2012-2019, Boeing đã chi tổng cộng 60 tỷ USD để trả cổ tức cho nhà đầu tư và mua lại cổ phiếu.

Để có nguồn tài chính này, ban lãnh đạo lúc đó phải tập trung cắt giảm mạnh lực lượng lao động cũng như chi phí sản xuất. Trong khi đó, Airbus lại tăng tốc tung ra các dòng máy bay mới và bền bỉ giành thị phần từ Boeing.

Sự xuống cấp văn hóa chất lượng của Boeing không diễn ra trong một hay 2 nhiệm kỳ CEO mà đã bắt nguồn từ lâu, từ việc chuyển trụ sở Seattle đến Chicago năm 2001, nơi không có dây chuyền sản xuất máy bay.

Cụ thể, năm 2009, Boeing đã tạo sức ép lên công đoàn khi quyết định xây một nhà máy tại bang South Carolina, vốn nằm ngoài trung tâm sản xuất truyền thống ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương và sử dụng lực lượng lao động không thuộc công đoàn.

Chưa dừng lại, công ty còn "đe dọa" sẽ chuyển thêm phần công việc sang South Carolina nhằm gây sức ép với lực lượng lao động hiện hữu.

Trước áp lực đó, các thành viên công đoàn buộc phải nhượng bộ và đến năm 2014 họ buộc phải chấp thuận một thỏa thuận lao động có thời hạn 10 năm với nhiều điều khoản bất lợi, đáng chú ý là việc xóa bỏ chế độ lương hưu truyền thống.

Mặt khác, kế hoạch cắt giảm nhân sự, bao gồm các kỹ sư, khiến hoạt động sản xuất năm 2018 bị gián đoạn.

Việc quá tập trung vào mục tiêu cắt giảm chi phí diễn ra đúng thời điểm Boeing phát triển phiên bản mới của dòng 737, mẫu máy bay lần đầu được đưa vào khai thác từ năm 1968.

Khi đó, hãng buộc phải chạy đua để bắt kịp Airbus, vốn đã đi trước với phiên bản nâng cấp của dòng A320 và cũng giống như 737 Max, mẫu máy bay này được thiết kế để sử dụng dòng động cơ tiết kiệm nhiên liệu hơn do General Electric và Pratt & Whitney thuộc RTX sản xuất.

Các động cơ lớn hơn khiến cách bố trí dưới thân máy bay cũ thay đổi, ảnh hưởng đến đặc tính bay. Vì vậy, Boeing quyết định đưa ra giải pháp phần mềm nhằm ngăn máy bay tự động ngóc mũi trong quá trình bay.

Đáng nói, bi kịch bắt đầu từ việc các nhân viên Boeing tìm cách che giấu thay đổi này với Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), nhằm tránh các yêu cầu đào tạo lại phi công trên phiên bản mới.

Bộ Tư pháp Mỹ cho biết Boeing đã cắt giảm quy trình để tiết kiệm khoảng 243,6 triệu USD, mức chi phí cần thiết cho quá trình đào tạo lái máy bay bằng mô phỏng.

Việc thiếu đào tạo này là một trong những yếu tố dẫn đến 2 vụ tai nạn của chuyến bay Lion Air 610 vào tháng 10/2018 và Ethiopian Airlines 302 vào tháng 3/2019, khiến tổng cộng 346 người thiệt mạng. Việc quyết liệt theo đuổi mục tiêu giảm chi phí đã khiến Boeing thiệt hại hàng tỷ USD và làm tổn hại nghiêm trọng đến danh tiếng hãng.

Bộ Tư pháp Mỹ cũng từng cáo buộc Mark Forkner, cựu phi công kỹ thuật trưởng của chương trình 737 Max, về hành vi gian dối với FAA liên quan đến phần mềm. Forkner sau đó được tuyên trắng án, đồng thời các vụ kiện đối với những lãnh đạo khác của Boeing cũng đi vào bế tắc.

Sự suy giảm về chất lượng sản xuất, vốn trở nên trầm trọng bởi chuỗi cung ứng bị gián đoạn trong đại dịch, càng thể hiện rõ vào tháng 1/2024 khi một tấm chặn cửa bật khỏi thân máy bay Alaska Airlines ngay sau khi cất cánh, do kỹ sư Boeing bỏ sót 4 bu-lông trên khoang thân máy bay.

Sau nhiều năm cắt giảm chi phí và đi đường tắt, Boeing "rơi xuống đáy" vào năm 2024. Công ty đã bỏ ra 14,3 tỷ USD tiền mặt và buộc phải chấp nhận chi trả cao hơn sau khi công nhân đình công gần 2 tháng. Tuy nhiên, nhà đầu tư lại không quay lưng mà còn mua thêm cổ phiếu giúp cải thiện tình hình tài chính cho Boeing.

Theo nhà đầu tư, giá trị của hãng vẫn còn nằm rất lớn ở lượng đơn hàng tích lũy và họ đã đánh giá đúng.

Boeing sẽ sớm tạo ra dòng tiền mạnh trở lại cùng với việc tăng tốc bàn giao các máy bay mới. Trong báo cáo tháng 6 của Olivier Brochet, nhà phân tích tại Rothschild & Co. Redburn, công ty có thể đạt dòng tiền hàng năm khoảng 14 tỷ USD vào cuối thập kỷ, đặc biệt sau khi thu hẹp khoản nợ 53 tỷ USD.

Tuy nhiên, ưu tiên hàng đầu của hãng là sản xuất máy bay chất lượng cao và giành lại thị phần từ Airbus.

Thỏa thuận khép lại cáo buộc hình sự là một bước tiến trong quá trình phục hồi của Boeing. Đây là thời điểm để dàn lãnh đạo Boeing suy ngẫm về những sai lầm đã gây tổn thất lớn cùng lời cam kết không tái diễn sai lầm, đặc biệt cần tránh việc quay lại chu kỳ ưu tiên lợi nhuận cổ đông mà hy sinh chất lượng và an toàn của sản phẩm.

Các chuyên gia nhận định nếu Boeing đặt khách hàng và người lao động lên trước, lợi ích tài chính sẽ quay lại với các cổ đông.

Anh Nguyễn

Nguồn Znews : https://znews.vn/boeing-sap-het-thoi-tam-toi-post1600895.html