Boeing thử nghiệm drone chiến đấu mang tên lửa tầm trung, gây chấn động giới quân sự

10 giờ trướcBài gốc

Theo TWZ, mẫu máy bay không người lái này sẽ lần đầu bắn đạn thật bằng tên lửa không đối không AIM-120 AMRAAM vào tháng 12. Đây không chỉ là cột mốc quan trọng trong chương trình hợp tác với Không quân Úc (RAAF), mà còn mở ra cơ hội tiếp cận nhiều thị trường mới, từ Mỹ đến châu Âu và Trung Đông.

Cột mốc bắn đạn thật đầu tiên

Trong buổi gặp gỡ báo chí trước triển lãm Hàng không Dubai 2025, ông Steve Parker - giám đốc Boeing Defense, Space & Security, cho biết chương trình MQ-28 “đang đạt tiến độ lý tưởng”. Sau nhiều lần dự kiến trước đó, quả tên lửa AIM-120 đầu tiên sẽ được phóng thử vào tháng tới tại thao trường Woomera (Úc).

Máy bay không người lái chiến đấu không người lái Boeing MQ-28 Ghost Bat - Ảnh: RAAF

Theo ông Parker, đây là lần đầu MQ-28 bắn vũ khí thật, đồng thời có thể là lần đầu một drone thuộc nhóm “máy bay tác chiến hợp tác” (CCA) trên thế giới thực hiện đánh chặn mục tiêu thật bằng tên lửa không đối không. Cuộc thử nghiệm sẽ mô phỏng tình huống chiến thuật thực tế. MQ-28 theo dõi và tiêu diệt mục tiêu trên không bằng AIM-120.

Chương trình “máy bay tác chiến hợp tác" (CCA) của Không quân Mỹ là dự án phát triển các drone/UAV thế hệ mới, có khả năng tự chủ cao, hoạt động như "cánh tay phải" của máy bay chiến đấu có người lái. CCA sẽ phối hợp với máy bay chiến đấu như F-22, F-35 và các máy bay thế hệ tiếp theo để thực hiện nhiều nhiệm vụ, bao gồm không chiến, do thám, tác chiến điện tử và hỗ trợ tấn công.

Các nhà phát triển chính gồm Boeing (MQ-28 Ghost Bat), General Atomics (XQ-67A), Northrop Grumman, Anduril và L3Harris. Những drone CCA có tầm hoạt động trên 1.000km, tốc độ cận âm (khoảng 1.225km/h) và khả năng mang tên lửa hoặc vũ khí dẫn đường.

UAV XQ-67A của General Atomics - Ảnh: General Atomics

Dù không tiết lộ cách thức MQ-28 xác định mục tiêu, ông Parker nhấn mạnh thiết kế mô-đun của Ghost Bat cho phép tích hợp linh hoạt các cảm biến khác nhau. Trong số các nguyên mẫu hiện có của RAAF, ít nhất hai chiếc được ghi nhận gắn hệ thống tìm kiếm - theo dõi hồng ngoại (IRST) ở mũi. IRST là cảm biến quan trọng để phát hiện máy bay tàng hình hoặc tên lửa mà không cần phát sóng radar, đồng thời miễn nhiễm trước tác chiến điện tử.

Cái nôi phát triển Ghost Bat

MQ-28 là chương trình hợp tác giữa Boeing và chính phủ Úc, khởi đầu nhằm phát triển một máy bay không người lái chiến đấu có thể phối hợp với tiêm kích có người lái như F-35 hay F/A-18. RAAF hiện sở hữu 8 nguyên mẫu F-35 Block 1 và đã đặt hàng ít nhất ba chiếc F-35 Block 2 với nhiều cải tiến hướng tới khả năng tác chiến thực tế.

Giới chức Úc từng đề cập khả năng mở rộng thành “gia đình Ghost Bat”, gồm các biến thể mang cảm biến chuyên dụng, phiên bản tác chiến điện tử hoặc mẫu có khả năng tiếp dầu. Dù chưa ấn định thời điểm đưa vào biên chế, tiến độ thử nghiệm cho thấy chương trình đang đi đúng hướng.

Boeing và RAAF thời gian qua cũng thử nghiệm nhiều cấu hình tác chiến, đáng chú ý là bài bay đội hình giữa E-7A Wedgetail và ba MQ-28 . Đây là bước quan trọng cho mục tiêu biến MQ-28 thành chiến đấu cơ không người lái biết hợp tác nhóm - yếu tố trung tâm của khái niệm CCA.

Một góc nhìn khác của Boeing MQ-28 Ghost Bat - Ảnh: RAAF

Dù được thiết kế cho Úc, Ghost Bat ngày càng thu hút sự quan tâm của nhiều lực lượng quân sự khác. Không quân Mỹ từng dùng ít nhất một chiếc MQ-28 để hỗ trợ thử nghiệm cho chương trình CCA. Trong khi đó, Hải quân Mỹ từng bày tỏ sự quan tâm đặc biệt với Ghost Bat, đặc biệt sau khi Boeing giới thiệu ý tưởng phiên bản triển khai trên tàu sân bay.

Tại châu Âu, Boeing được cho là đang tích cực giới thiệu gói F-15EX kết hợp MQ-28 cho Ba Lan. F-15EX với buồng lái hai người được đánh giá phù hợp để đóng vai trò “chỉ huy drone” trong đội hình tác chiến, điều mà Boeing liên tục nhấn mạnh thời gian gần đây.

Ngoài ra, thị trường Trung Đông cũng đang nổi lên như một điểm đến tiềm năng. Theo thông tin trước thềm triển lãm Hàng không Dubai, Boeing nhận thấy nhu cầu lớn về drone tác chiến tầm trung - tầm xa trong khu vực, đặc biệt các dòng có thể mang cảm biến điện tử, radar hoặc vũ khí không đối không lẫn không đối đất.

“Ghost Bat có vị trí đặc biệt nhờ khả năng linh hoạt từ tác chiến không đối không, tấn công mặt đất đến mang gói tải điện tử. Tuy nhiên, khách hàng vẫn đang xác định cách họ sẽ sử dụng mô hình CCA, chiến thuật triển khai, cũng như nhu cầu hậu cần đi kèm”, ông Parker cho hay.

Thách thức chiến lược

Ghost Bat được phát triển theo mô hình “tác chiến hợp tác”, trong đó máy bay không người lái đồng hành cùng chiến đấu cơ có người lái, chia sẻ dữ liệu thời gian thực và gánh vác những nhiệm vụ rủi ro như trinh sát sâu hay tấn công mục tiêu quan trọng. Cách phối hợp này vừa giảm nguy hiểm cho phi công, vừa mở rộng đáng kể khả năng tác chiến trên không.

Để đảm nhận vai trò đó, MQ-28 phải chứng minh khả năng mang và khai hỏa vũ khí thật. Cuộc thử nghiệm bắn tên lửa AIM-120 trong tháng tới chính là cột mốc xác nhận năng lực này. Nếu đạt kết quả tốt, Ghost Bat sẽ tiến vào nhóm drone CCA có tính sẵn sàng chiến đấu cao nhất hiện nay.

Tuy vậy, việc đưa CCA vào biên chế kéo theo hàng loạt vấn đề chiến lược cần được xác định rõ ràng, từ số lượng drone trong mỗi biên đội, phương thức điều phối đội hình, cho tới khả năng tương thích của hệ thống cất - hạ cánh và bảo dưỡng với hạ tầng hiện có. Mức độ tự động hóa, cơ chế vận hành và quy tắc sử dụng trong tác chiến cũng phải được thiết lập cụ thể. Đây đều là những yếu tố mà các quốc gia buộc phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư vào dòng chiến đấu cơ không người lái thế hệ mới.

Trong bối cảnh nhiều lực lượng không quân tìm kiếm giải pháp tăng sức mạnh với chi phí hợp lý, một dòng drone linh hoạt, chi phí thấp hơn chiến đấu cơ truyền thống và có khả năng phối hợp tác chiến như MQ-28 rõ ràng trở thành lựa chọn đáng chú ý.

Tên lửa AIM-120

AIM-120 AMRAAM là dòng tên lửa không đối không tầm trung hiện đại do Mỹ và các nước NATO sử dụng rộng rãi. AMRAAM được Raytheon phát triển từ đầu thập niên 1990 nhằm thay thế AIM-7 Sparrow, với khả năng tác chiến vượt trội và mức độ tự động hóa cao hơn nhiều.

Tùy từng phiên bản, tầm bắn của AIM-120 có sự khác biệt đáng kể. AIM-120C đạt khoảng 100km, trong khi phiên bản mới AIM-120D được công bố có tầm vượt 160km, thậm chí một số nguồn cho rằng có thể đạt tới 180km. Tên lửa đạt tốc độ tối đa khoảng Mach 4 (khoảng 4.900km/h), cho phép đánh chặn mục tiêu trong thời gian rất ngắn và khó bị đối phương né tránh.

Tên lửa không đối không tầm trung AIM-120 AMRAAM - Ảnh: Quân đội Mỹ

Điểm nổi bật nhất của AMRAAM là khả năng tự dẫn bằng radar chủ động ở giai đoạn cuối. Nhờ đó, phi công có thể “bắn rồi quên”, quay đầu rút lui hoặc chuyển sang mục tiêu khác ngay sau khi phóng. Hệ thống datalink hai chiều cho phép tên lửa vừa nhận cập nhật mục tiêu từ máy bay mẹ, vừa tự điều chỉnh đường bay, giúp cùng lúc tấn công nhiều mục tiêu trong không chiến cường độ cao.

Phiên bản tiên tiến nhất hiện nay là AIM-120D-3, đang được hoàn thiện trong giai đoạn 2024 - 2025. Bản nâng cấp này tập trung cải thiện phần mềm, tăng khả năng chống nhiễu điện tử mạnh và tối ưu hóa hiệu quả đánh chặn ở tầm xa. AIM-120 hiện được trang bị trên nhiều dòng tiêm kích chủ lực như F-15, F-16, F/A-18, F-22, F-35 và đang hiện diện trong biên chế của Na Uy, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc cùng nhiều nước đồng minh khác.

Hoàng Vũ

Nguồn Một Thế Giới : https://1thegioi.vn/boeing-thu-nghiem-drone-chien-dau-mang-ten-lua-tam-trung-gay-chan-dong-gioi-quan-su-241227.html