Ngày 19/12, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đã chính thức nâng lãi suất chính sách ngắn hạn thêm 0,25 điểm phần trăm lên mức 0,75%. Đây là mức lãi suất cao nhất của quốc gia này trong vòng ba thập kỷ qua, đánh dấu bước chuyển dịch mạnh mẽ khỏi chính sách tiền tệ siêu lỏng lẻo kéo dài nhiều năm.
Tín hiệu "diều hâu" từ lãnh đạo BoJ
Trong cuộc họp cuối cùng của năm 2025, Thống đốc BoJ Kazuo Ueda nhấn mạnh rằng thời kỳ lãi suất cực thấp của Nhật Bản đang dần kết thúc. BoJ khẳng định nếu triển vọng tăng trưởng và lạm phát đi đúng lộ trình, cơ quan này sẽ tiếp tục nâng lãi suất và điều chỉnh mức độ nới lỏng tiền tệ trong tương lai.
Ông Ueda cũng đưa ra cảnh báo rằng việc trì hoãn điều chỉnh chính sách có thể dẫn đến việc phải tăng lãi suất mạnh hơn và đột ngột hơn sau này. Các chuyên gia từ Goldman Sachs và BBVA nhận định đây là một nước đi cứng rắn, khẳng định cam kết bình thường hóa chính sách tiền tệ của Nhật Bản.
Áp lực rút vốn khỏi thị trường quốc tế
Quyết định của BoJ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng do vị thế là chủ nợ lớn nhất thế giới của Nhật Bản, với mức đầu tư quốc tế ròng đạt khoảng 3,66 nghìn tỷ USD (tính đến tháng 9/2025). Khi lãi suất trong nước tăng, động lực đầu tư ra nước ngoài của các quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm Nhật Bản sẽ giảm xuống.
Hiện tượng "hồi hương" dòng vốn đang trở nên rõ rệt khi chênh lệch lợi suất giữa Nhật Bản và các nền kinh tế lớn thu hẹp:
Khoảng cách lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ và Nhật Bản kỳ hạn 10 năm giảm còn 2,12 điểm phần trăm, thấp nhất kể từ tháng 3/2022.
Chênh lệch giữa trái phiếu Đức và Nhật Bản cùng kỳ hạn cũng lùi về mức 0,85 điểm phần trăm, thấp nhất trong hơn 3 năm.
Rủi ro đảo ngược giao dịch carry trade
Lợi suất trái phiếu tại Nhật Bản tăng gây áp lực lớn lên chiến lược giao dịch chênh lệch lãi suất (carry trade). Trong nhiều thập kỷ, các nhà đầu tư đã vay đồng Yên với giá rẻ để đầu tư vào các tài sản có lợi suất cao hơn ở nước ngoài. Tuy nhiên, khi lãi suất tại Nhật Bản tăng, lợi thế của chiến lược này biến mất, có thể dẫn đến một làn sóng giảm đòn bẩy trên thị trường tài chính toàn cầu.
Thực tế, ngay trong phiên giao dịch ngày 19/12, lợi suất trái phiếu chính phủ kỳ hạn 30 năm của Đức đã tăng vọt lên 3,51%, mức cao nhất kể từ tháng 7/2011. Đây là dấu hiệu cho thấy thị trường trái phiếu thế giới đang phản ứng nhạy bén trước sự thay đổi chính sách từ Tokyo.
Dự báo xu hướng thị trường
Mặc dù tốc độ tăng lãi suất của BoJ được dự báo sẽ diễn ra dần dần, nhưng hướng đi đã được xác lập rõ ràng. BoJ không còn giữ vai trò là ngân hàng trung ương duy trì chính sách nới lỏng cực đoan nhất thế giới. Đối với các nhà đầu tư toàn cầu, thông điệp từ cuộc họp lần này là những thay đổi chính sách tại Nhật Bản sẽ trở thành một trong những biến số quan trọng nhất tác động đến thanh khoản thị trường trong năm tới.
Tuệ Nhân