Chiến dịch tấn công thành phố Chasov Yar ở tỉnh Donetsk, đến này đã diễn ra được 5 tháng (bắt đầu từ tháng 7), khi Quân đội Nga chiếm được tiểu khu vực kênh đào và tiến đến vùng ngoại ô Chasov Yar. Từ đó giao tranh đã diễn ra liên tục.
Quân đội Ukraine (AFU) dựa vào kênh đào Siverskyi Donets - Donbass, như một chiến hào khổng lồ, bố trí thế trận phòng thủ hoàn hảo, kiên quyết ngăn chặn Quân đội Nga (RFAF) đột phá về phía tây thành phố. Còn RFAF cũng đạt đến trình độ tấn công đỉnh cao.
Chiến thuật của RFAF tấn công vào Chasov Yar bao gồm việc sử dụng kết hợp pháo binh, các đơn vị cơ giới và các mũi bao vây, thọc sâu để củng cố các vị trí đã chiếm được, và tiếp tục đánh bật AFU khỏi các mục tiêu quan trọng.
Tại Chasov Yar, Quân đội Nga đang tập trung nỗ lực về phía đông nam của thành phố, tiến quân theo hai trục chính từ phía đông và đông nam. Chiến thuật này cho thấy một động gọng kìm nhằm bao vây thành phố từ hai phía, đồng thời cắt đứt các tuyến bảo đảm hậu cần của Ukraine.
Các vùng được đánh dấu màu vàng trên bản đồ chiến trường cho thấy, khu vực lãnh thổ đã nằm trong tầm kiểm soát của Nga, ám chỉ những thành công ban đầu trong việc thiết lập chỗ đứng để thâm nhập sâu hơn vào khu vực đô thị.
Địa hình xung quanh Chasov Yar là đồi núi, cung cấp vị trí phòng thủ tự nhiên cho lực lượng Ukraine, đặc biệt là cho các đơn vị pháo binh và chống tăng. Tuy nhiên, những điểm cao này cũng là mục tiêu ưu tiên của RFAF, họ quyết tâm chiếm giữ chúng để giành lợi thế chiến thuật.
Cuộc tiến công vào Chasov Yar với mục đích nhằm cô lập AFU trong thành phố và giành quyền kiểm soát các tuyến đường giao thông chính của khu vực. Trong khi môi trường đô thị, tạo cơ hội cho lực lượng phòng thủ AFU tận dụng các tòa nhà kiên cố và những con phố hẹp, để chiến đấu trên đường phố. Tuy nhiên yếu tố này chỉ có thể làm chậm, chứ không thể ngăn cản bước tiến của RFAF.
RFAF có lợi thế vượt trội về hỏa lực, họ tiếp tục sử dụng pháo hạng nặng “làm mềm” chiến trường, mục tiêu chủ yếu là những cơ sở hạ tầng quan trọng như cầu và đường, để hạn chế khả năng cơ động của AFU. Nếu cuộc bao vây thành công, Chasov Yar có thể thất thủ trong vòng vài tuần, trừ khi AFU tiến hành một cuộc phản công đáng kể.
Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 23 và Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 24 là hai đơn vị tinh nhuệ của AFU và rất giỏi trong chiến đấu phòng ngự đã được triển khai tại khu đô thị Chasov Yar. AFU cũng triển khai nhiều hệ thống tác chiến điện tử, được triển khai tại các khu vực đô thị của Chasov Yar, để chế áp UAV trinh sát và UAV FPV của Nga.
Do thiếu hỏa lực pháo binh và không có lực lượng không quân, AFU phải sử dụng UAV 4 trục cải tiến cỡ lớn, để liên tục thả mìn chống tăng TM-62 và mìn sát thương lớn, nhằm phá hủy xe thiết giáp và bộ binh Nga, ẩn nấp trong các cánh rừng, nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công xâm nhập của RFAF.
Đặc biệt, AFU đã lợi dụng độ cao của Chasov Yar và triển khai một số lượng lớn đài quan sát pháo binh trên điểm cao này. Còn các trận địa súng cối ẩn nấp trên vùng đất cao, hoặc trên sườn dốc ngược của các tòa nhà dân cư, để tấn công liên tục và chính xác các nhóm bộ binh tiến công của Nga.
Trên tuyến đầu, các đội xung kích gồm 3-5 người của Quân đội Nga, được hỗ trợ bởi xe mô tô và các phương tiện xe địa hình, đã tiến hành các cuộc tấn công nhanh, nhưng hầu hết đều bị tổn thất nặng nề.
Trong trận tấn công vào nội đô Chasov Yar, một số lượng lớn quân tấn công bộ binh tinh nhuệ của RFAF đã thiệt mạng, trong đó có Thiếu tá Yaroslav Kurcheev, chỉ huy Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 200.
Bắt đầu từ tháng 8, Lực lượng Không quân chiến thuật Nga đã tăng cường các cuộc không kích nhằm vào Chasov Yar. Đặc biệt, tuyến phòng ngự trung tâm của AFU nằm ở nhà máy sản xuất vật liệu chịu lửa Chasovoyarsky ở khu công nghiệp. Tiêm kích bom Su-34 liên tục thả bom dẫn đường có điều khiển FAB-1500 nặng 1.500 kg, tung ra các cuộc tấn công tàn khốc vào khu vực này, san phẳng mọi thứ.
Không quân Nga lần lượt phá hủy các tòa nhà ở thành phố Chasov Yar, khiến Quân đội Ukraine không còn nơi ẩn náu và mất toàn bộ đài quan sát. Những “cây gậy lớn” của quân Nga quét sạch mọi vật cản trên mặt đất, khiến quân phòng thủ Ukraine ngày càng gặp khó khăn.
Quân đội Ukraine ngày càng có ít điểm cao để quan sát, do vậy độ chính xác của các đòn tấn công bằng súng cối ngày càng thấp; lợi dụng yếu tố này, RFAF bắt đầu tiến hành các cuộc tấn công liên tục.
Tiểu đoàn Đặc biệt Akhmat, được tăng cường cho Lữ đoàn bộ binh cơ giới số 4 của RFAF, là đơn vị đầu tiên vượt kênh đào vào tháng 9 và thiết lập đầu cầu vững chắc ở phía bên kia.
Lữ đoàn tình nguyện miền đông Nga, Lữ đoàn bộ binh cơ giới 200 và Lữ đoàn tác chiến đặc biệt số 88 của RFAF tiếp tục vượt qua đoạn kênh đào đi ngầm ở phía bắc và phía nam Chasov Yar, để củng cố đầu cầu theo hướng Stuboki. Sư đoàn dù 98 cũng đưa lực lượng ồ ạt vượt kênh đào, vào chiến đấu trong khu đô thị Chasov Yar.
Sau khi bom dẫn đường FAB của Nga phá hủy các tòa nhà, họ bắt đầu sử dụng đạn cháy 9M22S, được bắn đi từ pháo phản lực phóng loạt BM-21 Grad. Một tên lửa 9M22S có thể đốt cháy một khu vực có diện tích 80×80 mét. Sau khi quân Nga bắn hàng nghìn quả đạn cháy, bộ binh AFU phải rút xuống ẩn náu dưới tầng hầm.
Vào ban đêm, bộ binh Ukraine xuất hiện từ các đường hầm và tầng hầm và mở cuộc phản công chống lại quân Nga đang tiến vào thành phố. Ở ngoại ô thành phố, quân Ukraine bắt đầu phản công quân Nga, chiếm lại các vị trí dọc theo khu mỏ số 9 và đường trục T0504. Tuy nhiên các đợt tấn công của RFAF vào Chasiv Yar vẫn liên tục. Bước sang tháng 11, nhiều mũi đột kích của RFAF đã tiến vào thành phố.
Sau khi giao tranh ở ngoại ô Chasov Yar kéo dài hai tháng, ngày 16/11, biệt kích Nga cuối cùng cũng tiến vào trung tâm thành phố và đột nhập vào vị trí nhà máy sản xuất vật liệu chịu lửa Chasovoyarsky, khu vực phòng thủ nòng cốt của AFU ở thành phố Chasov Yar.
Lúc này, AFU bắt đầu rút lui về các tòa nhà dân cư và sân vận động duy nhất còn lại trong thành phố. Quân dự bị Ukraine ẩn dưới tầng hầm của sân vận động để chuẩn bị phản công. Bom lượn có điều khiển của Nga phát nổ, và cứ mỗi tòa nhà bị phá hủy, lính biệt kích bộ binh Nga lại chiếm giữ một khu vực. Khi gặp kháng cự lần lượt sử dụng bom nhiệt áp, bom phá, đạn pháo, rocket và đạn cháy.
Sau hơn 1.000 ngày chiến đấu, Quân đội Nga đang chiếm được lớp vỏ cứng rắn nhất của vùng Donbass và chiếm giữ mọi cứ điểm then chốt ở tuyến phòng thủ đầu tiên. Từ Bakhmut, Marinka, Avadivka, Ugledar, Soledal cho đến bây giờ là Chasov Yar.
Bom dẫn đường của Không quân Nga + đội bộ binh đột nhập và tấn công là hai vũ khí thần kỳ cho các trận đánh quan trọng. Cùng với việc bao vây gọng kìm và pháo binh tầm xa bóp nghẹt các tuyến tiếp tế hậu cần, chiến thuật của RFAF đã đạt đến đỉnh cao của cuộc tấn công. (Nguồn ảnh: Reuters, CNN, Kyiv Post, TASS).
Tiến Minh (Theo Svpressa.ru)