Bốn bài toán khó cho tân Thủ tướng Thái Lan

6 giờ trướcBài gốc

Tân Thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul phát biểu sau khi nhậm chức tại Bangkok ngày 7/9. (Nguồn: Tân hoa xã)

Ông Anutin Charnvirakul, Thủ tướng thứ 32 của Thái Lan bắt đầu nhiệm kỳ trong bối cảnh ít thuận lợi: không có “tuần trăng mật chính trị”, thời gian cầm quyền chỉ gói gọn bốn tháng trước khi Quốc hội giải tán và tiến tới bầu cử vào tháng 4/2026. Trong khoảng thời gian ngắn ngủi ấy, chính phủ của ông Anutin buộc phải vừa tái cơ cấu bộ máy, vừa nhanh chóng định hình nền tảng cho một chính sách đối ngoại ổn định và có sức thuyết phục.

Trong bối cảnh "nước sôi lửa bỏng" như thế, nhiều nhà phân tích khu vực cho rằng, trọng tâm ưu tiên của ông sẽ được khái quát trong bốn điểm: hàn gắn quan hệ với Campuchia; điều chỉnh chính sách đối với láng giềng Myanmar; bảo đảm tương lai kinh tế của Thái Lan; và khôi phục vai trò dẫn dắt của Bộ Ngoại giao.

Tái thiết quan hệ láng giềng

Quan hệ Thái Lan – Campuchia nhiều năm qua bị chi phối bởi "những yếu tố cá nhân", đặc biệt từ “cuộc chia tay” giữa cựu Thủ tướng Thaksin và cựu Thủ tướng Hun Sen. Trong bối cảnh cựu Thủ tướng Thaksin không còn ảnh hưởng trực tiếp, ông Anutin có cơ hội mở ra một khởi đầu mới với người đồng cấp Campuchia Hun Manet. Thư chúc mừng từ Thủ tướng Campuchia gửi tới ông Anutin Charnvirakul bày tỏ mong muốn khôi phục quan hệ, xây dựng lòng tin và biến đường biên vốn gây sóng gió giữa hai nước láng giềng ASEAN thành “khu vực hòa bình, hợp tác, phát triển thịnh vượng”, được xem là tín hiệu tích cực đầu tiên.

Theo học giả Kavi Chongkittavorn trong một bài viết đăng tải trên Bangkokpost mới đây, muốn tận dụng cơ hội, Bangkok và Phnom Penh cần khởi động đối thoại chính trị ngay từ cấp ngoại trưởng, dưới sự bảo trợ của ASEAN. Song song, cả hai bên phải tránh leo thang quân sự và dừng “chiến tranh thông tin” để tạo môi trường thuận lợi cho hợp tác biên giới. Cuộc họp sắp tới của Ủy ban Biên giới chung (GBC) dự kiến sẽ đặt nền tảng cho hợp tác rà phá bom mìn, xóa bỏ các trung tâm lừa đảo xuyên biên giới – những bước đi cụ thể góp phần tạo dựng lòng tin.

An ninh biên giới

Ở phía Tây, cuộc khủng hoảng ở Myanmar tiếp tục phủ bóng và buộc ông Anutin Charnvirakul phải tính toán kỹ lưỡng. Bên cạnh đó, việc Hội đồng quản lý Nhà nước (SAC), nay đổi tên thành Ủy ban Quốc phòng và An ninh Quốc gia (NDSC) của láng giềng Myanmar chuẩn bị tổ chức bầu cử vào cuối 2025 – đầu 2026 cũng là vấn đề buộc Tân Thủ tướng Thái Lan phải trực tiếp theo dõi và cử đoàn khảo sát thực địa.

Trong bối cảnh ASEAN đang kỳ vọng một tiến trình bầu cử toàn diện và công bằng ở Myanmar, thì Bangkok cũng không thể “đứng ngoài”. Ở các khu vực biên giới với các láng giềng, ưu tiên của Thái Lan là giữ ổn định biên giới, ngăn khủng hoảng nhân đạo lan rộng. Chính phủ của ông Anutin sẽ phối hợp với ASEAN và cộng đồng quốc tế để bảo đảm tiếp cận nhân đạo, hỗ trợ người dân Myanmar, đồng thời duy trì kênh liên lạc với SAC nhằm hạn chế rủi ro an ninh.

Đa dạng hóa kinh tế

An ninh biên giới ổn định sẽ mở đường cho ngoại giao kinh tế - ưu tiên thứ ba của Thủ tướng Anutin Charnvirakul. Tờ Bangkok Post cho biết, Thái Lan vừa ký một thỏa thuận thuế quan với Mỹ, song việc phụ thuộc quá lớn vào thị trường nước này cũng sẽ ẩn chứa nhiều rủi ro, nhất là khi chính quyền Washington có xu hướng sử dụng thuế quan như công cụ bảo hộ.

Trong bối cảnh đó, đa dạng hóa thị trường vì thế trở thành yêu cầu cấp bách. Bangkok cần đẩy mạnh thương mại nội khối ASEAN, tính tới việc tham gia CPTPP sau thời gian dài do dự, đồng thời tận dụng hiệu quả hơn RCEP – khối thương mại lớn nhất thế giới. Bên cạnh đó, Thái Lan phải chú trọng phát triển kinh tế số, bảo vệ nông dân trước cú sốc nhập khẩu và nâng cấp chuỗi cung ứng.

Một định hướng khác là tăng cường hợp tác với OECD, học hỏi mô hình Hàn Quốc để nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút đầu tư. Đây có thể là con đường dài hơi, nhưng tạo nền tảng vững chắc hơn so với đặt cược vào những liên kết thiếu ổn định.

Khôi phục hình ảnh

Trong nhiệm kỳ người tiền nhiệm của ông Anutin Charnvirakul, Bộ Ngoại giao Thái Lan dường như mờ nhạt. Giờ đây, ông Anutin đặt mục tiêu đưa cơ quan này trở lại vị thế trung tâm, khẳng định ngoại giao chuyên nghiệp, cân bằng, dựa trên lợi ích quốc gia.

Bangkok Post nhận định, truyền thống đối ngoại Thái Lan là tìm kiếm cân bằng giữa luật pháp quốc tế, chủ quyền và an ninh quốc gia – những nguyên tắc vẫn còn nguyên giá trị. Song điều cần thiết lúc này là phải thuyết phục được công chúng rằng ngoại giao phục vụ trực tiếp cho lợi ích người dân.

Trong bối cảnh các hội nghị lớn đang tới gần – từ Đại hội đồng Liên hợp quốc, APEC tại Hàn Quốc cho tới Hội nghị cấp cao Lan Thương – Mekong – Thái Lan có nhiều cơ hội thể hiện tầm nhìn và cam kết mới. Nếu xử lý tốt bốn ưu tiên đối ngoại, chính phủ của Tân Thủ tướng Anutin có thể khẳng định năng lực điều hành trong khoảng thời gian ngắn ngủi, đồng thời đưa Thái Lan trở lại vị thế một quốc gia khu vực có trách nhiệm và tiếng nói xây dựng.

Bốn tháng tới sẽ là khoảng thời gian thử thách cho Thủ tướng Anutin Charnvirakul. Từ việc hàn gắn biên giới, ổn định sườn Tây, mở rộng không gian kinh tế cho đến khôi phục vị thế của Bộ Ngoại giao – tất cả đều là phép thử để ông Anutin Charnvirakul đưa xứ sở chùa vàng trở lại ổn định, khẳng định vai trò trên bản đồ khu vực và thế giới - nhưng đó quả là những bài toán khó.

Nhất Phong

Nguồn TG&VN : https://baoquocte.vn/bon-bai-toan-kho-cho-tan-thu-tuong-thai-lan-327289.html