Bốn dấu hiệu nhận biết tội phạm sử dụng tài khoản ngân hàng để lừa đảo

5 giờ trướcBài gốc

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa ban hành Thông tư 25/2025/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư 17/2024/TT-NHNN về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán tại tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Thông tư này có hiệu lực từ ngày 31/8/2025, trừ một số điều có hiệu lực từ tháng 12/2025 hoặc tháng 3/2026 theo quy định cụ thể.

Theo khoản 2 Điều 5 Thông tư 25/2025/TT-NHNN (sửa đổi Điều 15 Thông tư 17/2024/TT-NHNN), khi mở tài khoản thanh toán, ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài phải kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ khách hàng và xác minh thông tin theo quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền.

Kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ khách hàng; xác minh thông tin theo quy định pháp luật về phòng, chống rửa tiền; gặp mặt trực tiếp khách hàng trước khi mở tài khoản là biện pháp phòng chống lừa đảo bằng tài khoản.

(Thông tư 25/2025/TT-NHNN)

Hồ sơ bao gồm: giấy tờ tùy thân (căn cước công dân, hộ chiếu, giấy khai sinh...), thông tin định danh điện tử và tài liệu xác minh. Đối với tổ chức, hồ sơ phải có giấy phép thành lập, thông tin người đại diện hợp pháp, kế toán trưởng (nếu có).

Ngân hàng bắt buộc phải gặp mặt trực tiếp khách hàng hoặc người đại diện để đối chiếu giấy tờ tùy thân và xác minh sinh trắc học (vân tay, ảnh...). Trường hợp khách hàng là người nước ngoài không có mặt tại Việt Nam, việc xác minh có thể thực hiện thông qua bên thứ ba được ủy quyền.

Đối với khách hàng đăng ký giao dịch qua ứng dụng ngân hàng số, ngân hàng phải xác thực số điện thoại đăng ký trùng khớp với giấy tờ tùy thân.

Thông tư quy định về lưu trữ và bảo quản thông tin, bao gồm hình ảnh, âm thanh, thông tin sinh trắc học, thiết bị giao dịch, số điện thoại đăng ký và nhật ký giao dịch. Các thông tin này phải được sao lưu dự phòng, đảm bảo toàn vẹn và bảo mật để phục vụ kiểm tra, xác minh và cung cấp cho cơ quan chức năng khi có yêu cầu.

Đối với công tác giám sát và đối chiếu trong quá trình sử dụng tài khoản, Thông tư ban hành kèm theo Bộ tiêu chí nhận diện tài khoản thanh toán có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo, vi phạm pháp luật tại Điều 19. Theo quy định, tài khoản được xem là có dấu hiệu nghi ngờ khi đáp ứng một hoặc nhiều tiêu chí sau.

Theo Thông tư 25/2025/TT-NHNN, tài khoản thanh toán được xem là nghi ngờ nếu có một trong các dấu hiệu sau:

Hồ sơ mở tài khoản có giấy tờ không hợp lệ hoặc nghi ngờ giả mạo;
Giao dịch không phù hợp với thông tin nhận biết khách hàng (nghề nghiệp, thu nhập...);
Chủ tài khoản hoặc người đại diện nằm trong danh sách cảnh báo của cơ quan chức năng;
Có phát sinh giao dịch nhưng ngân hàng không thể liên hệ với khách hàng qua thông tin đã đăng ký.

Một, hồ sơ mở tài khoản có giấy tờ, tài liệu, thông tin hoặc dữ liệu nghi ngờ về tính hợp pháp, hợp lệ theo quy định pháp luật.

Hai, số lượng, giá trị và tần suất giao dịch qua tài khoản không phù hợp với thông tin đã xác minh về khách hàng, đặc biệt các thông tin liên quan đến nghề nghiệp, chức vụ, năng lực tài chính của khách hàng là cá nhân.

Ba, chủ tài khoản thanh toán hoặc người đại diện hợp pháp của tổ chức mở tài khoản thuộc danh sách cảnh báo do cơ quan chức năng hoặc tổ chức có thẩm quyền ban hành.

Bốn, tài khoản phát sinh giao dịch thanh toán nhưng ngân hàng không thể liên hệ với khách hàng theo thông tin liên hệ đã đăng ký trong hồ sơ mở tài khoản.

Ngân hàng có trách nhiệm xây dựng, cập nhật thường xuyên Bộ tiêu chí này dựa trên dữ liệu và thực tiễn hoạt động, đồng thời áp dụng để rà soát, đánh giá các tài khoản trong quá trình sử dụng dịch vụ thanh toán. Các tài khoản đáp ứng tiêu chí nghi ngờ phải được kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật và hướng dẫn nội bộ của tổ chức tín dụng.

Theo quy định tại Điều 22, ngân hàng và chi nhánh ngân hàng nước ngoài có trách nhiệm cung cấp thông tin định kỳ về các tài khoản nghi ngờ gian lận, lừa đảo cho Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trước ngày 10 hàng tháng thông qua phương tiện điện tử. Khi có thay đổi thông tin, ngân hàng phải cập nhật kịp thời và chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực của dữ liệu cung cấp.

Thông tư cũng quy định việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán của nhà đầu tư nước ngoài không cư trú để thực hiện hoạt động đầu tư gián tiếp tại Việt Nam thông qua tổ chức lưu ký được ủy quyền. Quy định chi tiết nội dung này được nêu tại Điều 15a, bao gồm các yêu cầu về hồ sơ, xác minh thông tin và sử dụng hệ thống SWIFT.

Phan Linh

Nguồn VnEconomy : https://vneconomy.vn/bon-dau-hieu-nhan-biet-toi-pham-su-dung-tai-khoan-ngan-hang-de-lua-dao.htm