Bốn quốc gia công nhận Palestine, Israel dậy sóng

2 giờ trướcBài gốc

Trong một bước đi gây chấn động ngoại giao, Anh, Canada, Úc và Bồ Đào Nha đồng loạt công nhận Nhà nước Palestine vào Chủ nhật (theo giờ địa phương).

Động thái này xuất phát từ sự thất vọng trước diễn biến xung đột kéo dài tại Gaza và mong muốn thúc đẩy giải pháp hai nhà nước, tức việc thành lập một Nhà nước Palestine độc lập song song tồn tại với Israel.

Anh, Canada, Úc và Bồ Đào Nha đồng loạt công nhận Nhà nước Palestine vào Chủ nhật. Ảnh: Anadoulu

Quyết định đưa bốn quốc gia vốn là đồng minh thân cận của Israel vào cùng hàng ngũ với hơn 140 nước khác đã công nhận Palestine.

Trong bốn quốc gia, quyết định của Anh mang tính biểu tượng đặc biệt bởi gắn với trách nhiệm lịch sử trong tiến trình hình thành Nhà nước Israel hiện đại.

Từ năm 1917, khi quân đội Anh chiếm Jerusalem và sau đó được Hội Quốc Liên, tiền thân của Liên hợp quốc giao quyền quản lý Palestine, vai trò của London đã in dấu trong những biến chuyển định hình khu vực Trung Đông suốt thế kỷ qua.

Phát biểu công khai, Thủ tướng Keir Starmer nhấn mạnh: “Hôm nay, để khôi phục hy vọng hòa bình cho người Palestine và người Israel, cũng như giải pháp hai nhà nước, Vương quốc Anh chính thức công nhận Nhà nước Palestine.”

Ông Starmer nhấn mạnh cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza đã lên đến mức báo động, với các cuộc không kích liên tiếp, nạn đói lan rộng và sự tàn phá buộc hàng triệu người phải rời bỏ nhà cửa.

Tại Canada, Thủ tướng Mark Carney khẳng định đây là bước đi nhằm trao quyền cho những người tìm kiếm sự chung sống hòa bình, đồng thời bác bỏ lo ngại việc công nhận đồng nghĩa với hợp pháp hóa chủ nghĩa khủng bố.

Bộ trưởng Ngoại giao Bồ Đào Nha Paulo Rangel coi đây là định hướng then chốt trong chính sách đối ngoại, khẳng định giải pháp hai nhà nước là con đường duy nhất dẫn tới hòa bình bền vững. Úc cũng đưa ra tuyên bố tương tự, nhấn mạnh sự cần thiết cấp bách của một lệnh ngừng bắn toàn diện.

Israel phản ứng gay gắt

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu kịch liệt phản đối, cho rằng quyết định của bốn nước chẳng khác nào ‘khuyến khích chủ nghĩa khủng bố’ sau vụ tấn công do Hamas tiến hành ngày 7/10/2023. Ông nhấn mạnh Israel sẽ không bao giờ chấp thuận việc thành lập một nhà nước Palestine ở phía tây sông Jordan.

Theo số liệu từ phía Israel, vụ tấn công do Hamas tiến hành đã khiến 1.200 người thiệt mạng và hơn 250 người bị bắt làm con tin. Kể từ đó, xung đột tại Gaza kéo dài gần hai năm, với các chiến dịch quân sự làm hơn 65.000 người Palestine thiệt mạng, phần lớn là thường dân, đồng thời phá hủy hàng loạt cơ sở hạ tầng.

Bộ trưởng An ninh Israel Itamar Ben-Gvir còn tuyên bố sẽ đề xuất nội các áp dụng chủ quyền tại một phần Bờ Tây, động thái bị coi là bước sáp nhập trên thực tế vùng lãnh thổ mà Israel chiếm giữ từ năm 1967.

Động thái công nhận của bốn quốc gia được phía Palestine hoan nghênh. Tổng thống Mahmoud Abbas khẳng định đây là cơ hội mở đường cho một nhà nước Palestine chung sống hòa bình và láng giềng hữu nghị với Israel. Hamas cũng bày tỏ sự ủng hộ, song nhấn mạnh cần kèm theo các biện pháp thực tế để chấm dứt chiến sự tại Gaza.

Tại Hebron ở Bờ Tây, cư dân Sharaf Al Tarda cho rằng mọi con người yêu chuộng tự do và công bằng đều có trách nhiệm hỗ trợ người Palestine trong giai đoạn đầy thử thách này.

Husam Zomlot, Trưởng phái đoàn Palestine tại Anh, gọi đây là thời khắc ‘sửa chữa lịch sử’. Tại trụ sở phái bộ Palestine ở London, nơi có thể sớm được nâng cấp thành đại sứ quán, nhiều người đã ôm chầm lấy nhau và mỉm cười khi nghe tuyên bố của Thủ tướng Starmer. Tuy vậy, dư luận Anh vẫn còn chia rẽ.

Một bộ phận người dân London coi đây là bước đi cần thiết nhằm thừa nhận quyền có một mái nhà của người Palestine. Tuy nhiên, cũng có ý kiến chỉ trích chính phủ là ‘ảo tưởng về giải pháp hai nhà nước’ khi Hamas vẫn kiểm soát Gaza và nhiều con tin chưa được thả.

Các chính phủ phương Tây hiện đối mặt với sức ép ngày càng tăng từ chính giới và dư luận, vốn phẫn nộ trước số người chết và hình ảnh trẻ em suy dinh dưỡng ở Gaza. Một số chỉ trích các nước vẫn tiếp tục cung cấp vũ khí cho Israel bất chấp thương vong dân sự. Trong tuần này, dự kiến nhiều quốc gia khác, trong đó có Pháp, sẽ xem xét quyết định tương tự tại Đại hội đồng Liên Hợp quốc ở New York.

Giới quan sát nhận định điều này có thể tạo thành một làn sóng công nhận rộng rãi hơn, gia tăng sức ép buộc Israel phải đối diện với yêu cầu thực thi giải pháp hai nhà nước.

Tùng Lâm

Nguồn KTĐT : https://kinhtedothi.vn/bon-quoc-gia-cong-nhan-palestine-israel-day-song.850016.html