Bóng đá châu Á vươn tầm thế giới

6 giờ trướcBài gốc

Nhật Bản đủ khả năng thi đấu sòng phẳng với mọi đối thủ

Nhật Bản - Đầu tàu khẳng định vị thế mới

Trong hai thập niên qua, Nhật Bản đã xây dựng hành trình phát triển bài bản bậc nhất châu lục. Nhưng chỉ đến những năm gần đây, kết quả ấy mới thật sự bùng nổ và gây tiếng vang toàn cầu. Khi hạ Uruguay, Đức, Tây Ban Nha và mới nhất là Brazil, Nhật Bản không còn mang hình ảnh “đội tuyển châu Á chơi kỹ thuật” như trước, mà trở thành đối thủ đủ sức áp đặt nhịp điệu trận đấu trước các cường quốc bóng đá.

Chiến thắng 3-2 trước Brazil là một cú hích lịch sử. Không nhiều đội bóng trên thế giới có thể đánh bại Brazil bằng ba bàn thắng chỉ trong một hiệp đấu. Nhật Bản đã làm được, và điều đặc biệt là họ khiến chiến thắng ấy trở nên hợp lý. Không còn những cú sút xa cầu may, không còn thứ bóng đá quả cảm nhưng đơn độc; Nhật Bản hôm nay biết cách kiểm soát nhịp độ, xoay chuyển trạng thái, đẩy tốc độ trận đấu lên mức mà ngay cả Brazil cũng thấy… mệt.

Chưa dừng lại ở một trận đấu mang tính biểu tượng, Nhật Bản lập tức chứng minh sự ổn định khi đánh bại Ghana 2-0 trong trận giao hữu ngày 14.11 tại Aichi. Đó là trận đấu mà các học trò của HLV Hajime Moriyasu thể hiện bản lĩnh của một đội bóng lớn đó là kiểm soát thế trận, tạo nhiều cơ hội hơn và xử lý triệt để những khoảnh khắc quyết định.

Điểm mạnh nhất của Nhật Bản nằm ở chất lượng nhân sự đồng đều, với hàng loạt ngôi sao đang thi đấu ở châu Âu: Mitoma, Kubo, Endo, Tomiyasu, Minamino, Doan… Thế hệ này trưởng thành trong môi trường bóng đá đỉnh cao, mang theo tư duy chiến thuật hiện đại, kỹ năng xử lý áp lực và tư duy thi đấu đỉnh cao. Dưới bàn tay Moriyasu, họ không chỉ pressing tốt, chuyển trạng thái nhanh mà còn biết cách duy trì kỷ luật chiến thuật trong suốt 90 phút.

Chính Nhật Bản đã trở thành đội tuyển đầu tiên trên thế giới giành vé dự World Cup 2026, cho thấy khoảng cách giữa họ với phần còn lại của châu Á đã được kéo giãn rõ rệt. Nhưng quan trọng hơn, đội tuyển xứ Phù Tang đang tạo dựng hình ảnh của một ứng viên thực sự, không chỉ để vượt qua vòng bảng mà hướng đến tứ kết, thậm chí xa hơn. Họ là điểm nhấn sáng nhất cho sự vươn tầm của bóng đá châu lục.

Dù Nhật Bản là đội bóng tiêu biểu nhất cho sự bứt phá, không thể bỏ qua những cái tên đã đặt nền móng cho vị thế ngày nay của châu Á: Hàn Quốc, Iran, Australia và gần đây là Uzbekistan.

Hàn Quốc vẫn là một trong những đội tuyển châu Á ổn định nhất ở đấu trường World Cup. Thành tích vào bán kết năm 2002 vẫn là cột mốc chưa đội bóng châu Á nào lặp lại. Nhưng hơn hai thập kỷ sau thành công đó, Hàn Quốc vẫn giữ được tính cạnh tranh ở cấp độ toàn cầu nhờ hệ thống đào tạo trẻ và triết lý bóng đá tốc độ dựa trên thể lực.

Trong khi đó, Iran đại diện cho một khía cạnh khác là sự già dơ và ổn định. Nhiều năm liền, Iran là đội tuyển có thứ hạng FIFA cao nhất châu Á và luôn tạo ra sự khó chịu với lối chơi mạnh mẽ, kỷ luật. Họ từng gây khó dễ cho Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha tại World Cup 2018 và suýt vượt qua vòng bảng. Điểm nhấn lớn nhất của Iran là hệ thống phòng ngự khoa học, sự đoàn kết và tư duy chiến thuật rõ ràng, dù họ thiếu số lượng cầu thủ thi đấu tại châu Âu như Nhật hay Hàn Quốc.

Dấu ấn tại U17 World Cup

Nếu Nhật Bản là đầu tàu của châu Á ở cấp độ ĐTQG, thì ở tuyến trẻ, một làn sóng mới đang hình thành, đặc biệt là Uzbekistan và Triều Tiên. Tại World Cup U17 2025, cả ba đại diện gồm Nhật Bản, Triều Tiên và Uzbekistan đều vượt qua vòng 1/16, mở ra một trong những kỳ thành công nhất của châu Á trong lịch sử giải đấu. Nhật Bản thắng thuyết phục Nam Phi 3-0; Triều Tiên hạ Venezuela 2-1; và Uzbekistan vượt qua Croatia trên chấm 11m sau trận hòa 1-1 kịch tính. Cùng lúc đó, chỉ có Hàn Quốc là phải dừng bước trước Anh.

Khi Uzbekistan vào tứ kết U20 World Cup 2023, nhiều người vẫn cho rằng đó là khoảnh khắc nhất thời nhưng đến U17 World Cup 2025 thì phải có cái nhìn khác. Uzbekistan có thể không sở hữu nhiều cầu thủ thi đấu ở nước ngoài, nhưng họ có thứ mà bóng đá trẻ rất cần đó là phương pháp huấn luyện thống nhất từ U13 đến U20, không thay đổi theo nhiệm kỳ.

Sự đồng loạt tiến vào vòng 1/8 của nhiều đại diện cho thấy việc phát triển bóng đá trẻ ở châu Á đã đạt được sự bài bản và hiệu quả hơn nhiều so với trước đây. Nhật Bản có triết lý đào tạo trẻ nhất quán; Triều Tiên luôn nổi tiếng nhờ nền tảng thể lực và ý chí; còn Uzbekistan là minh chứng cho sự vươn lên mạnh mẽ của bóng đá Trung Á - vùng đất từng bị xem là “khoảng lặng” của châu Á.

Sự trỗi dậy của bóng đá châu Á không diễn ra trong một sớm một chiều. Có bốn yếu tố then chốt giúp châu lục thu hẹp khoảng cách với châu Âu và Nam Mỹ. Thứ nhất, các hệ thống đào tạo trẻ được chuẩn hóa theo mô hình châu Âu. Nhật Bản, Uzbekistan, Qatar, UAE đều sở hữu học viện đạt chuẩn quốc tế, nơi quy trình tuyển chọn, huấn luyện và đánh giá cầu thủ được số hóa, giảm phụ thuộc vào trực giác của huấn luyện viên.

Thứ hai, ngày càng nhiều cầu thủ châu Á thi đấu ở châu Âu, từ các giải lớn như Premier League, Bundesliga, La Liga đến các giải tầm trung. Thứ ba, tư duy bóng đá đã thay đổi. Nhiều đội tuyển châu Á không còn “co cụm chống đỡ”, mà mạnh dạn pressing, kiểm soát bóng và chơi sòng phẳng với đối thủ mạnh. Thứ tư, lịch thi đấu quốc tế dày hơn, tạo điều kiện cho các đội tuyển châu Á cọ xát với những đội top đầu thế giới.

Vậy, châu Á đã tiệm cận đẳng cấp thế giới chưa? Câu trả lời là đang tiến rất gần, nhưng để khẳng định bản lĩnh ở World Cup, châu Á vẫn cần một chiến tích mang tính bước ngoặt. Nhật Bản được kỳ vọng nhiều nhất bởi họ vừa có nền tảng, vừa có phong độ và sự tự tin. Hàn Quốc, Iran và Australia vẫn duy trì sự ổn định, và các nền bóng đá trẻ như Uzbekistan hay Triều Tiên cho thấy nguồn lực kế cận đang rất dồi dào.

NGỌC TRUNG

Nguồn Văn hóa : http://baovanhoa.vn/the-thao/bong-da-chau-a-vuon-tam-the-gioi-181915.html