Trong bối cảnh dư luận chỉ trích ngày càng gay gắt, nhiều chuyên gia trong nước đã lên tiếng khuyên FAM chấp nhận án phạt thay vì theo đuổi một vụ kiện không mang lại kết quả tốt đẹp cho bóng đá Malaysia.
Tổng thư ký Liên đoàn bóng đá Kelantan (KAFA), ông Husin Deraman, cho rằng việc đưa sự việc ra Tòa án Trọng tài Thể thao (CAS) là bước đi sai lầm khi cơ quan quản lý bóng đá thế giới đã đưa ra lập luận rõ ràng và có cơ sở. Theo ông, cố gắng kiện tụng chỉ khiến hình ảnh của FAM thêm tổn hại.
Con kiến kiện củ khoai
Ông Husin Deraman nhấn mạnh từ góc độ chuyên môn, bóng đá Malaysia không có đủ bằng chứng thuyết phục để trình bày trước CAS. Với những gì đã xảy ra, FAM nên coi đây là bài học đắt giá và tập trung cải thiện quy trình nội bộ. FIFA từ lâu đặt ra các tiêu chuẩn rất cao liên quan đến minh bạch và đạo đức trong hoạt động của các liên đoàn thành viên. Vì thế, trong trường hợp này, FAM bắt buộc phải tôn trọng quyết định của FIFA thay vì cố gắng phản biện một cách vô vọng.
Tổng thư ký KAFA ông Husin Deraman nhắn nhủ FAM không nên kiện FIFA. Ảnh: TNST.
Trong báo cáo dài 64 trang, FIFA đã chỉ ra hàng loạt sai phạm nghiêm trọng, biến vụ việc này trở thành một bản cáo trạng đầy tính cảnh báo đối với FAM. Những phân tích của cơ quan này cho thấy một hệ thống quản trị tồn tại nhiều lỗ hổng, phụ thuộc quá mức vào các ủy ban xử lý nội bộ nhưng lại thiếu giám sát độc lập. Đây là điều mà người hâm mộ bóng đá Malaysia đã lo ngại từ nhiều năm qua, và giờ đây FIFA đã chính thức xác nhận những lo ngại đó.
Nhân vật trung tâm trong vụ việc là Tổng thư ký FAM, Datuk Noor Azman Rahman, người thừa nhận đã sửa đổi tài liệu nộp lên FIFA. Dù FAM tuyên bố đình chỉ nhiệm vụ của ông vào ngày 17-10, nhưng nhiều nguồn tin đáng tin cậy chỉ ra rằng ông vẫn xuất hiện tại các sự kiện bóng đá lớn. FIFA mô tả lệnh đình chỉ này không khác gì một động thái mang tính đối phó, thiên về hình ảnh hơn là một biện pháp quản lý nghiêm túc.
Tiến sĩ Faithal Hassan, giảng viên cao cấp tại Đại học Malaya, nhận định rằng việc Noor Azman xuất hiện trước công chúng đúng lúc Chủ tịch FIFA Gianni Infantino đến Malaysia chính là “giọt nước tràn ly”, khiến FIFA phải đưa ra tuyên bố mạnh mẽ như vậy. Theo ông, sự việc này cho thấy FAM không thực sự tôn trọng lệnh kỷ luật mà chính họ ban hành, và điều đó gửi đi thông điệp sai lầm về mức độ nghiêm túc của liên đoàn trong việc xử lý sai phạm.
7 cầu thủ Malaysia nhập tịch ra sân trong trận thắng Việt Nam 4-0 ở vòng loại Asian Cup 2027 hồi tháng 6 bị phát hiện giả mạo giấy tờ. Ảnh: CCT.
FAM có sai phạm
Trong kết luận của FIFA, tổ chức này ghi nhận việc FAM thừa nhận đã can thiệp vào giấy khai sinh, thay đổi định dạng và nội dung tài liệu, nhưng sau đó lại cố gắng giảm nhẹ tính chất của hành vi này bằng cách gọi đó là “điều chỉnh hành chính”. FIFA lập tức bác bỏ, cho rằng đây rõ ràng là hành vi làm giả tài liệu, một vi phạm mang tính hình sự, không thể được mô tả đơn giản là lỗi đánh máy.
Tiến sĩ Faithal cho rằng phản ứng của FAM và cả các cơ quan quản lý trong nước như Bộ Thể thao và Bộ Nội vụ đều thiếu nghiêm túc. Họ phủ nhận sai phạm ngay từ đầu nhưng lại không đưa ra bằng chứng rõ ràng, khiến FAM bị xem là thiếu năng lực, thiếu minh bạch và thiếu trách nhiệm giải trình.
Đáng nói là sự việc đã kéo dài nhiều tháng và FAM cũng đã thừa nhận lỗi, nhưng cho đến nay vẫn không thể xác định rõ ai là người chịu trách nhiệm trực tiếp và cũng chưa có hình thức kỷ luật tương xứng nào được đưa ra. Điều này khiến FIFA đặt câu hỏi về hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ tại FAM.
Cựu Tổng thư ký FAM (phải) xuất hiện bên cạnh Chủ tịch FIFA. Ảnh: TNST.
Theo tiến sĩ Faithal, văn hóa “lập ủy ban để giải quyết khủng hoảng” đã trở thành thói quen ăn sâu trong thể thao Malaysia. Mỗi khi xuất hiện bê bối, từ dàn xếp tỷ số, tranh cãi trọng tài, hỗn loạn vé đến làm giả giấy tờ,… các ủy ban được thành lập, nhưng cuối cùng khuyến nghị thường rơi vào im lặng, không tạo ra thay đổi thực sự. Ngay cả những cuộc điều tra quy mô lớn, như cuộc rà soát sau AFF Cup do cựu cảnh sát trưởng Dell Akbar Khan đứng đầu, cũng không tạo ra chuyển biến rõ rệt.
Ông cho biết điều đáng lo hơn là FAM vẫn không thể hiện sự ăn năn trước những sai phạm đã xảy ra. Việc Tổng thư ký tiếp tục tham gia sự kiện quan trọng trong khi đang bị đình chỉ càng chứng minh lập luận của FIFA rằng liên đoàn không nghiêm túc trong việc thực thi hình phạt. Theo Tổng Thư ký AFC Datuk Seri Windsor Paul John, FAM cần phải thể hiện hành động mang tính quyết đoán và độc lập, tránh bị tác động bởi các nhóm lợi ích bên ngoài.
Các chuyên gia Malaysia nhận định FAM không thể lật ngược tình thế ở Tòa án Trọng tài Thể thao. Ảnh: CCT.
Vụ bê bối này đang khiến FAM mất uy tín và ảnh hưởng đến tham vọng bóng đá của Malaysia trên trường quốc tế, từ mục tiêu giành vé tham dự World Cup đến các chiến dịch Asian Cup. Quyết định của FIFA không chỉ giữ nguyên án phạt dành cho bảy cầu thủ nhập tịch và áp đặt khoản tiền phạt đáng kể lên FAM, mà còn mở ra khả năng tiến hành một cuộc điều tra toàn diện hơn về quản trị của tổ chức này.
Tiến sĩ Faithal kết luận rằng bóng đá hiện đại đề cao tính minh bạch và tính chuyên nghiệp, nhưng FAM cho đến nay vẫn chưa đáp ứng được những tiêu chuẩn đó. Điều cần làm lúc này không phải là dựng lên thêm các ủy ban hình thức, mà chính là bắt đầu một quá trình cải tổ thực sự. FIFA đã gửi đi lời cảnh báo nghiêm khắc và cách FAM phản ứng sẽ quyết định liệu đây có phải là một cuộc khủng hoảng lặp lại hay là bước ngoặt để thay đổi nền bóng đá Malaysia.
NGỌC ANH