Trên bầu trời mùa đông xám xịt, tiếng vù vù của máy bay không người lái (UAV) Ukraine phá vỡ sự tĩnh lặng, những cỗ máy thép lặng lẽ quét qua địa hình bên dưới. Từ trên cao, đôi mắt vô hình của Kyiv phát hiện ra bóng dáng của những chiến binh Triều Tiên - những người lính xa lạ đến từ một bán đảo cách hàng nghìn kilomet, giờ đây tập hợp trong bụi cây khẳng khiu, chuẩn bị cho một cuộc tấn công.
Đây là khởi đầu của một chiến dịch đặc biệt: lực lượng đặc nhiệm Ukraine không chỉ muốn đẩy lùi đối phương, mà còn theo đuổi một mục tiêu táo bạo chưa từng đạt được - bắt sống một người lính Triều Tiên. Chỉ huy đội đặc nhiệm Ukraine, biệt danh Green, kể lại câu chuyện với Newsweek bằng giọng trầm đầy quyết tâm. “Chúng tôi thấy họ qua UAV. Họ đang lên kế hoạch đánh vào các vị trí của chúng tôi”, anh nói.
Ngay khi cơ hội đến, Green và đội của anh - những bóng ma được huấn luyện bài bản, khoác lên mình lớp ngụy trang ghillie tinh vi - quyết định mở cuộc tấn công. “Chúng tôi tiến đến như những bóng ma trong rừng”, anh kể, giọng pha chút tự hào. Rừng cây thưa thớt ở Kursk trở thành đồng minh bất ngờ, che giấu từng bước chân của họ khỏi ánh mắt của quân Triều Tiên - những người không hề hay biết mối nguy đang áp sát.
Lực lượng Ukraine - Ảnh: Reuters
Trận đánh chớp nhoáng
Green mô tả cuộc giao tranh đầu tiên như một cơn bão ngắn nhưng dữ dội. “Trận chiến diễn ra rất nhanh. Chúng tôi khiến họ bất ngờ, và họ hoảng loạn bỏ chạy”, anh nói.
Lợi thế bất ngờ làm rối loạn đội hình Triều Tiên, nhưng mục tiêu bắt sống vẫn chưa thành hiện thực trong lần đó. Một chiến binh bị thương nặng đã qua đời khi được sơ tán, để lại đội của Green với quyết tâm mãnh liệt hơn.
Tuy nhiên, cơ hội thực sự đến trong một lần khác. Trong lúc truy kích những binh sĩ Triều Tiên đang rút chạy, lực lượng đặc nhiệm bất ngờ phát hiện một lính trẻ bị thương nặng, nằm bất động dưới một gốc cây. Máu thấm qua quần, người lính choáng váng nhưng vẫn cố vung khẩu súng trường.
“Khoảnh khắc bối rối của anh ta là cơ hội của chúng tôi. Chúng tôi áp sát. Anh ta lưỡng lự, rồi thả súng xuống. Sau đó, anh ta cũng giao nộp luôn quả lựu đạn”, Green kể lại.
Lực lượng đặc nhiệm Ukraine đã học sẵn một vài cụm tiếng Hàn để ứng biến trong tình huống khẩn cấp. Họ hét lên bằng ngôn ngữ của người lính, ra hiệu đầu hàng. Đáp lại, người lính Triều Tiên ra dấu mô phỏng chuyển động và âm thanh của một cuộc tấn công bằng drone - có vẻ như anh vừa trải qua một đợt không kích.
Sau khi bắt giữ người lính, lực lượng Ukraine cố gắng đưa anh ta rời khỏi khu vực chiến sự. Tuy nhiên, mỗi khi dồn trọng lượng lên chân bị thương, anh ta lại hét lên vì đau đớn.
“Chúng tôi cố đỡ anh ta, nhưng anh ta hét lên mỗi khi chân chạm đất”, Green nói. Video từ quân Ukraine ghi lại cảnh anh ta kêu la khi được khiêng đi, giữa tiếng pháo nổ và UAV gầm rú. Đội đặc nhiệm dựng cáng tạm, di chuyển qua khu vực nghi có mìn dưới hỏa lực pháo binh. “Bình Nhưỡng, Bình Nhưỡng”, anh ta lặp đi lặp lại - một tiếng kêu tuyệt vọng giữa chiến trường hỗn loạn.
Sau khi được cho thuốc giảm đau, nước và thức ăn, người lính ra hiệu xin một điếu thuốc. Green mỉm cười nhẹ khi kể lại: “Chúng tôi đưa cho anh ta. Đó là khoảnh khắc rất con người giữa khói lửa”. Đối với anh, ấn tượng lớn nhất là sự trẻ trung của tù binh.
“Chúng tôi buộc phải chế tạo cáng tạm để khiêng anh ta đi”, Green kể. Họ vừa di chuyển, vừa tránh mìn và pháo kích không ngớt từ phía Nga. Đoạn video do quân đội Ukraine công bố cho thấy cảnh đặc nhiệm cố gắng nói chuyện với người lính, trấn an anh ta.
“Chiến dịch diễn ra hoàn hảo. Mọi giai đoạn đều đúng kế hoạch, không gặp biến cố, và quan trọng nhất: không có thương vong nào bên phía chúng tôi”, Green đánh giá.
Tù binh Triều Tiên và những bí ẩn chưa lời giải
Cuối tháng 12.2024, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận rằng hai binh sĩ Triều Tiên đã bị bắt sống tại mặt trận Kursk. Một trong hai người đã không qua khỏi do vết thương quá nặng. Dù vậy, đây vẫn là lần đầu tiên Ukraine đưa được lính Triều Tiên về trong tình trạng còn sống và giao cho cơ quan an ninh SBU - một cột mốc quan trọng trong nỗ lực tình báo của Kyiv.
Những người lính Triều Tiên bị quân đội Ukraine bắt giữ tại Kursk - Ảnh: Tổng thống Volodymyr Zelensky đăng qua Telegram
Tuy nhiên, việc thu thập thông tin từ những người bị bắt không diễn ra như kỳ vọng. Nhiều nguồn tin từ tình báo Ukraine và phương Tây cho rằng một bộ phận binh sĩ Triều Tiên được huấn luyện để tự sát nếu bị nguy cơ bắt giữ, điều này khiến việc bắt sống và khai thác thông tin trở nên đặc biệt thách thức.
Chỉ huy Green, người đứng sau chiến dịch, cho biết toàn bộ kế hoạch được thực hiện trơn tru, không có thương vong nào phía Ukraine. Tuy nhiên, anh cũng bày tỏ sự tiếc nuối vì không thể khai thác được nhiều dữ liệu tình báo từ người lính trẻ.
Trong khi đó, tờ Chosun Daily (Hàn Quốc) cho biết binh sĩ Triều Tiên được tuyên truyền rằng các máy bay không người lái (UAV) của Ukraine thực chất do lính Hàn Quốc điều khiển - một phần trong chiến tranh tâm lý nhắm vào những người lính trẻ, thiếu kinh nghiệm trận mạc.
Cùng lúc, chính phủ Hàn Quốc cũng tuyên bố sẵn sàng tiếp nhận các binh sĩ Triều Tiên nếu họ bị bắt và mong muốn xin tị nạn thay vì quay về miền Bắc. Động thái này mở ra khả năng nhân đạo hiếm hoi giữa một cuộc chiến đầy mâu thuẫn và tính toán chính trị.
Thực tế trên chiến trường cũng cho thấy nhiều đơn vị đến từ Bình Nhưỡng không được trang bị đầy đủ hoặc huấn luyện phù hợp để đối phó với chiến tranh hiện đại - nơi máy bay không người lái đóng vai trò chủ lực trong tấn công và trinh sát. “Họ gần như không có khả năng phản kháng trước UAV. Đó là thứ khiến họ khiếp sợ nhất”, Green nhận định.
Sau chiến dịch đầu tiên, Ukraine được cho là tiếp tục bắt được thêm hai lính Triều Tiên bị thương và cũng đã chuyển người này cho SBU. Tuy nhiên, kể từ đó, không có thêm bất kỳ trường hợp đầu hàng nào được xác nhận. Theo các phân tích tình báo, xu hướng tự sát vẫn là rào cản lớn nhất đối với mọi nỗ lực bắt giữ và khai thác thông tin từ binh sĩ Triều Tiên.
Tổng thống Zelensky từng nhấn mạnh rằng việc bắt giữ tù binh từ đội ngũ này “không hề đơn giản” và ông đã công khai tuyên dương nhóm của Green. Tuy nhiên, chính Kyiv cũng phải thừa nhận: việc lập lại thành công tương tự là điều ngày càng khó khăn hơn.
Chiến sự Kursk
Sự xuất hiện của quân Triều Tiên tại Kursk là một diễn biến bất ngờ trong cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài hơn ba năm. Vào mùa thu năm 2024, hàng nghìn chiến binh từ quốc gia khép kín này bắt đầu đổ vào vùng biên giới Nga, sát cánh cùng lực lượng Moscow để đối phó với quân Ukraine. Đây là lần đầu tiên kể từ Thế chiến II, một lực lượng quân sự ngoài châu Âu tham chiến trực tiếp trên đất Nga, đánh dấu sự hợp tác chặt chẽ giữa Điện Kremlin và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un.
Tình báo phương Tây và Hàn Quốc cáo buộc Bình Nhưỡng không chỉ gửi quân, mà còn cung cấp tên lửa và đạn pháo đến Kursk.
Cuộc chiến bùng nổ dữ dội vào tháng 8 năm 2024, khi Ukraine bất ngờ mở cuộc tấn công xuyên biên giới, chiếm một phần lãnh thổ Nga. Kyiv nhanh chóng củng cố vị trí, biến Kursk thành một bàn đạp chiến lược và một đòn giáng mạnh vào uy tín của Moscow. Mặc dù Ukraine khẳng định không có ý định kiểm soát vĩnh viễn vùng Kursk, việc chiếm giữ một phần lãnh thổ Nga là đòn giáng mạnh vào hình ảnh Kremlin, đồng thời trở thành một “con bài” trong các cuộc đàm phán hòa bình.
Trong nhiều tháng sau đó, dù được hỗ trợ bởi quân Triều Tiên, Nga vẫn chật vật giành lại toàn bộ khu vực. Nhưng đến tháng 3.2025, cục diện bắt đầu thay đổi. Theo Washington Post, làn sóng binh sĩ Triều Tiên mới đã giúp Nga tái chiếm thị trấn biên giới Sudzha - khu định cư cuối cùng còn do Ukraine kiểm soát tại Kursk.
Hiệu quả chiến đấu của quân Triều Tiên gây tranh cãi. Ukraine ước tính họ đã chịu hơn 4.000 thương vong - một con số nặng nề cho thấy cái giá đắt đỏ của việc tham chiến xa nhà. Một số nguồn tin cho rằng họ thiếu kinh nghiệm và dễ bị tổn thương trước chiến thuật hiện đại, đặc biệt là UAV của Ukraine.
Tuy nhiên, Kyiv cũng thừa nhận rằng công nghệ quân sự của Bình Nhưỡng, nhất là độ chính xác của tên lửa, đã được cải thiện đáng kể qua thực chiến tại Kursk. Một nhà lập pháp Ukraine giấu tên nói với tờ Washington Post: “Không thể quy hết công trạng cho Triều Tiên, nhưng tác động của họ là rõ ràng”.
Tương lai của lực lượng Triều Tiên tại Ukraine hiện vẫn là dấu hỏi. Nếu Nga giành lại toàn bộ Kursk, điều gì sẽ xảy ra với những binh sĩ đến từ Bình Nhưỡng - những người đã chiến đấu hàng tháng trời ở một quốc gia cách xa quê nhà hàng nghìn kilomet. Việc tiếp tục chiến đấu có thể giúp họ tích lũy kinh nghiệm trận mạc, nhưng đồng thời làm tăng nguy cơ thương vong - và kéo Triều Tiên ngày càng sa lầy vào một cuộc chiến.
Hoàng Vũ