Phát hiện này diễn ra tại khu vực trung tâm của Tikal, nơi từng là trái tim quyền lực của Maya cổ đại. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng công nghệ LiDAR kỹ thuật quét laser hiện đại xuyên qua tầng cây rậm rạp để phát hiện các cấu trúc bị chôn vùi hàng thế kỷ. Giữa những tàn tích lặng lẽ, bàn thờ cổ xuất hiện như một “bóng ma” trở về từ quá khứ, mở ra một chương sử bị che khuất từ lâu.
"Bóng ma" của một thành bang Tikal huy hoàng của đế chế Maya hiện ra dưới bản đồ được lập bởi LiDAR - Ảnh: ĐẠI HỌC BROWN
Theo tạp chí Antiquity, bàn thờ được chạm khắc và dựng lên vào cuối thế kỷ IV sau Công nguyên – một thời kỳ đầy biến động trong lịch sử Maya. Trên đó là bốn tấm phù điêu sặc sỡ, mô tả một nhân vật đội mũ lông chim cầu kỳ, hai bên là những biểu tượng có thể là khiên hoặc vật phẩm nghi lễ. Đáng chú ý, đôi mắt hạnh nhân, thanh ngang trên mũi và khuyên tai kép của nhân vật khiến các nhà nghiên cứu liên tưởng đến “Thần Bão” một vị thần cổ đại đến từ miền Trung Mexico.
Sự tương đồng này không chỉ là trùng hợp. Nhóm nghiên cứu do Đại học Brown (Mỹ) dẫn đầu cho rằng bàn thờ không phải là tác phẩm của nghệ sĩ Maya, mà có thể được chế tác bởi một nghệ nhân được đào tạo ở Teotihuacan thành bang cổ cách Tikal hơn 1.000 km về phía Tây, gần vị trí Mexico City ngày nay.
Bàn thờ cổ bí ẩn khi chưa bị thời gian phá hủy - Ảnh đồ họa: Heather Hurst
Teotihuacan, có nghĩa là “nơi khai sinh của các vị thần” theo tiếng Nahuatl của người Aztec, từng là một trung tâm quyền lực rực rỡ, sánh ngang thậm chí vượt qua Maya vào thời kỳ đó. Mặc dù danh tính của những người sáng lập và cư dân Teotihuacan vẫn còn là điều bí ẩn, nhưng ảnh hưởng của họ thì không thể phủ nhận.
Theo Giáo sư Stephen Houston, chuyên gia khảo cổ tại Đại học Brown, văn bản khắc trên bàn thờ cho thấy vào năm 378 sau Công nguyên, một sự kiện chấn động đã xảy ra: “Teotihuacan đã ‘chặt đầu’ một vương quốc.” Bằng chứng này củng cố giả thuyết rằng giới lãnh đạo từ Teotihuacan từng can thiệp, thậm chí thao túng trực tiếp quyền lực chính trị tại Tikal.
Bàn thờ cổ không chỉ là di tích tôn giáo, mà còn là dấu ấn quyền lực một bản sao nghi lễ mang tinh thần Teotihuacan được tái dựng ngay giữa trung tâm Maya. Đằng sau vẻ đẹp nghệ thuật là câu chuyện về tham vọng, sự bành trướng và những sợi dây vô hình kết nối hai nền văn minh lớn trong lịch sử nhân loại.
Như Ý (t/h)