'Bóng mây' kinh tế phủ bóng chiến trường, Nga nỗ lực duy trì đà tiến ở Ukraine

10 giờ trướcBài gốc

Chiến sự vẫn “căng như dây đàn”

Trên chiến tuyến kéo dài hơn 1.200 km, quân đội Nga đang cố gắng mở rộng kiểm soát tại nhiều địa bàn trọng yếu. Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine, Tướng Oleksandr Syrskyi, cho biết hiện có khoảng 111.000 binh sĩ Nga tập trung tại một phần mặt trận gần Pokrovsk (tỉnh Donetsk) – nơi ghi nhận ít nhất 50 cuộc giao tranh mỗi ngày. Con số này tăng mạnh so với 70.000 lính Nga tại khu vực này vào tháng 12/2024, theo báo cáo của Bộ Tổng tham mưu Ukraine.

Tại phía Bắc, ông Syrskyi xác nhận rằng đợt tiến công của Nga qua tỉnh Sumy đã bị đẩy lùi. Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ cũng ghi nhận việc Ukraine giành lại một số lãnh thổ ở khu vực này và làm chậm đáng kể đà tiến công của Nga.

“Có thể nói rằng làn sóng tấn công mùa hè của Nga đang dần suy yếu”, ông Syrskyi tuyên bố.

Tướng Oleksandr Syrskyi. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, tình hình vẫn rất phức tạp. Gần đây, lực lượng bộ binh Nga đã đạt được một số thắng lợi dọc biên giới giữa Donetsk và Dnipropetrovsk. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố cuối tuần trước rằng quân đội nước này đã chiếm được thêm làng Zirka.

DeepState – một nhóm phân tích tình báo nguồn mở của Ukraine, cảnh báo rằng “hệ thống phòng thủ của Ukraine tại khu vực này đang sụp đổ nhanh chóng dưới áp lực tấn công liên tục của đối phương”.

Điện Kremlin nhiều lần khẳng định chiến dịch sẽ tiếp tục cho đến khi toàn bộ các vùng Donetsk, Zaporizhzhia và Kherson được kiểm soát hoàn toàn. Hiện Nga đã kiểm soát phần lớn các khu vực này, ngoại trừ một số khu vực ở Luhansk.

Tuy nhiên, với tốc độ hiện tại, mục tiêu này có thể mất nhiều năm để hoàn thành. Đặc biệt, trong bối cảnh chính quyền Trump được cho là ít mặn mà hơn với việc thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình, xung đột có thể kéo dài ít nhất đến cuối năm 2025 và sang năm 2026.

Chiến trường Ukraine hiện là sự pha trộn phức tạp giữa các chiến dịch đặc biệt do máy bay không người lái (UAV) chỉ huy và các đợt tấn công bộ binh truyền thống. Hồi tháng 6 vừa qua, Ukraine đã thực hiện những đòn tấn công táo bạo nhằm vào các máy bay ném bom chiến lược của Nga, bằng cách sử dụng UAV phóng từ xe tải sâu trong lãnh thổ Nga. Chiến dịch này được cho là đã phá hủy khoảng một chục máy bay dùng để phóng tên lửa vào Ukraine.

Cơ quan An ninh Ukraine cũng cho biết một cuộc tấn công UAV khác diễn ra vào cuối tuần trước đã gây thiệt hại đáng kể cho một căn cứ không quân của Nga tại bán đảo Crimea.

Ở chiều ngược lại, bộ binh Nga, di chuyển bằng xe máy hoặc đi bộ theo từng nhóm nhỏ, đang tiến vào các ngôi làng bị bỏ hoang ở miền Đông Ukraine. Họ sử dụng máy bay không người lái làm phương tiện trinh sát, nhưng không được yểm trợ bởi xe bọc thép. Chính cách tiếp cận này đang buộc Ukraine phải điều chỉnh chiến thuật phòng thủ.

“Chúng tôi đang thiết kế lại hệ thống phòng thủ để phù hợp hơn với địa hình, vừa hiệu quả, vừa khó bị phát hiện”, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cho biết.

Cuộc đọ sức giữa những chiếc UAV

Trong khi lực lượng bộ binh vẫn đóng vai trò kiểm soát và bảo vệ lãnh thổ, thì máy bay không người lái ngày càng trở thành yếu tố quyết định trong việc định hình cục diện chiến sự. Nga đang sản xuất hàng loạt UAV giá rẻ với mục đích áp đảo hệ thống phòng không của Ukraine, tạo điều kiện cho tên lửa hành trình và đạn đạo xuyên thủng các lớp bảo vệ vốn đã quá tải.

Chiến thuật này được Moscow triển khai ngày càng thường xuyên, đặc biệt trong các cuộc tấn công vào các thành phố lớn của Ukraine. Tổng thống Volodymyr Zelensky ngày 29/6 cho biết, Nga sử dụng tới 477 máy bay không người lái cùng 60 tên lửa các loại trong cuộc tấn công mới nhất nhằm vào cơ sở quân sự và quốc phòng của Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov cũng cho biết Nga đang triển khai tới 500 UAV Shahed mỗi đêm, phối hợp cùng tên lửa đạn đạo và hành trình để làm suy yếu hệ thống phòng không bằng cách đánh vào khả năng phản ứng và độ bền kỹ thuật.

Đáp lại, ông Zelensky tiếp tục kêu gọi phương Tây cung cấp thêm các hệ thống phòng không hiện đại như Patriot, vốn đã nhiều lần chứng minh hiệu quả trong việc đánh chặn. Nhà lãnh đạo Ukraine nhấn mạnh Ukraine sẵn sàng mua trực tiếp hoặc thông qua các quỹ được thiết lập theo thỏa thuận khai thác tài nguyên giữa Mỹ và Ukraine. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây chỉ tuyên bố Mỹ "đang xem xét" việc cung cấp thêm vũ khí, khiến Kiev lo ngại về sự thiếu cam kết nếu ông tái đắc cử.

Hai bên đang bước vào một cuộc đua vũ trang không người lái với tốc độ chưa từng có. Cơ quan An ninh Ukraine ước tính rằng Nga đang sản xuất khoảng 200 UAV Shahed mỗi ngày, với kho dự trữ hiện tại gồm 6.000 chiếc, chưa kể 6.000 UAV mồi nhử để đánh lừa radar phòng không.

Theo Bộ Tổng tham mưu Ukraine, chỉ trong tuần qua, Nga đã tung ra hơn 23.000 UAV “kamikaze” cỡ nhỏ tại các khu vực tiền tuyến, cho thấy mức độ tiêu hao và khả năng tái sản xuất đáng gờm của phía Nga.

Tướng Syrskyi gần đây cảnh báo rằng Moscow đang nắm lợi thế trong công nghệ UAV điều khiển bằng sợi quang học, loại UAV khó bị phát hiện và đánh chặn bằng các biện pháp điện tử truyền thống.

Ông Umerov gọi đây là một "cuộc đua trí tuệ diễn ra liên tục", nơi thuật toán thay đổi theo từng tuần và cả hai bên không ngừng điều chỉnh chiến thuật để thích ứng.

“Những giải pháp từng hiệu quả vào đầu cuộc chiến giờ đã không còn phát huy tác dụng. Mỗi thay đổi từ phía đối phương đòi hỏi chúng tôi phải đổi mới ngay lập tức”, ông Umerov nói.

Một quân nhân Ukraine sử dụng UAV trên chiến trường. Ảnh: Reuters

Trong khi đó, Ukraine cũng đang tăng cường sản xuất UAV tầm xa, phục vụ cho các cuộc tập kích vào sâu trong lãnh thổ Nga nhắm vào các mục tiêu chiến lược như sân bay quân sự, nhà máy lọc dầu và cơ sở hạ tầng hậu cần. Theo ông Umerov, “hàng chục nghìn” máy bay không người lái sẽ được đưa vào sản xuất, bên cạnh mục tiêu sản xuất hơn 4 triệu UAV chiến thuật trong năm 2025.

Mục tiêu dài hạn

Cả Nga và Ukraine đều đang nỗ lực củng cố năng lực công nghiệp quốc phòng nhằm duy trì khả năng tác chiến trong cuộc chiến tiêu hao kéo dài. Tuy nhiên, về quy mô sản xuất, Nga vẫn đang vượt trội hơn hẳn. Tập đoàn quốc phòng khổng lồ Rostec hiện chịu trách nhiệm sản xuất khoảng 80% vũ khí và trang thiết bị được triển khai trên chiến trường Ukraine.

Trong cuộc họp với Tổng thống Vladimir Putin mới đây, Giám đốc điều hành Sergey Chemezov tuyên bố sản lượng của Rostec đã tăng gấp 10 lần so với thời điểm trước chiến tranh (năm 2021), với doanh thu năm ngoái vượt mốc 46 tỷ USD.

Tuy nhiên, những dấu hiệu báo động đang dần xuất hiện. Chi tiêu quốc phòng hiện chiếm khoảng 40% tổng ngân sách nhà nước Nga, tương đương hơn 6% GDP – mức cao nhất kể từ thời Chiến tranh Lạnh. Hệ quả là lạm phát tăng vọt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế trong nước và đời sống dân chúng. Tuần trước Tổng thống Nga Putin cũng phải thừa nhận rằng tăng trưởng kinh tế năm nay sẽ "khiêm tốn hơn nhiều", nhằm đối phó với áp lực giá cả leo thang. Ông Putin thậm chí còn để ngỏ khả năng giảm chi tiêu quốc phòng trong năm tới – điều chưa từng được nhắc đến trong suốt giai đoạn leo thang xung đột với Ukraine.

Bộ trưởng Phát triển Kinh tế Nga Maksim Reshetnikov cảnh báo rằng với tâm lý thị trường hiện tại, “nền kinh tế đang đứng bên bờ vực suy thoái”. Trong khi đó, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Elvira Nabiullina cảnh báo rằng các quỹ dự trữ tài chính, đặc biệt là Quỹ Tài sản Quốc gia, đang cạn kiệt nhanh chóng.

“Chúng ta phải hiểu rằng nhiều nguồn lực chủ chốt đã được sử dụng gần như đến mức tối đa”, bà Nabiullina phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Quốc tế St. Petersburg mới đây.

Chưa rõ chính quyền Tổng thống Putin sẽ giải quyết bài toán kinh tế trong dài hạn như thế nào. Thế nhưng, trong ngắn hạn, Nga vẫn đủ sức duy trì một đội quân hơn 500.000 binh sĩ hiện diện khắp các chiến trường Ukraine và dọc theo tuyến biên giới với nước này.

Diệp Thảo/VOV.VN Theo CNN, BBC

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/quan-sat/bong-may-kinh-te-phu-bong-chien-truong-nga-no-luc-duy-tri-da-tien-o-ukraine-post1211242.vov