Bữa ăn cuối cùng của người sắp mất

6 giờ trướcBài gốc

Trong gần 40 năm đứng bếp, bếp trưởng Rathakrishnan Ramaiyan đã quen với đủ loại yêu cầu đặc biệt: ít đường, thêm nước sốt, không sữa, cá phải mềm hơn. Nhưng ký ức khó quên nhất của ông không nằm ở những thực khách sành ăn mà ở một vị khách đang đứng trước ngưỡng cửa cuối đời.

Tháng 11/2017, một trợ tá linh mục tìm đến nhà hàng The Black Sheep Cafe và đặt một tô súp hành kiểu Pháp với yêu cầu hành phải nấu thật mềm. Đó là món dành cho cha Louis Loiseau, 91 tuổi, người Pháp, đang hấp hối tại Singapore. Trong những ngày cuối cùng, cha chỉ khao khát được nếm lại hương vị quê hương.

Đầu bếp Rathakrishnan Ramaiyan. Ảnh: ST/LUTHER LAU

Suốt hai tháng, các trợ tá đều đặn đến lấy món súp. Đến một ngày tháng 1/2018, tin nhắn ngừng lại. Bếp trưởng Ratha hiểu rằng vị khách đặc biệt của mình đã rời xa trần thế.

“Tôi không cần sao Michelin. Bát súp đó chính là ngôi sao Michelin của tôi”, ông nói.

Nấu cho những người sắp lìa đời là công việc đầy cảm xúc. Nhà hàng của ông nay chuyển về đường Norris, từng nhiều lần đón khách tới để dùng một bữa cuối cùng sau khi nhận chẩn đoán xấu. Với họ, má thịt bò, vịt confit hay ly vang đỏ không chỉ là món ăn, mà là lời tạm biệt.

Không ít bệnh nhân giai đoạn cuối bất ngờ tìm lại cảm giác ngon miệng. Theo bác sĩ Angel Lee, Giám đốc Y khoa Bệnh viện Cộng đồng St Andrew’s (SACH), việc thèm ăn món yêu thích trước lúc ra đi là điều bình thường, từ đồ ăn đường phố cho đến rượu vang, phô mai.

“Dù chỉ nếm một chút, đó cũng là hành động yêu thương. Bởi bữa ăn là dịp kết nối, hơn cả chuyện dinh dưỡng”, bà nói.

Chương trình Food Buddy của Assisi Hospice mang đến cho bệnh nhân cơ hội yêu cầu một số món ăn nhất định. Ảnh: GAVIN FOO

Tiến sĩ Paul Victor Patinadan, giảng viên Trường Khoa học Xã hội – Đại học Công nghệ Nanyang, người nghiên cứu về chăm sóc cuối đời nhận định: “Chúng ta an ủi và sẻ chia với nhau qua bữa ăn. Ở những nền văn hóa gắn bó mật thiết với ẩm thực như châu Á, thức ăn là biểu tượng của tình yêu và sự quan tâm. Tất cả ký ức, giá trị, niềm tin, truyền thống và cảm xúc đều hội tụ trong những gì ta nấu và thưởng thức”.

Chính vì thế, món ăn trở thành dấu chấm lặng lẽ ở cuối một đời người như cách xã hội tò mò về bữa ăn cuối cùng của các tử tù.

Bà Mary Ho, 83 tuổi, mắc ung thư nội mạc tử cung, đang điều trị tại SACH. Bà chán ngấy cháo loãng nhưng vẫn kiêng khem chờ tới ngày đặc biệt: buổi đoàn tụ của cả gia đình. Con cháu chuẩn bị một bàn tiệc sum vầy với cua sốt ớt, mì xào Hokkien, thịt quay, những món gói trọn cả đời đam mê nấu nướng và thưởng thức của bà.

“Không phải gia đình nào cũng có cơ hội nói lời tạm biệt. Chúng tôi hạnh phúc khi làm được điều đó cho mẹ”, con gái bà chia sẻ.

Ước nguyện cuối cùng

Tổ chức phi lợi nhuận Ambulance Wish Singapore từng giúp nhiều bệnh nhân hoàn thành ước nguyện ẩm thực của mình. Ông Chua Thiam Soon, 63 tuổi, bị ung thư tụy và di căn gan, mong được cùng người thân ăn một bữa. Khi sức khỏe suy yếu, bữa tiệc được đưa vào bệnh viện gồm heo sữa quay, súp cá, hủ tiếu xào. Ông qua đời một tháng sau đó.

Có người chỉ ước đơn giản. Ông Chan Siew Teck, 71 tuổi, bị sa sút trí tuệ và ung thư, từng được nhân viên viện dưỡng lão đưa đi Chinatown. Trước ly bia Heineken mát lạnh, ông bỗng tỉnh táo, hạnh phúc như trở lại thời trai trẻ tụ tập bạn bè.

Còn tại một buổi trưa thường nhật ở Hospice Assisi, hương KFC lan tỏa khắp hành lang. Ở Bethany Nursing Home, một cụ bà say sưa thưởng thức bánh soon kueh mẹt. Hay ở Dover Park Hospice, nhân viên chế biến món ăn đặc biệt, thêm chất làm đặc vào cà phê hay cho bệnh nhân nhai rồi nhả để chỉ còn giữ lại hương vị.

Thức ăn là niềm vui và phẩm giá

Với các nhân viên y tế, đồ ăn không chỉ để duy trì sự sống mà còn để giữ phẩm giá và niềm vui.

“Trong viện dưỡng lão, nhiều điều bị hạn chế. Để bệnh nhân được chọn món mình thích là cách trao lại cho họ sự tự do nhỏ bé,” bà Eva Yeo, nhân viên công tác xã hội tại MWS, chia sẻ.

Tại Hospice Assisi, chương trình Food Buddy được lập ra từ năm 2023, kêu gọi tình nguyện viên mua đồ ăn bên ngoài cho bệnh nhân đang khao khát món quen. Họ không chỉ mang món ăn đến mà còn ngồi trò chuyện, lắng nghe bệnh nhân kể lại ký ức gắn liền với từng hương vị.

Dẫu không phải lúc nào cũng trọn vẹn, những nỗ lực ấy giúp họ rời đi trong bình an.

Một lời chia tay bằng bữa ăn

Cuối cùng, bà Mary Ho trong buổi tiệc đoàn viên ngày 26/7 chỉ có thể gắp vài miếng. Nhưng bà đã có trọn cuối tuần bên con cháu, trước khi qua đời vào thứ Bảy tuần sau.

“Điều quý giá nhất là được ở cạnh gia đình. Tôi hạnh phúc khi nhìn thấy con cháu thưởng thức món ăn, dù bản thân ăn chẳng được bao nhiêu”, bà nói.

Một bát súp, một ly bia, một miếng thịt quay đôi khi đó không chỉ là món ăn, mà là lời chào tạm biệt dịu dàng nhất của một đời người.

T. Linh (Theo Straistimes)

Nguồn Gia Đình VN : https://giadinhonline.vn/bua-an-cuoi-cung-cua-nguoi-sap-mat-d207739.html