Bữa ăn lành mạnh, lá chắn phòng ngừa biến chứng của bệnh đái tháo đường

18 giờ trướcBài gốc

1. Bữa ăn lành mạnh là gì?

Theo PGS.TS. Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, bữa ăn lành mạnh là bữa ăn cung cấp đầy đủ, cân đối, hợp lý các chất dinh dưỡng đa lượng, vi chất dinh dưỡng và năng lượng đầy đủ, đáp ứng nhu cầu của mỗi một cá thể, tùy thuộc tình trạng dinh dưỡng, sinh lý và vận động đồng thời đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm. Đối với người bệnh đái tháo đường hay người khỏe mạnh đều cần có những bữa ăn lành mạnh.

Với người bệnh đái tháo đường, chế độ ăn uống là phương pháp điều trị đầu tiên, nền tảng và lâu dài. Chế độ ăn uống khoa học, lành mạnh sẽ giúp đảm bảo cơ thể nhận được dinh dưỡng cần thiết mà vẫn duy trì lượng đường trong máu ở mức mục tiêu và ngăn ngừa biến chứng.

Bữa ăn lành mạnh hỗ trợ người bệnh đái tháo đường quản lý và phòng ngừa biến chứng.

2. Các chất dinh dưỡng tác động đến bệnh đái tháo đường thế nào?

Đối với những người bệnh đái tháo đường, khả năng kiểm soát lượng đường trong máu hiệu quả phụ thuộc phần lớn vào chế độ ăn uống. Các loại thực phẩm khác nhau ảnh hưởng đến lượng đường trong máu theo nhiều cách và việc hiểu những tác động này là chìa khóa để kiểm soát bệnh.

Carbohydrate và đường huyết

Carbohydrate là nguồn năng lượng chính của cơ thể và có nhiều trong ngũ cốc, trái cây, các sản phẩm từ sữa và thực phẩm có đường. Chúng được phân loại thành ba loại chính là đường phức, đường đôi và đường đơn.

Kiểm soát lượng carbohydrate là phương pháp mà những người bệnh đái tháo đường nên sử dụng trong mỗi bữa ăn. Phương pháp này giúp kiểm soát lượng đường trong máu, đặc biệt với những người bệnh có sử dụng thuốc hoặc tiêm insuline nhờ cân đối lượng carbohydrate nên có với liều thuốc điều trị.

Bên cạnh đó, người bệnh có thể chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp, được tiêu hóa chậm hơn, giúp lượng đường trong máu ổn định hơn. PGS.TS. Nguyễn Trọng Hưng khuyến cáo lượng carbohydrate nên chiếm 50-60% tổng các chất sinh năng lượng trong ngày với người bệnh đái tháo đường.

Protein và chất béo trong việc kiểm soát bệnh đái tháo đường

Protein là một phần quan trọng trong chế độ ăn uống cân bằng dành cho những người bệnh đái tháo đường. Bổ sung nguồn protein vào mỗi bữa ăn có thể giúp ổn định lượng đường trong máu và thúc đẩy cảm giác no.

Lượng protein nạp vào đầy đủ là rất quan trọng để duy trì cân nặng khỏe mạnh. Protein nên chiếm 15-20% với các nguồn protein lành mạnh như thịt, cá, trứng, sữa, đậu phụ, và các loại đậu đỗ….

Khi sử dụng quá nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa có thể làm tăng mức cholesterol và tăng nguy cơ mắc bệnh tim, vốn đã tăng cao ở những người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, chất béo lành mạnh, chẳng hạn như chất béo không bão hòa đơn và chất béo không bão hòa đa, giúp giảm cholesterol và hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, việc lựa chọn chất béo lành mạnh cũng có thể hỗ trợ kiểm soát huyết áp, giúp giảm thêm nguy cơ mắc bệnh tim và các biến chứng khác liên quan đến bệnh đái tháo đường.

Chất béo nên chiếm 20-30% tổng các chất sinh năng lượng hàng ngày. Nguồn chất béo lành mạnh như dầu thực vật, các loại hạt chứa dầu và cá béo như cá hồi...; hạn chế chất béo bão hòa có trong thịt đỏ, bơ và các sản phẩm từ sữa nguyên kem, đồng thời tránh chất béo chuyển hóa có trong nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn và chiên rán ngập dầu nhiều lần...

3. Biện pháp thực hiện chế độ ăn uống cân bằng

Việc lập một chế độ ăn uống cân bằng phù hợp với nhu cầu cá nhân là điều cần thiết để kiểm soát bệnh đái tháo đường. Một chế độ ăn uống toàn diện bao gồm nhiều loại thực phẩm có thể giúp duy trì lượng đường trong máu ổn định, tăng cường sức khỏe tổng thể và giảm nguy cơ biến chứng.

Phương pháp đĩa

Phương pháp này giúp kiểm soát khẩu phần và đảm bảo rằng mỗi bữa ăn được đầy đủ, đa dạng, cân bằng với nhiều chất dinh dưỡng. Phương pháp này đặc biệt hữu ích cho những người bệnh đái tháo đường cần kiểm soát lượng carbohydrate nạp vào và duy trì lượng đường trong máu ổn định.

Mô tả phương pháp đĩa dành cho người bệnh đái tháo đường.

Thời gian và tần suất ăn

PGS.TS. Nguyễn Trọng Hưng cho biết, người bệnh đái tháo đường nên ăn theo các khoảng thời gian đều đặn trong ngày để giúp duy trì lượng đường máu ổn định. Cố gắng ăn ba bữa cân bằng và nếu cần, một hoặc hai bữa ăn nhẹ mỗi ngày, tránh bỏ bữa vì bỏ bữa có thể dẫn đến lượng đường trong máu dao động, khiến việc kiểm soát bệnh đái tháo đường trở nên khó khăn hơn.

Cân bằng bữa ăn và đồ ăn nhẹ

Nếu cần ăn nhẹ giữa các bữa ăn, hãy chọn các thực phẩm kết hợp carbohydrate với protein hoặc chất béo lành mạnh, chẳng hạn như hoa quả, sữa chua, sữa chuyên biệt cho đái tháo đường… Tuy nhiên, cần kiểm soát khẩu phần ăn nhẹ để tránh ăn quá nhiều, có thể dẫn đến lượng đường trong máu tăng đột biến và tăng cân.

Để thực hiện các thay đổi chế độ ăn uống lâu dài, bền vững nhằm kiểm soát bệnh đái tháo đường hiệu quả, người bệnh nên đặt mục tiêu thực tế, bắt đầu dần dần từ những thay đổi nhỏ, ghi nhật ký thực phẩm để theo dõi các bữa ăn, đồ ăn nhẹ và cách chúng ảnh hưởng đến lượng đường trong máu nhằm xác định được lượng thức ăn phù hợp và điều chỉnh khi cần thiết. Ngoài ra, người bệnh có thể lên kế hoạch, chuẩn bị bữa ăn để đảm bảo có đủ nguyên liệu và có thể tránh những lựa chọn không lành mạnh vào phút chót.

Người bệnh đái tháo đường nên áp dụng phương pháp đĩa và ăn theo các khoảng thời gian đều đặn trong ngày để giúp duy trì lượng đường máu ổn định.

Lê Bảo Châu

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/bua-an-lanh-manh-la-chan-phong-ngua-bien-chung-cua-benh-dai-thao-duong-169250612101515172.htm