Bức tranh chính sách tiền tệ toàn cầu sau quyết định của Fed

một giờ trướcBài gốc

Fed khởi động chu kỳ hạ lãi suất sau gần một năm. Ảnh minh họa: TL

Fed khởi động chu kỳ cắt lãi suất sau gần một năm tạm dừng

Sau cuộc họp chính sách kéo dài hai ngày 16 và 17-9-2025, Fed đã đưa ra quyết định được thị trường chờ đợi từ lâu: hạ lãi suất cơ bản 0,25 điểm phần trăm, qua đó đưa lãi suất tại Mỹ về biên độ 4-4,25%. Động thái này đánh dấu lần nới lỏng chính sách tiền tệ đầu tiên của Fed kể từ tháng 12-2024, sau một thời gian dài “án binh bất động” nhằm kiểm soát lạm phát vẫn đang ở mức cao.

Cập nhật dự báo lãi suất của Fed cho thấy ngân hàng trung ương lớn nhất thế giới có thể giảm lãi suất thêm 2 lần nữa trong năm nay. Dự báo này phản ánh rằng các nhà hoạch định chính sách tiền tệ Mỹ đã không còn lo ngại nhiều về việc chính sách thương mại của Tổng thống Donald Trump có thể thổi bùng lạm phát. Thay vào đó, họ đang lo ngại nhiều hơn về sự suy yếu của tăng trưởng kinh tế và tỷ lệ thất nghiệp có dấu hiệu tăng.

Phát biểu trong buổi họp báo sau cuộc họp chính sách, Chủ tịch Fed Jerome Powell nhấn mạnh quyết định này là một bước đi phòng ngừa trước các rủi ro ngày càng tăng của thị trường lao động và những dấu hiệu tăng trưởng kinh tế chậm lại. Ông nói: “Rủi ro đối với thị trường lao động thực sự là trọng tâm trong quyết định này”.

Bên cạnh đó, ông Powell cũng cố gắng trấn an các thị trường rằng động thái giảm lãi suất lần này không phải là khởi đầu của một chu kỳ hạ lãi suất dài hạn mà chỉ là động thái nhằm “quản lý rủi ro” và củng cố nền kinh tế.

Theo dữ liệu từ LSEG, thị trường hiện đang kỳ vọng lãi suất điều hành của Fed sẽ giảm từ mức hơn 4% hiện tại xuống dưới 3% vào cuối năm sau. Kết quả này thấp hơn đáng kể so với dự báo nội bộ của giới chức Fed. Trong biểu đồ “dot plot” gần nhất, các quan chức Fed cho rằng lãi suất sẽ kết thúc năm 2026 ở mức 3,4%.

Nhiều nền kinh tế theo sát chính sách của Fed

Động thái hạ lãi suất của Fed không chỉ ảnh hưởng sâu rộng đến kinh tế Mỹ mà còn được dự báo sẽ tạo ra tác động lan tỏa, ảnh hưởng đến chính sách tiền tệ tại nhiều khu vực khác trên thế giới. Trên thực tế, ngay trước thềm quyết định của Fed, một số nền kinh tế lớn đã chủ động điều chỉnh chính sách lãi suất.

Ngân hàng Trung ương Canada (BoC) hôm 17-9 đã hạ lãi suất cơ bản xuống 2,5%, mức thấp nhất trong ba năm. Đây là lần cắt giảm lãi suất đầu tiên trong vòng sáu tháng qua của BoC, và ngân hàng trung ương này cho biết, sẵn sàng cắt giảm thêm nếu rủi ro đối với nền kinh tế tăng lên. Thị trường dự báo, có 40% khả năng BoC tiếp tục cắt giảm lãi suất trong cuộc họp chính sách diễn ra vào tháng tới.

Tương tự, Ngân hàng Trung ương Indonesia (BI) đã khiến thị trường bất ngờ bằng động thái cắt giảm lãi suất hôm 17-9, nhằm thúc đẩy mục tiêu tăng trưởng từ mức 5% hiện tại lên 8%. Theo Reuters, BI đã cắt giảm tổng cộng 1,5 điểm phần trăm lãi suất chủ chốt trong vòng một năm qua và thị trường kỳ vọng các đợt cắt giảm mạnh hơn nữa.

Những quốc gia vùng vịnh như Ảrập Saudi, Các tiểu Vương quốc Ảrập thống nhất (UAE), Qatar, Bahrain, Kuwait, Oman cũng nhanh chóng theo chân Fed điều chỉnh giảm lãi suất vì hầu hết các đồng tiền trong khu vực được neo vào đô la Mỹ.

Theo các chuyên gia, mặc dù phần lớn các nền kinh tế trong khu vực đều được bảo vệ khỏi áp lực lạm phát dai dẳng, tất cả đều đang triển khai các kế hoạch đa dạng hóa kinh tế tham vọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng phi dầu khí và phát triển các ngành như bất động sản, du lịch và sản xuất, vốn đòi hỏi hàng tỉ đô la vốn tài trợ và đầu tư. Do đó, động thái hạ lãi suất sẽ giúp các quốc gia vùng vịnh giảm chi phí vay mượn, đồng thời hỗ trợ kích thích tài khóa và đầu tư.

Châu Âu hành động thận trọng

Ở chiều ngược lại, các ngân hàng trung ương lớn của châu Âu như Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) vẫn giữ thái độ thận trọng và chưa có dấu hiệu rõ ràng về khả năng nới lỏng chính sách tiền tệ.

Một ngày sau cuộc họp của Fed, BoE đã quyết định giữ lãi suất ở mức 4% và chưa cho thấy khả năng cắt giảm thêm trong năm nay, do nỗi lo ngại ngày càng tăng về sự phục hồi của lạm phát. “Dù chúng tôi kỳ vọng lạm phát sẽ trở lại mức mục tiêu 2%, nhưng chúng ta chưa thoát khỏi rủi ro”, Thống đốc Andrew Bailey cho biết.

Cũng theo Thống đốc Bailey, BoE chưa kết thúc chu kỳ giảm lãi suất nhưng sẽ hành động thận trọng, theo dõi chặt chẽ các dữ liệu lạm phát và việc làm. Thị trường hiện không kỳ vọng BoE sẽ nới lỏng hơn nữa trong năm nay, và chỉ tiến hành một đợt cắt giảm 0,25 điểm phần trăm vào năm 2026.

Trước đó, trong cuộc họp chính sách tháng 9, ECB đã tuyên bố giữ nguyên lãi suất ở mức 2%, đồng thời đánh giá các rủi ro kinh tế đã trở nên cân bằng hơn so với trước. Tuy nhiên, quan điểm của giới chức ECB về lộ trình lãi suất trong thời gian tới còn nhiều khác biệt.

Thống đốc Ngân hàng Trung ương Lithuania, ông Gediminas Simkus, kêu gọi ECB nên cắt giảm lãi suất thêm vào tháng 12 để đảm bảo đạt mục tiêu lạm phát 2%. Trong khi đó, Chủ tịch ECB Christine Lagarde cùng nhiều quan chức khác, bao gồm Thống đốc Ngân hàng Trung ương Hy Lạp Yannis Stournaras, cho rằng lãi suất hiện đã ở mức phù hợp và cần ưu tiên duy trì ổn định chính sách thay vì vội vàng nới lỏng.

Riêng Thống đốc Ngân hàng Trung ương Pháp, ông Francois Villeroy de Galhau, lại giữ quan điểm linh hoạt hơn, không loại trừ khả năng cắt giảm lãi suất thêm nếu triển vọng lạm phát và tăng trưởng tiếp tục yếu, đồng thời nhấn mạnh ECB cần dựa trên dữ liệu thực tế để quyết định từng bước đi tiếp theo.

Châu Á - Thái Bình Dương chuẩn bị đợt nới lỏng tiền tệ giữa áp lực thương mại

Khu vực châu Á - Thái Bình Dương đang có xu hướng chuẩn bị cho các đợt nới lỏng chính sách tiền tệ nhằm đối phó với áp lực từ thương mại toàn cầu và đà tăng trưởng suy yếu. CNBC cho biết, việc Fed hạ lãi suất đã khiến đô la Mỹ mất giá và thu hẹp khoảng cách lợi suất trái phiếu giữa Mỹ và các thị trường châu Á, qua đó mở ra cơ hội để các ngân hàng trung ương trong khu vực cắt giảm lãi suất mà không quá lo ngại dòng vốn ngoại rút ra.

Trước đó, một số ngân hàng trung ương khu vực đã chủ động đi trước Fed nhằm giảm thiểu tác động từ các mức thuế quan của Mỹ. Điển hình như Ngân hàng Trung ương Hàn Quốc (BoK) đã hạ lãi suất về mức thấp nhất trong gần ba năm hồi tháng 5, và được dự báo sẽ tiếp tục cắt giảm trong tháng 10 để thúc đẩy tăng trưởng.

Ngân hàng Trung ương Ấn Độ (RBI) cũng đã cắt giảm lãi suất sâu đến 0,5 điểm phần trăm vào tháng 6, và được dự báo sẽ tiếp tục cắt giảm trong quí 4. Theo ông Peiqian Liu, nhà kinh tế châu Á tại Fidelity International, Ấn Độ sẽ ưu tiên tăng trưởng nội địa để bù đắp cho nhu cầu bên ngoài yếu và thuế quan Mỹ, bằng việc nới lỏng chính sách.

Úc và New Zealand cũng đang đẩy nhanh đà giảm lãi suất để ứng phó với những biến động phức tạp như căng thẳng thương mại. Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA) đã hạ lãi suất về mức thấp nhất trong hai năm vào tháng 8, và dự kiến sẽ tiếp tục cắt giảm 0,25 điểm phần trăm tại cuộc họp diễn ra ngày 30-9 tới. Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) đã giảm lãi suất chính sách xuống mức thấp nhất trong ba năm vào tháng trước và được dự báo sẽ còn tiếp tục giảm lãi suất trong những tháng cuối năm.

Trung Quốc và Nhật Bản giữ lập trường riêng biệt

Trong khi đó, hai nền kinh tế hàng đầu châu Á là Trung Quốc và Nhật Bản tiếp tục duy trì quan điểm thận trọng và riêng biệt đối với chính sách tiền tệ.

Đầu tuần này (22-9-2025), Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) đã giữ nguyên các mức lãi suất cho vay cơ bản tháng thứ tư liên tiếp. Bất chấp một loạt dữ liệu kinh tế gần đây cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang mất dần động lực, giới chức nước này dường như chưa vội vàng tung ra các biện pháp kích thích lớn trong bối cảnh xuất khẩu vẫn ổn định và thị trường chứng khoán gần đây đã có đợt tăng mạnh.

Một số chuyên gia vẫn dự báo PBoC sẽ có thêm một số biện pháp nới lỏng tiền tệ vào cuối năm nay để đảm bảo nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đạt mục tiêu tăng trưởng “khoảng 5%” của chính phủ.

Còn tại Nhật Bản, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) cuối tuần qua tiếp tục giữ nguyên lãi suất ở mức 0,5%, nhưng đã tiến thêm một bước trong tiến trình bình thường hóa chính sách tiền tệ khi thông báo sẽ bắt đầu bán lượng nắm giữ khổng lồ các quỹ hoán đổi danh mục (ETF). Bên cạnh đó, BoJ cũng để ngỏ cánh cửa cho các đợt tăng lãi suất khác trong năm nay, bao gồm cả cuộc họp tháng 10.

Nguồn: Reuters, Bloomberg, CNBC, SCMP, Korea Herald

Lạc Diệp

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/buc-tranh-chinh-sach-tien-te-toan-cau-sau-quyet-dinh-cua-fed/