Bức tranh toàn cảnh về vòng đàm phán sắp diễn ra giữa Nga và Ukraine ở Istanbul

2 ngày trướcBài gốc

Bối cảnh diễn ra đàm phán

Trong cuộc họp đầu tiên, các bên đã đạt được đồng thuận bước đầu khi cùng nhau phác thảo một viễn cảnh cho một lệnh ngừng bắn tiềm năng trong tương lai. Bước tiến ngoại giao quan trọng này được củng cố sau cuộc điện đàm giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump vào tháng 5/2025.

Theo thông tin được công bố, Moscow tỏ rõ thiện chí làm việc với Kiev để xây dựng một bản ghi nhớ "về một hiệp ước hòa bình có thể đạt được trong tương lai, với các lập trường được xác định rõ ràng". Việc trao đổi văn kiện này được là coi trọng tâm chiến lược của vòng đối thoại thứ hai giữa Nga và Ukraine.

Vào ngày 28/5, ông Vladimir Medinsky, trưởng phái đoàn đàm phán Nga, cho biết đã liên hệ với Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov – người dẫn đầu phái đoàn đàm phán của Kiev, để đề xuất thời gian và địa điểm cụ thể cho cuộc gặp tiếp theo nhằm trao đổi bản ghi nhớ.

"Ngay tại địa điểm đó, chúng tôi đã sẵn sàng bước vào một cuộc thảo luận nghiêm túc, có chiều sâu, về từng điều khoản trong gói thỏa thuận ngừng bắn tương lai", ông Medinsky tuyên bố.

Cuộc đàm phán giữa phái đoàn Mỹ-Nga hồi tháng 5/2025. Ảnh: Tass

Về phần mình, ông Umerov khẳng định Kiev không phản đối việc nối lại đàm phán với Nga, song nhấn mạnh rằng Ukraine đang chờ nhận được bản ghi nhớ từ phía Nga trước khi đồng ý họp mặt. Ông Umerov cũng cho biết Kiev đã chuyển tới Moscow một tài liệu chi tiết nêu rõ lập trường của Ukraine đối với lệnh ngừng bắn - một động thái được cho là nhằm thể hiện tính minh bạch và thiện chí đối thoại.

Tuy nhiên, phía Nga tỏ ra không hài lòng với yêu cầu đó. Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi phản ứng của Kiev là "thiếu tính xây dựng", đồng thời thúc giục phía Ukraine kiên nhẫn chờ vòng đàm phán thứ hai diễn ra như đã thống nhất.

Cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine cũng diễn ra ngay trong bối cảnh hết sức căng thẳng, ngay sau khi Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc chính quyền Kiev đã thực hiện một số cuộc tấn công bằng máy bay không người lái FPV nhằm vào các sân bay ở năm khu vực của Nga trong ngày 1/6 vừa qua. Một số báo cáo cho biết, tổng cộng 117 thiết bị bay không người lái đã được sử dụng trong cuộc tấn công.

Thành phần tham gia đàm phán

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga, bà Maria Zakharova, xác nhận rằng đội hình phái đoàn Nga tham dự vòng đàm phán tiếp theo tại Istanbul sẽ không có sự thay đổi. Trong vòng đầu tiên, ngoài ông Medinsky, nhóm đàm phán bao gồm Thứ trưởng Ngoại giao Mikhail Galuzin, Tổng cục trưởng Tổng cục Tình báo của Bộ Tổng tham mưu Lực lượng vũ trang Nga Igor Kostyukov và Thứ trưởng Quốc phòng Alexander Fomin.

Giai đoạn giữa hai vòng đàm phán cũng bị phủ bóng bởi những tin đồn, trong đó có thông tin từ Bloomberg rằng phía Mỹ đã đề nghị Nga thay thế ông Medinsky trong nhóm đàm phán. Ngoại trưởng Lavrov sau đó đã bác bỏ những đồn đoán này. Ông Lavrov khẳng định: “Về người đứng đầu nhóm đàm phán Nga, ông Medinsky, nếu ai còn nghi ngờ, thì ông ấy được Tổng thống Putin trực tiếp bổ nhiệm, chứ không phải bất kỳ quốc gia hay bên thứ ba nào khác".

Trái lại, phía Ukraine dưới sự chỉ đạo của Tổng thống Volodymyr Zelensky đã tiến hành điều chỉnh đáng kể đội hình phái đoàn. Ông Alexey Malovatsky - Trưởng phòng Luật quốc tế và tác chiến thuộc Cục Pháp lý Trung ương của Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine, người từng góp mặt trong vòng đàm phán đầu tiên, sẽ không tới Istanbul lần này.

Thay vào đó, đoàn đại diện Kiev sẽ có ba gương mặt mới: ông Yury Kovbasa, đặc phái viên của cơ quan thanh tra nhân quyền trực thuộc Verkhovna Rada, chuyên giám sát lĩnh vực quốc phòng và an ninh; ông Yevgeny Ostryansky, Phó Tổng tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Ukraine và ông Andrey Fomin, Trưởng phòng Luật pháp quốc tế kiêm Phó Cục trưởng Cục pháp chế trung ương thuộc Tổng cục Tham mưu Quân đội Ukraine.

Địa điểm gặp gỡ

Địa điểm được lựa chọn làm nơi diễn ra đàm phán là cung điện Ciragan ở Istanbul nằm cách Văn phòng Tổng thống Dolmabahce 10 phút đi bộ, nơi diễn ra vòng đàm phán đầu tiên vào năm 2025. Trước đó, Dolmabahce cũng là nơi diễn ra các cuộc đàm phán giữa Nga và Ukraine vào năm 2022.

Từng là một cung điện nguy nga của triều đại Ottoman, Ciragan sau này được trùng tu và chuyển đổi thành một khách sạn sang trọng mang cùng tên. Qua nhiều năm, nơi đây đã nhiều lần được lựa chọn làm địa điểm tổ chức các hội nghị quốc tế quan trọng.

Kết quả vòng đàm phán đầu tiên

Các cuộc đàm phán trực tiếp giữa Nga và Ukraine đã chính thức được nối lại vào ngày 16/5 theo sáng kiến của Tổng thống Vladimir Putin, đánh dấu sự tái khởi động đối thoại song phương sau hơn ba năm gián đoạn. Cuộc họp đầu tiên, kéo dài khoảng 2 giờ, diễn ra trong không khí thận trọng nhưng mang tính xây dựng, với các bên thể hiện rõ ý định tiếp tục thảo luận về một lệnh ngừng bắn trong tương lai.

Một trong những kết quả cụ thể và tức thời nhất là việc hai bên đạt được thỏa thuận trao đổi tù binh chiến tranh theo công thức "1.000 đổi 1.000". Theo xác nhận từ cả hai bên, thỏa thuận này đã được thực thi.

Trưởng đoàn đàm phán Nga, ông Vladimir Medinsky, tuyên bố rằng Moscow hài lòng với kết quả ban đầu và sẵn sàng duy trì liên lạc, mở đường cho các vòng đối thoại tiếp theo với mục tiêu dài hạn là ổn định tình hình và tiến tới giải pháp chính trị bền vững.

Tại sao lại lựa chọn Istanbul làm địa điểm đàm phán?

Trong khoảng lặng giữa các vòng đàm phán, một loạt địa điểm thay thế cho tiến trình đối thoại Nga–Ukraine đã được nêu ra, phản ánh nỗ lực tìm kiếm một không gian trung lập và mang tính biểu tượng, bao gồm Tòa Thánh Vatican. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov thẳng thắn gạt bỏ khả năng này, đồng thời bày tỏ nghi ngại rằng Vatican khó có thể trở thành nơi tiếp đón phù hợp cho các phái đoàn đến từ hai quốc gia có truyền thống Chính thống giáo lâu đời như Nga và Ukraine.

Sau đó, Đặc phái viên Mỹ về vấn đề Ukraine, ông Keith Kellogg, tiết lộ rằng một vòng đàm phán mới có thể được tổ chức tại Geneva. Tuy nhiên, một nguồn tin từ hãng TASS cho biết đề xuất này đã bị loại bỏ do Moscow cho rằng Thụy Sĩ đã đánh mất vị thế trung lập mà quốc gia này từng được công nhận trong các hồ sơ xung đột quốc tế.

Phát biểu tại cuộc họp báo sau phiên hội đàm ở Moscow với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan, Ngoại trưởng Lavrov bày tỏ kỳ vọng rõ ràng: “Tôi sẽ một lần nữa kêu gọi những người bạn Thổ Nhĩ Kỳ tổ chức vòng đàm phán tiếp theo. Istanbul là một lựa chọn rất tốt".

Chỉ một ngày sau, địa điểm này đã được chính thức xác nhận là nơi diễn ra vòng đàm phán thứ hai giữa Nga và Ukraine.

Không có bên trung gian tham gia

Đặc phái viên Mỹ Keith Kellogg cho biết đại diện của Mỹ, Đức, Pháp và Vương quốc Anh sẽ có mặt tại Istanbul vào ngày 2/6.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova, Moscow đã nắm được thông tin liên quan đến những tuyên bố gần đây về các sáng kiến quốc tế xoay quanh tiến trình hòa đàm. Tuy nhiên, bà Zakharova nhấn mạnh rằng sáng kiến đàm phán do Tổng thống Putin đưa ra hàm ý một tiến trình đối thoại trực tiếp, chỉ giới hạn giữa hai bên liên quan là Nga và Ukraine.

"Mọi người có thể đi bất cứ nơi nào họ muốn. Tuy nhiên, chúng tôi không thấy có mối liên hệ nào giữa hoạt động của đại diện bốn quốc gia này và các cuộc đàm phán song phương Nga-Ukraine tại Istanbul", bà Zakharova nói.

Diệp Thảo/VOV.VN (tổng hợp) Theo Tass, RT

Nguồn VOV : https://vov.vn/the-gioi/buc-tranh-toan-canh-ve-vong-dam-phan-sap-dien-ra-giua-nga-va-ukraine-o-istanbul-post1204076.vov