Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng tại Lễ khởi công Trường PTDTNT liên cấp xã Minh Tân, Tuyên Quang.
Minh Tân, một xã biên giới xa xôi của tỉnh Tuyên Quang, từ lâu đã mang trong mình những khó khăn chất chồng của vùng cao, nơi mà con đường tri thức của hơn 1.500 học sinh dân tộc thiểu số phải vượt qua những ghềnh đá, những dòng lũ dữ mỗi mùa mưa bão. Câu chuyện về giáo dục nơi đây đang bước sang một chương mới, Dự án xây dựng Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở Minh Tân không chỉ là một công trình kiến thiết, mà là một chiến lược "bức tường thành" tri thức, thông qua giáo dục hứa hẹn tạo nên bước đột phá về chất lượng nguồn nhân lực vùng biên giới.
Những rào cản nơi gian khó
Xã Minh Tân là một bức tranh tiêu biểu cho những thách thức của giáo dục vùng cao. Với 1.568 hộ dân và 7.545 khẩu, tỉ lệ đồng bào dân tộc thiểu số (chủ yếu là Mông, Dao, Tày, Bố Y) chiếm trên 95%, một con số khẳng định tầm quan trọng của việc bảo tồn và phát triển văn hóa, con người nơi đây.
Các em học sinh Trường Tiểu học B Minh Tân.
Hiện tại, 1.491 học sinh của xã (868 tiểu học và 623 THCS) phải học tại 3 trường chính và các điểm trường lẻ nằm rải rác, đối diện với một thực trạng cơ sở vật chất đã xuống cấp nghiêm trọng. Dù sự tận tâm của đội ngũ giáo viên là không thể phủ nhận, nhưng điều kiện vật chất và địa lý đã trở thành rào cản trên con đường tiếp cận tri thức.
Nhiều em học sinh, đặc biệt là các em nhỏ bậc Tiểu học, phải đi bộ từ nhà đến trường với quãng đường kinh hoàng, từ 5 đến 10 km mỗi ngày. Đây là một gánh nặng thể chất, làm hao mòn năng lượng và tinh thần học tập của các em.
Và khi mùa mưa đến, con đường đi học không chỉ là khó khăn mà còn là mối đe dọa sinh tử. Lũ ống, lũ quét, sạt lở đất đá thường xuyên xảy ra, cắt đứt hoàn toàn việc đi lại, buộc các em phải nghỉ học, gián đoạn kiến thức. Đó là chưa kể đến những rủi ro tiềm ẩn mà không ai dám nghĩ đến.
Ông Hầu A Lềnh, Bí thư tỉnh Tuyên Quang trò chuyện với em học sinh vùng biên giới tại xã Minh Tân.
Bà Hoàng Thị Bích Đào, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học B Minh Tân, chia sẻ với chúng tôi bằng giọng đầy xúc động: "Nhà trường hiện có 372 học sinh, trong đó có 313 học sinh ở bán trú, nhưng ngay cả các em bán trú cũng thường xuyên phải di chuyển quãng đường rất xa, có khi lên đến 15km để về thăm nhà. Các con chủ yếu là dân tộc Mông, chiếm 70%. Chúng tôi luôn mong mỏi một môi trường học tập an toàn, nơi các con được nuôi dưỡng, được tiếp thu kiến thức một cách trọn vẹn nhất."
Từ những trăn trở đó, Dự án xây dựng Trường phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở Minh Tân đã được khảo sát và chính thức ra đời. Đây là một mô hình giáo dục mang tính quyết đoán của Đảng, Nhà nước, giải quyết triệt để vấn đề đi lại và nâng cao chất lượng giáo dục.
Dự án có quy mô ấn tượng: 45 lớp (25 Tiểu học và 20 THCS), đáp ứng nhu cầu học tập và sinh hoạt nội trú cho 1.574 học sinh, tức là gần như toàn bộ học sinh trên địa bàn xã. Tổng diện tích xây dựng dự kiến là 41.651 m2.
Điều đáng mừng, hình thức đầu tư là mở rộng, cải tạo từ Trường Tiểu học Minh Tân, tối ưu hóa nguồn lực sẵn có. Hơn thế nữa, điều kiện kết nối hạ tầng (giao thông, điện, nước) được đánh giá là đảm bảo, và vị trí công trình được kiểm tra kỹ lưỡng, khẳng định nguy cơ mất an toàn, sạt trượt, lũ quét rất thấp. Điều này mang lại sự an tâm tuyệt đối cho phụ huynh và học sinh.
Trọng tâm của dự án là xây dựng một trường học hướng tới mô hình giáo dục tiên tiến, hiện đại, đạt chuẩn chất lượng của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Điểm đặc biệt nhất chính là tính liên thông, ổn định và thống nhất giữa hai cấp học (Tiểu học và THCS) trong cùng một môi trường. Điều này giúp các em học sinh có sự chuyển tiếp liền mạch, không bị xáo trộn tâm lý và phương pháp học tập khi chuyển cấp, đặc biệt quan trọng với học sinh dân tộc thiểu số.
Nhà trường sẽ được đầu tư đồng bộ từ cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại, cho đến việc đảm bảo đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên đủ về số lượng, đạt chuẩn về trình độ chuyên môn cao.
"Cột mốc" mới cho giáo dục vùng biên
Người dân và học sinh vùng biên giới xã Minh Tân, Tuyên Quang trong Lễ khởi công xây dựng trường học liên cấp.
Việc thành lập trường nội trú liên cấp Minh Tân không chỉ là giải pháp về mặt giáo dục đơn thuần, mà còn là một chính sách xã hội và chiến lược ở địa bàn biên giới. Khi con em được học hành trong môi trường an toàn, chất lượng, đồng bào dân tộc thiểu số sẽ an tâm bám trụ biên giới, củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân. Trường nội trú sẽ bảo đảm điều kiện để tổ chức các hoạt động giáo dục toàn diện về đức, trí, thể, mỹ, tạo ra một môi trường học tập thân thiện, lành mạnh.
Mục tiêu cuối cùng là hình thành một thế hệ học sinh có năng lực, kỹ năng hội nhập, trở thành công dân có ích, thích ứng với yêu cầu của thời đại mới, một yếu tố then chốt để phát triển kinh tế – xã hội địa phương trong tương lai.
Bà Hoàng Thị Bích Đào xúc động bày tỏ niềm vui chung: "Với vai trò là một giáo viên, tôi cảm thấy rất vui khi các thầy cô giáo, các em học sinh vùng biên giới sẽ có được môi trường học tập khang trang. Các con có cơ hội học tập, được phát triển sánh ngang với các bạn ở vùng xuôi, khu vực thành phố. Đây là niềm mong ước của tất cả các thầy, cô giáo vùng cao. Các con chắc chắn sẽ có được môi trường tiếp thu kiến thức tốt hơn và được nuôi dưỡng đảm bảo chất lượng."
Dự án Trường phổ thông nội trú liên cấp Minh Tân không chỉ là niềm hy vọng của 1.574 học sinh và gia đình họ, mà còn là biểu tượng cho sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục đối với vùng biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Khi ngôi trường này hoàn thành, đó sẽ là một cột mốc lịch sử, tạo động lực phát triển giáo dục và đào tạo của tỉnh Tuyên Quang, và là một lời hứa được thực hiện đối với tương lai tươi sáng của con em vùng biên cương Tổ quốc.
Đức Hạnh