Tuyến đường xuất khẩu khí đốt lâu đời nhất của Nga sang châu Âu, một đường ống có từ thời Liên Xô qua Ukraine, sẽ đóng cửa vào cuối năm nay.
Ukraine đã tuyên bố sẽ không gia hạn thỏa thuận quá cảnh với Gazprom – công ty dầu khí thuộc sở hữu nhà nước của Nga để tước đi lợi nhuận của Nga mà Kyiv cho biết giúp tài trợ cho cuộc chiến với họ.
Việc Moscow đình chỉ khí đốt cho Áo, nước tiếp nhận khí đốt chính qua Ukraine, có nghĩa là Nga hiện sẽ chỉ cung cấp một lượng khí đốt cho Hungary và Slovakia, trong trường hợp của Hungary thông qua một đường ống chạy chủ yếu qua Thổ Nhĩ Kỳ. Ngược lại, Nga từng đáp ứng 40% nhu cầu khí đốt của Liên minh châu Âu trước cuộc khi cuộc chiến ở Ukraine xảy ra vào năm 2022.
Thủ tướng Áo Karl Nehammer cho biết thông báo của Gazprom về việc ngừng cung cấp đã được 'mong đợi' từ lâu và Áo đã có sự chuẩn bị.
"Không ngôi nhà nào sẽ lạnh lẽo ... các cơ sở lưu trữ khí đốt đã đủ đầy", ông nói với các phóng viên. Gazprom từ chối bình luận.
Động thái của Gazprom có thể làm dấy lên mối lo ngại ở Áo về việc sưởi ấm trong suốt mùa đông và đóng vai trò là lời khiển trách của Moscow đối với tầng lớp chính trị của nước này kể từ khi Đảng Tự do thân Nga bị loại khỏi các cuộc đàm phán liên minh sau khi giành chiến thắng trong cuộc bầu cử của Áo vào tháng 9, Ulrich Schmid, giáo sư nghiên cứu Đông Âu tại Đại học St. Gallen cho biết.
Giá khí đốt của châu Âu và toàn cầu tăng vọt sau khi nguồn cung cấp đường ống của Nga giảm vào năm 2022 nhưng một số nước châu Âu đã tìm thấy các nguồn thay thế, bao gồm cả khí đốt tự nhiên hóa lỏng từ Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đã trở thành nhà sản xuất khí đốt hàng đầu thế giới và dự kiến sẽ mở rộng sản xuất.
Áo là một trong những nước Tây Âu đầu tiên mua khí đốt của Nga khi Liên Xô ký hợp đồng khí đốt vào năm 1968.
Nga thông báo sẽ cắt khí đốt đến Áo - Ảnh: Reuters
Đức cũng phụ thuộc rất nhiều vào khí đốt của Nga trước chiến tranh, nhưng các chuyến hàng đã ngừng lại khi đường ống Nord Stream dưới Biển Baltic bị nổ tung vào năm 2022.
Thông báo của Nga về việc chấm dứt cung cấp khí đốt cho Áo được đưa ra khi Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Đức Olaf Scholz có cuộc điện đàm đầu tiên kể từ tháng 12 năm 2022.
Điện Kremlin cho biết Nga đã sẵn sàng xem xét các thỏa thuận năng lượng nếu Berlin quan tâm.
Điện Kremlin cho biết "Nga đã nhấn mạnh rằng Nga luôn thực hiện nghiêm túc các nghĩa vụ theo hiệp ước và hợp đồng trong lĩnh vực năng lượng và sẵn sàng hợp tác cùng có lợi nếu phía Đức thể hiện sự quan tâm đến vấn đề này".
Theo dữ liệu do Reuters tổng hợp, Nga đã vận chuyển khoảng 15 tỷ mét khối khí đốt qua Ukraine vào năm 2023, chiếm khoảng 8% lưu lượng khí đốt cao điểm của Nga đến châu Âu qua nhiều tuyến đường khác nhau trong năm 2018-2019.
Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế, năm 2023, tuyến đường trung chuyển Ukraine đáp ứng 65% nhu cầu khí đốt ở Áo và các nước láng giềng phía đông là Hungary và Slovakia. Ukraine cho biết họ không có kế hoạch gia hạn thỏa thuận trung chuyển này đến năm 2025.
Hungary không còn nhận được nhiều khí đốt qua Ukraine nữa và nhập khẩu khối lượng lớn qua đường ống TurkStream chạy dọc theo đáy Biển Đen. Slovakia trong khi đó vẫn nhận được khí đốt của Nga qua Ukraine.
Động thái của Gazprom cho thấy Nga đang thể hiện sức mạnh với phương Tây khi áp lực gia tăng đòi ngừng bắn ở Ukraine, Schmid tại Đại học St. Gallen cho biết.
Ủy viên năng lượng EU Kadri Simson trả lời Reuters bên lề hội nghị về khí hậu của Liên hợp quốc tại Azerbaijan rằng tất cả các quốc gia EU nhận khí đốt qua tuyến đường Ukraine đều có quyền tiếp cận các nguồn cung cấp khác có thể lấp đầy khoảng trống.
Anh Duy