Bước đột phá trong khâu quản lý thuế

6 giờ trướcBài gốc

Công nghệ sẽ giúp thay đổi thói quen cũ

Chỉ còn chưa đầy 3 tháng nữa, hơn 5 triệu hộ kinh doanh sẽ không còn nộp thuế theo phương pháp khoán, mà chuyển sang nộp thuế theo phương thức kê khai. Ngành thuế đang “chạy đua” tuyên truyền, phổ biến quy định để hộ kinh doanh hiểu, thực hiện, hạn chế tối đa vướng mắc, dẫn đến bị xử phạt. Trong khi đó, ở khía cạnh các hộ kinh doanh, trước ngưỡng cửa xóa bỏ thuế khoán, nhiều tiểu thương, hộ kinh doanh vẫn tỏ ra băn khoăn, lo lắng khi thực hiện phương thức kê khai, nộp thuế sẽ phức tạp, tốn kém chi phí, sợ bị sai sót.

Phản ánh lo lắng trên, bà Nguyễn Thị Hoa, chủ một cửa hàng bán hoa và cây cảnh phường Thanh Trì, Hà Nội, cho biết vướng mắc lớn nhất khi áp dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền nằm ở khâu hóa đơn đầu vào. Bởi phần lớn các hộ trồng hoa là kinh doanh nhỏ lẻ, không có thói quen cũng như điều kiện để phát hành hóa đơn. Khi quy định yêu cầu đầy đủ chứng từ đầu vào, nhiều người buộc phải “mua” hóa đơn từ các đơn vị trung gian để hợp thức hóa, làm phát sinh thêm chi phí đáng kể.

Theo GS.TS Hoàng Văn Cường, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Ủy viên Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội, cho rằng, hiện nay phần lớn hộ kinh doanh đang hoạt động theo kiểu truyền thống, không có hệ thống sổ sách kế toán bài bản, dẫn đến tình trạng không biết lời lỗ ra sao. Do thói quen hoạt động theo kiểu truyền thống, nên nghe đến việc xuất hóa đơn, lập sổ sách kế toán, hộ kinh doanh nào cũng “cảm thấy ghê gớm”, nhưng thực tế đơn giản như việc in hóa đơn trong siêu thị, chỉ cần thiết bị nhỏ là làm được.

Sắp tới sẽ có ứng dụng tính thuế tự động từ dữ liệu hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh, đây được xem là bước đột phá trong khâu quản lý thuế. Ảnh minh họa

Khi hệ thống được kết nối đồng bộ giữa hộ kinh doanh và cơ quan thuế, hàng tháng cơ quan thuế có thể từ cơ sở dữ liệu đó để hỗ trợ thông báo, hướng dẫn, thậm chí “làm thay” một phần cho tiểu thương. Khi đó, tiểu thương, hộ kinh doanh sẽ dễ dàng nắm bắt thông tin, biết rõ lời lỗ và kinh doanh hiệu quả hơn.

GS.TS Hoàng Văn Cường chỉ ra rằng, thách thức lớn nhất hiện nay không nằm ở kỹ thuật, mà ở rào cản tâm lý và thói quen cũ. Nhiều tiểu thương hoạt động lâu năm tại các chợ truyền thống vẫn e ngại việc kê khai thuế hay sử dụng hóa đơn điện tử.

Theo số liệu thống kê của cơ quan thuế, trong 9 tháng năm 2025, đã có hơn 18.500 hộ kinh doanh nộp thuế khoán chuyển sang phương pháp kê khai, gần 2.530 hộ kinh doanh chuyển lên mô hình doanh nghiệp. Đặc biệt, 98% số hộ kinh doanh kê khai đã thực hiện khai, nộp thuế điện tử; trên 133.000 hộ kinh doanh đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong đó khoảng 75.000 hộ kê khai và 57.600 hộ khoán.

Theo đánh giá của các chuyên gia, đây là kết quả khả quan. Bởi khi hộ kinh doanh thấy được tiện ích từ việc chuyển sang phương pháp kê khai nộp thuế được thuận lợi thông qua các ứng dụng công nghệ, thì thói quen cũ cũng sẽ sớm thay đổi.

Tạo thuận lợi tối đa để hộ kinh doanh kê khai thuế

Theo ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế, hiện cơ quan thuế đã cung cấp miễn phí các dịch vụ thuế điện tử tích hợp từ đăng ký thuế, kê khai đến nộp thuế, giúp hộ kinh doanh có thể kê khai, nộp thuế nhanh chóng, mọi lúc, mọi nơi chỉ với vài thao tác trên điện thoại thông minh, máy tính mà không phải trực tiếp đến cơ quan thuế.

Ông Mai Sơn cho biết, theo kế hoạch, trong quý IV, ngành thuế sẽ nâng cấp hệ thống eTax Mobile và các ứng dụng liên quan, hướng tới xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử thông minh dành riêng cho hộ, cá nhân kinh doanh. Hệ thống sẽ tự đề xuất sẵn các chỉ tiêu doanh thu, thuế phải nộp dựa trên dữ liệu như hóa đơn điện tử, thông tin đăng ký thuế của hộ kinh doanh. Khi đó, hộ kinh doanh chỉ cần kiểm tra và xác nhận thông tin.

Ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế

Đây chính là bước cải cách tạo thuận lợi tối đa, giúp việc kê khai thuế trở nên đơn giản, nhẹ nhàng, giảm thiểu sai sót và thời gian cho hộ kinh doanh. Đặc biệt, thực hiện tốt việc xuất hóa đơn không chỉ làm rõ doanh thu, chi phí, mà còn giúp chứng minh nguồn gốc hàng hóa với cơ quan quản lý thị trường.

Bên cạnh đó, tăng cường kiểm tra, giám sát, đôn đốc hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn để hình thành thói quen lập hóa đơn điện tử khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, tạo tiền đề cho công tác quản lý thuế hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán từ năm 2026.

Đáng chú ý, mới nhất, ngày 10-10, Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định 3389 phê duyệt Đề án Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xóa bỏ thuế khoán. Theo đó, mục tiêu của đề án là đảm bảo hộ kinh doanh áp dụng phương pháp tự khai, tự nộp thuế từ ngày 1-1-2026.

Một nội dung đáng chú ý mà đề án đặt ra là mục tiêu xây dựng ứng dụng tính thuế tự động. Theo đó, cơ quan thuế sẽ nghiên cứu xây dựng mô hình quản lý thuế mới với hộ kinh doanh sau khi bỏ thuế khoán theo hướng phân nhóm theo quy mô doanh thu; để người nộp thuế tự khai, tự nộp; xây dựng ứng dụng tính thuế tự động từ dữ liệu hóa đơn điện tử; xây dựng và cung cấp miễn phí hoặc với chi phí thấp các phần mềm kế toán cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ.

Có thể nói, đây là điểm “đột phá” trong công tác quản lý thuế khi vừa tiết giảm được thủ tục, nhân lực cho ngành thuế; vừa giúp người nộp thuế tiết kiệm được chi phí, thời gian, tránh rườm rà; đồng thời cũng góp phần tăng tính công khai, minh bạch, công bằng và phù hợp với chuẩn mực quốc tế.

Lưu Thủy

Nguồn SGĐT : https://dttc.sggp.org.vn/buoc-dot-pha-trong-khau-quan-ly-thue-post127137.html