Bước ngoặt trong quản lý không gian mạng toàn cầu

12 giờ trướcBài gốc

Quy định mới - được xem là một trong những bộ luật nghiêm ngặt nhất từng áp dụng đối với các nền tảng công nghệ lớn - buộc 10 mạng xã hội phổ biến nhất, gồm TikTok, YouTube, Instagram và Facebook, phải chặn người dùng chưa đủ tuổi hoặc đối mặt với mức phạt lên tới 49,5 triệu đô la Australia (khoảng 33 triệu USD).

Theo chính phủ Australia, ngay khi lệnh cấm bắt đầu có hiệu lực, khoảng 200.000 tài khoản TikTok tại nước này đã bị ngừng hoạt động và sẽ có thêm nhiều tài khoản khác bị khóa trong những ngày tới.

Phát biểu tại cuộc họp báo công bố lệnh cấm, Thủ tướng Anthony Albanese khẳng định đây là "một ngày đáng tự hào" đối với các gia đình Australia và là minh chứng cho thấy chính phủ đã sẵn sàng hành động trước những mối nguy của thế giới số. "Đây là một thay đổi mang tính xã hội và văn hóa lớn nhất mà Australia từng trải qua. Cải cách này sẽ tạo ra những tác động vượt ra ngoài biên giới quốc gia", ông nhấn mạnh.

Trong thông điệp gửi tới thanh, thiếu niên, Thủ tướng Albanese kêu gọi các em tận dụng kỳ nghỉ hè sắp tới để "thử một môn thể thao mới, học một loại nhạc cụ mới hoặc đọc cuốn sách đã nằm trên kệ từ lâu".

Ngay trước thời điểm lệnh cấm có hiệu lực, nhiều trong số khoảng một triệu trẻ vị thành niên bị ảnh hưởng đã đăng tải lời chia tay với người theo dõi trên mạng xã hội. Hashtag "#seeyouwhenim16" hay "Hẹn gặp lại khi đủ 16 tuổi" nhanh chóng lan rộng trong cộng đồng người dùng trẻ.

Trong khi phần lớn phụ huynh và các tổ chức bảo vệ trẻ em hoan nghênh chính sách mới, coi đây là bước đi cần thiết để ngăn chặn tình trạng bắt nạt mạng, tin giả và áp lực hình ảnh cơ thể, các tập đoàn công nghệ lớn cùng một số nhóm bảo vệ tự do ngôn luận đã chỉ trích lệnh cấm vì cho rằng đây là biện pháp can thiệp quá mức của chính phủ.

Mạng xã hội X, hay trước đây được biết đến là Twitter, là nền tảng cuối cùng trong số 10 công ty nằm trong diện phải tuân thủ. Trên trang web chính thức, nền tảng này cho biết: "Đây không phải lựa chọn của chúng tôi - đó là yêu cầu bắt buộc của luật pháp Australia. X sẽ tự động chặn mọi tài khoản không đáp ứng yêu cầu về độ tuổi".

Lệnh cấm tại Australia được đánh giá là thử nghiệm quan trọng với các chính phủ vốn nhiều năm qua tỏ ra bất lực trước sự phát triển quá nhanh của công nghệ mạng xã hội. Chính phủ của Thủ tướng Albanese viện dẫn nhiều nghiên cứu cho thấy việc sử dụng mạng xã hội một cách thiếu kiểm soát có thể dẫn đến lo âu, trầm cảm, nghiện thiết bị và tổn thương tâm lý ở thanh, thiếu niên.

Nhiều quốc gia khác - gồm Đan Mạch, New Zealand và Malaysia - đã bày tỏ quan tâm, cho rằng mô hình của Australia có thể là tiền đề để họ xem xét biện pháp tương tự.

Bà Julie Inman Grant, Ủy viên An toàn trực tuyến của Australia cho biết, làn sóng ủng hộ từ phụ huynh trên toàn thế giới, đặc biệt tại Mỹ, đang gia tăng mạnh mẽ. "Tôi thường xuyên nhận được tin nhắn từ các bậc cha mẹ ở Mỹ nói rằng họ ước gì có một ủy ban an toàn trực tuyến như Australia", bà chia sẻ.

Theo quy định mới, các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok hay X, phải áp dụng bộ công cụ xác minh độ tuổi, kết hợp giữa suy luận độ tuổi từ hành vi người dùng, phân tích ảnh selfie và thậm chí có thể yêu cầu giấy tờ tùy thân hoặc thông tin ngân hàng. Chính phủ Australia khẳng định danh sách 10 nền tảng nằm trong diện giám sát sẽ được điều chỉnh theo sự xuất hiện của các sản phẩm trực tuyến mới.

Dù khẳng định đối tượng dưới 16 tuổi không mang lại doanh thu quảng cáo lớn, các doanh nghiệp công nghệ lo ngại lệnh cấm sẽ ảnh hưởng dài hạn đến quá trình thu hút người dùng mới - vốn là nền tảng phát triển của họ trong nhiều năm qua. Theo số liệu chính phủ Australia, trước khi lệnh cấm ban hành, có tới 86% trẻ từ 8 đến 15 tuổi đang sử dụng ít nhất một nền tảng mạng xã hội.

Trong bối cảnh lo ngại về tác động tiêu cực của mạng xã hội lan rộng, nhiều quốc gia và khu vực đang áp dụng hoặc cân nhắc các biện pháp hạn chế người dùng trẻ tuổi. Anh đã đưa vào thực thi "Đạo luật an toàn trực tuyến", theo đó, yêu cầu nền tảng mạng xã hội phải kiểm soát nội dung có hại, dù chưa đặt ra mức tuổi cấm cụ thể. Đan Mạch cũng thông báo kế hoạch cấm trẻ dưới 15 tuổi dùng mạng xã hội, trừ trường hợp được phụ huynh cho phép.

Trong khi đó, Pháp, Đức, Italy và Na Uy đều đã áp dụng các hình thức yêu cầu xác nhận của phụ huynh hoặc đặt ngưỡng độ tuổi tối thiểu. Liên minh châu Âu đang thúc đẩy xây dựng quy định chung, trong đó kêu gọi đặt độ tuổi tối thiểu 16 cho việc tham gia mạng xã hội. Mỹ tiếp tục duy trì luật bảo vệ dữ liệu trẻ em dưới 13 tuổi, song các nỗ lực mở rộng quy định tại cấp bang vẫn gặp tranh cãi về quyền tự do ngôn luận. Tại châu Á, Malaysia dự kiến ngăn người dưới 16 tuổi sử dụng mạng xã hội từ năm tới.

Dù nhiều nền tảng như Facebook, TikTok hay Snapchat hiện đặt giới hạn độ tuổi 13, các chuyên gia cho rằng biện pháp này chỉ mang tính hình thức. Nhiều báo cáo tại châu Âu cho thấy hàng triệu trẻ dưới 13 tuổi vẫn sở hữu tài khoản mạng xã hội.

Theo nhiều chuyên gia, việc Australia thực thi lệnh cấm toàn diện đối với trẻ dưới 16 tuổi được xem là bước thử nghiệm táo bạo nhất mà một quốc gia từng áp dụng. Thành công hay thất bại của mô hình này có thể định hình tương lai của luật pháp về công nghệ ở nhiều nước.

Tiến Minh

Nguồn CAND : https://cand.com.vn/the-gioi-24h/buoc-ngoat-trong-quan-ly-khong-gian-mang-toan-cau-i790709/