Đầu tư ra nước ngoài tăng mạnh
Theo báo cáo thống kê, lũy kế đến hết tháng 6/2025, Việt Nam đã có 1.916 dự án đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (OFDI) còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đạt hơn 23 tỷ USD.
Đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam đang khởi sắc. Ảnh minh họa
Trong đó, các nhà đầu tư Việt Nam đã đầu tư ra nước ngoài ở 18/21 ngành, tập trung nhiều nhất vào các ngành khai khoáng với gần 7,1 tỷ USD, chiếm 30,9% tổng vốn đầu tư ra nước ngoài; nông, lâm nghiệp, thủy sản đạt hơn 3,4 tỷ USD, chiếm 14,8% tổng vốn; thông tin - truyền thông đạt hơn 2,87 tỷ USD, chiếm 12,5% tổng vốn.
Theo đối tác, các địa bàn nhận đầu tư của Việt Nam nhiều nhất lần lượt là Lào với gần 5,8 tỷ USD, chiếm 25,3% tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam; Campuchia đạt hơn 2,94 tỷ USD, chiếm 12,8% tổng vốn; Venezuela đạt gần 1,83 tỷ USD, chiếm 8% tổng vốn…
Theo TS. Phan Hữu Thắng - Chủ tịch Liên chi hội Tài chính Khu công nghiệp Việt Nam (VIPFA), nguyên Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nay là Bộ Tài chính), đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam tăng mạnh trong những năm gần đây.
Cụ thể, năm 2024, tổng vốn đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam đạt gần 664,8 triệu USD, tăng 57,7% so với năm 2024. Đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam trong năm 2024 tập trung vào 16 ngành, lĩnh vực, nhưng chủ yếu tập trung vào hoạt động chuyên môn, khoa học - công nghệ, chiếm 30,2% tổng vốn đầu tư; công nghiệp chế biến, chế tạo chiếm 21% tổng vốn đầu tư ra nước ngoài trong năm 2024; sản xuất, phân phối điện chiếm 14,2%, còn lại là các ngành khác.
7 tháng đầu năm 2025, theo báo cáo của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), Việt Nam có 105 dự án được cấp mới giấy chứng nhận đầu tư ra nước ngoài, với tổng số vốn của phía Việt Nam là 398,9 triệu USD, gấp 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2024. Cùng với đó, có 20 lượt dự án điều chỉnh vốn của các dự án đầu tư ra nước ngoài, với số vốn điều chỉnh tăng 129,6 triệu USD, gấp 4,5 lần so với cùng thời điểm năm ngoái.
Tính chung 7 tháng năm 2025, tổng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài (vốn cấp mới và điều chỉnh) đạt 528,5 triệu USD, gấp 3,5 lần so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, những lĩnh vực chiếm ưu thế gồm: Sản xuất, phân phối điện, khí đốt, nước nóng, hơi nước và điều hòa không khí; vận tải kho; bán buôn và bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ.
Nông nghiệp là lĩnh vực chiếm ưu thế trong đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt. Ảnh minh họa
Kỳ vọng “bước nhảy vọt” của kinh tế tư nhân
So với dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đầu tư vào Việt Nam tính đến tháng 7/2025 đã đạt trên 517,14 tỷ USD, thì dòng vốn đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài chỉ chiếm 1 tỷ lệ khá nhỏ (23 tỷ USD). Tuy nhiên, theo TS. Phan Hữu Thắng, sự tăng trưởng tích cực của dòng vốn đầu tư ra nước ngoài trong những năm gần đây đã cho thấy: Doanh nghiệp Việt Nam ngày càng chủ động tìm kiếm cơ hội kinh doanh bên ngoài lãnh thổ Việt Nam. Đặc biệt, theo TS. Phan Hữu Thắng, đã có những dự án của doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài mang lại hiệu quả kinh tế và xã hội rất lớn và được các quốc gia tiếp nhận đầu tư đánh giá cao.
Đánh giá về triển vọng đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn tới, TS. Phan Hữu Thắng cho rằng, đầu tư nước ngoài vào Việt Nam hay đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài thực chất là nguồn vốn của khu vực kinh tế tư nhân. Mới đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, mở ra không gian mới cho kinh tế tư nhân phát triển trong giai đoạn tới.
“Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng của nền kinh tế Việt Nam vào kinh tế thế giới như hiện nay, đầu tư trực tiếp ra nước ngoài của kinh tế tư nhân, cùng với sự năng động phát triển chung của nền kinh tế, chắc chắn kinh tế tư nhân sẽ tìm hướng mở rộng thị trường ra bên ngoài khi các trở ngại về thể chế, chính sách sớm được tháo gỡ” - TS. Phan Hữu Thắng nhấn mạnh và cho rằng: Điều đó sẽ tạo “bước nhảy vọt” hiệu quả cho dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam trong giai đoạn tới.
Mặc dù có cơ hội bứt phá trong giai đoạn tới, song để dòng vốn đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam đạt được những kết quả thiết thực, TS. Phan Hữu Thắng cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam khi đầu tư ra nước ngoài cần nắm vững các quy định về pháp luật và đầu tư ra nước ngoài, đặc biệt là các quy định về hình thức đầu tư ra nước ngoài theo quy định tại Điều 52 Luật Đầu tư 2020; về việc chuyển vốn đầu tư ra nước ngoài theo Điều 66 Luật Đầu tư 2020 và việc chuyển lợi nhuận về nước theo Điều 68 Luật Đầu tư 2020...
“Đây cũng là những vấn đề mà các doanh nghiệp Việt Nam vướng mắc nhất trong quá trình đầu tư ra nước ngoài” - TS. Phan Hữu Thắng nêu rõ.
Để hỗ trợ hoạt động đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp Việt Nam hiệu quả, TS. Phan Hữu Thắng cho rằng, Việt Nam cần xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho doanh nghiệp thực hiện các dự án đầu tư ra nước ngoài, gồm cả kỹ năng quản trị xuyên biên giới và chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế (IFRS).
Nguyễn Hòa