Buôn lậu thuốc lá ở biên giới Tây Nam: Thủ đoạn ngày càng tinh vi

5 giờ trướcBài gốc

Cuộc chiến chưa có hồi kết

Tuyến biên giới Tây Nam hơn 1.100km đi qua các tỉnh An Giang, Đồng Tháp, Long An, Kiên Giang... Địa hình nơi đây có nhiều sông rạch, đường mòn, lối mở, dân cư sinh sống hai bên biên giới đông đúc. Đây là điều kiện lý tưởng cho tội phạm buôn lậu, đối tượng vận chuyển thuốc lá, đưa các mặt hàng thuốc lá điếu ngoại qua biên giới, vào sâu trong nội địa để tiêu thụ. Từ đầu năm 2025 đến nay, tình trạng buôn lậu thuốc lá tại đây tiếp tục diễn biến phức tạp, thủ đoạn ngày càng tinh vi, manh động.

"Buôn lậu thuốc lá không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn kéo theo nhiều hệ lụy xã hội. Tỉnh chỉ đạo quyết liệt, đặc biệt trong cao điểm từ 15/5 đến 15/6/2025, các lực lượng liên ngành kiểm soát chặt chẽ biên giới và chúng tôi đã xử lý dứt điểm (từ trước) đối với các băng nhóm, đường dây buôn lậu thuốc lá trên địa bàn, hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng buôn lậu, thẩm lậu mặt hàng thuốc lá điếu", Chủ tịch UBND tỉnh, Tổ trưởng Tổ công tác đặc biệt tỉnh An Giang - Hồ Văn Mừng chia sẻ.

Chỉ riêng 5 tháng đầu năm 2025, các lực lượng chức năng toàn quốc phát hiện và xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm, trong đó có 8.200 vụ buôn lậu, hàng cấm. Riêng tại An Giang, lực lượng Công an, Biên phòng, Quản lý thị trường xử lý có 281 vụ vi phạm, khởi tố hình sự 15 vụ, thu ngân sách hơn 4,6 tỷ đồng.

Bộ đội Biên phòng An Giang tăng cường đấu tranh, phòng, chống thuốc lá nhập lậu trên địa bàn biên giới

Cụ thể, ngày 19/4/2025, Công an bắt quả tang 2 đối tượng dùng vỏ lãi chở 2.000 bao thuốc lá lậu vượt sông từ Campuchia vào xã Nhơn Hưng, huyện Tịnh Biên (An Giang) để tiêu thụ. Đến ngày 02/5/2025, vụ án được mở rộng với các bị can bị khởi tố, gồm: Trần Đức Hào (SN 2006), Trần Minh Phước (SN 2002), Nguyễn Văn Long (SN 1981) cùng về tội "buôn lậu" và "vận chuyển hàng cấm"; Tống Thị Mỹ Linh (SN 1979), Nguyễn Thanh Quân (SN 1994) và Võ Văn Quốc (SN 1992) cùng về tội "buôn lậu".

Công an tỉnh An Giang cũng khởi tố và cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Hồ Đức Lợi (SN 1999) để tiếp tục điều tra về tội "buôn lậu". Đây chỉ là một trong nhiều vụ vận chuyển thuốc lá lậu xảy ra trong những tháng đầu năm. "Các đối tượng tổ chức cảnh giới nhiều lớp, lợi dụng đêm tối, chia nhỏ hàng hóa, dùng ghe lúa, xe tải ngụy trang để tuồn hàng vào sâu nội địa. Thậm chí có trường hợp chống đối, đâm thẳng vào xuồng tuần tra để thoát thân...", đại diện Công an tỉnh An Giang cho biết.

An Giang có đường biên giới tiếp giáp với Campuchia chạy dài 98,2km đi qua thị xã Tân Châu, An Phú, TP.Châu Đốc, Tịnh Biên. Đây là những địa bàn mà đối tượng buôn lậu luôn lợi dùng địa hình, địa vật, sông ngòi chằng chịt để đánh hàng qua biên giới.

Từ năm 2000 trở về trước, khách thập phương về Châu Đốc du lịch, hình ảnh mà họ dễ bắt gặp (trên Quốc lộ 91), hàng đoàn xe thồ thuốc lá chạy bạt mạng từ hướng Châu Đốc về Long Xuyên. Nay tình trạng này không còn nữa, nhưng đối tượng buôn lậu lại nghĩ ra cách khác để qua mặt lực lượng chức năng như giấu hàng trên xe tải hoặc ghe chở lúa cùng nhiều phương thức, thủ đoạn rất tinh vi.

Áp lực từ lợi nhuận "khủng"

Điều tra tại thị trường An Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Long An cho thấy, một cây thuốc Jet nhập lậu rẻ hơn từ 20.000 đến 30.000 đồng so với hàng hóa hợp pháp. Mỗi chuyến vận chuyển thuốc lá lậu trót lọt đem lại hàng chục triệu đồng lợi nhuận, khiến nhiều đối tượng bất chấp nguy hiểm để thực hiện.

Nhiều vụ buôn lậu thuốc lá được các lực lượng chức năng phát hiện

"Chúng tôi xác định buôn lậu thuốc lá là loại tội phạm nguy hiểm, không chỉ gây thất thu ngân sách mà còn đẩy một bộ phận người dân vùng biên vào vòng xoáy tội phạm. Tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt, đặc biệt trong thời gian thực hiện cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên địa bàn tỉnh An Giang (từ 15/5 đến 15/6/2025)", Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng khẳng định.

Điều đáng lo ngại là không ít người dân địa phương vốn sống phụ thuộc vào việc làm thời vụ hoặc đánh bắt thủy sản nhỏ lẻ đã trở thành "cửu vạn" cho các đầu nậu thuốc lá. Bà Trương Thị Mai (ngụ ấp 2, xã Vĩnh Ngươn TP.Châu Đốc) cho hay: "Làm thuê một ngày được hơn trăm ngàn đồng, còn vác thuốc một chuyến ban đêm có thể được 300 - 400 ngàn, vì vậy khi tụi nó kêu thì tôi đi liền, vì cũng không có việc gì khác ổn định hơn. Tuy nhiên, mỗi lần bị rượt đuổi cũng run, sợ bị bắt hoặc lật xuồng...".

Tại các tỉnh Tây Nam Bộ, từ tháng 7 đến tháng 11 hàng năm, các tỉnh trong vùng bước vào mùa nước nổi. Đây cũng là lúc các đối tượng buôn lậu "bung hàng" mạnh nhất. Bởi sông nước mênh mông, ghe xuồng dễ trà trộn, ngụy trang thuốc lá trong các bao tải gạo, ghe xuồng đi giăng lưới hay đi bán hàng tạp hóa... khiến lực lượng chức năng khó kiểm tra kịp thời.

"Hoạt động buôn lậu diễn ra cả ngày lẫn đêm. Ngoài tăng cường kiểm soát, chúng ta cần kiểm soát đầu ra, tức là các điểm tiêu thụ trong nội địa. Việc giao lực lượng chức năng như Quản lý thị trường kiểm tra các đại lý thuốc lá ở thành phố và các điểm bán nhỏ lẻ tại nông thôn là khâu rất quan trọng để kiểm soát tình hình, chúng tôi chỉ đạo vấn đề này rất triệt để...", ông Nguyễn Minh Hùng (Giám đốc Sở Công thương An Giang) nhấn mạnh.

Thời gian qua, mặt dù lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường phối hợp triển khai nhiều chuyên án, nhưng thủ đoạn của các đối tượng buôn lậu ngày càng tinh vi, đây là những trở ngại lớn. Một số vụ việc cho thấy, các đối tượng sẵn sàng đâm thẳng vào lực lượng chức năng để tháo chạy.

"An Giang đã kiến nghị Trung ương quan tâm bố trí kinh phí, phương tiện kỹ thuật hiện đại và tăng cường chỉ đạo lực lượng chuyên trách các bộ, ngành phối hợp với địa phương trong các đợt cao điểm, kiểm tra chuyên đề, xử lý các vụ việc có yếu tố liên tỉnh hoặc xuyên biên giới. Kiến nghị thiết lập và vận hành hiệu quả hệ thống đường dây nóng, nền tảng phản ánh nhanh giữa người dân và chính quyền; tạo điều kiện thuận lợi để họ tố giác hành vi vi phạm và cung cấp thông tin hỗ trợ điều tra, xử lý”, Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Lê Văn Phước cho biết.

Ngoài địa hình phức tạp và lợi nhuận cao, các nguyên nhân sâu xa như mức thuế thuốc lá chưa đủ hấp dẫn so với buôn lậu, chế tài chưa đủ mạnh, hay khó khăn trong truy tố người cầm đầu đường dây do các đối tượng thường tẩu thoát sang phía Campuchia... vẫn là thách thức lớn.

Làm việc với đối tượng trong đường dây buôn lậu thuốc lá từ Campuchia về Việt Nam

Giải pháp căn cơ

"Muốn chống buôn lậu thuốc lá hiệu quả không thể chỉ tuần tra - bắt giữ. Khi người dân vùng biên vẫn thiếu việc làm ổn định, thiếu sinh kế thì buôn lậu vẫn còn đất sống. Xây dựng các giải pháp căn cơ, giúp người dân thoát nghèo bằng con đường hợp pháp chính là chìa khóa để giữ vững an ninh biên giới và ổn định kinh tế - xã hội", ông Mừng khẳng định.

Từ nhận thức trên, những năm qua, các tỉnh trong khu vực Tây Nam Bộ đã thu hút đầu tư, vận động người dân trên địa bàn tăng cường chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi như chuyển đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng cây ăn trái: xoài, mít, sầu riêng cho giá trị kinh tế cao. Đẩy phát triển kinh tế biên giới, xây dựng mô hình sinh kế bền vững cho người dân từ nông nghiệp, thủ công nghiệp đến kinh doanh biên mậu, du lịch cộng đồng.

"Chúng tôi không chỉ xử lý hành vi buôn lậu mà còn tập trung kéo người dân ra khỏi vòng xoáy này. Muốn vậy phải tạo cho họ cơ hội sống bằng con đường chính đáng, đẩy mạnh mời gọi các tập đoàn, doanh nghiệp trong và ngoài nước về đây xây dựng nhà máy, xí nghiệp, thu hút lao động; dạy nghề để người ở nông thôn có việc làm ổn định. Đây là những giải pháp căn cơ để hạn chế việc người dân buôn lậu", ông Mừng cho biết thêm.

Để chống buôn lậu bền vững, các tỉnh Tây Nam Bộ đang đẩy mạnh chuyển đổi mô hình sinh kế. Ở An Giang, nhiều huyện chuyển đất trồng lúa kém hiệu quả sang cây ăn trái có giá trị cao như xoài, mít, sầu riêng. Tại Tân Châu, các làng nghề dệt lụa, làm mắm, cá khô... được hỗ trợ vốn, kỹ thuật, xúc tiến thương mại.

Tại xã Châu Phong (Tân Châu), đồng bào Chăm được hướng dẫn phát triển du lịch cộng đồng - vừa gìn giữ bản sắc, vừa tạo thu nhập ổn định. Ở Đồng Tháp, tỉnh công nhận 39 làng nghề (21 nghề, 18 nghề truyền thống) như dệt chiếu Định Yên, làm bột Sa Đéc, nem Lai Vung... thu hút hàng ngàn lao động nông thôn.

Hiện nay, các tỉnh Tây Nam Bộ đang nỗ lực kéo người dân vùng biên ra khỏi "vòng xoáy" buôn lậu bằng những giải pháp thiết thực: thu hút doanh nghiệp về đầu tư, xây dựng nhà máy, xí nghiệp để tạo việc làm ổn định tại địa phương; đẩy mạnh đào tạo nghề phù hợp với điều kiện từng vùng, giúp người dân có kỹ năng và thu nhập chính đáng.

Về lâu dài, để xử lý triệt để vấn nạn buôn lậu, đặc biệt là thuốc lá, cần triển khai một chiến lược phát triển kinh tế vùng biên bài bản và bền vững như từ việc tiếp tục nâng cao chất lượng sống, đa dạng hóa sinh kế cho người dân, đến việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, tăng cường kiểm soát thị trường nội địa nhằm giảm sức hút của hàng lậu, hàng kém chất lượng.

Buôn lậu thuốc lá không chỉ là vấn đề của một tỉnh. Các đường dây có mạng lưới liên tỉnh, liên quốc gia, đối tượng có thể nhanh chóng tẩu thoát sang phía Campuchia sau khi gây án. Do đó, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các tỉnh trong khu vực, giữa Việt Nam và Campuchia, giữa các lực lượng Công an, Biên phòng, Hải quan, Quản lý thị trường. Đồng thời, cần siết chặt việc kiểm soát kho bãi, vận tải, tăng cường hậu kiểm và truy thu, truy xuất nguồn gốc hàng hóa trên thị trường.

NHẤT ĐỊNH ĐƯỢC

Nguồn CA TP.HCM : http://congan.com.vn/an-ninh-kinh-te/buon-lau-thuoc-la-o-bien-gioi-tay-nam-thu-doan-ngay-cang-tinh-vi_179422.html