Bộ Xây dựng khẳng định quyết tâm hoàn thành 3.000km cao tốc vào cuối năm 2025, không chấp nhận bất kỳ sự chủ quan nào.
Thi đua rút ngắn tiến độ, kiểm soát chặt chất lượng
Theo báo cáo gửi Bộ Nội vụ về sơ kết phong trào thi đua "500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000 km đường bộ cao tốc", Bộ Xây dựng cho biết, kể từ thời điểm Thủ tướng Chính phủ phát động, tiến độ các dự án cao tốc đã có chuyển biến rõ rệt.
Dự án thành phần cao tốc Bãi Vọt - Hàm Nghi qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh đã thông xe kỹ thuật vào ngày 19/4 vừa qua.
Đặc biệt, trong số đó, 12 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam phía Đông ghi nhận sản lượng thực hiện đạt hơn 72.800/96.469 tỷ đồng, tương đương trên 76% giá trị hợp đồng. So với tháng 9/2024, giá trị sản lượng đã tăng hơn 18.300 tỷ đồng, tương đương mức tăng trưởng 24%.
Đáng chú ý, đến dịp 30/4/2025, 4 dự án thành phần với tổng chiều dài 247km đã hoàn thành, nhiều dự án khác cũng đạt tiến độ cao, vượt kế hoạch, thậm chí đăng ký rút ngắn thời gian hoàn thành từ 3-6 tháng.
Dự kiến, đến ngày 30/6/2025, sẽ có thêm 133km được hoàn thành, gồm hai dự án đoạn Vũng Áng - Bùng, đoạn Vạn Ninh - Cam Lộ và 13km còn lại của đoạn Vân Phong - Nha Trang.
Tiếp đó, đến ngày 30/9/2025, dự kiến hoàn thành thêm 154km, bao gồm: 70km đoạn Hoài Nhơn - Quy Nhơn, 62km đoạn Quy Nhơn - Chí Thạnh, 12km đoạn Hòa Liên - Túy Loan và 10km thuộc dự án thành phần 3 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Tính đến hết ngày 31/12/2025, kế hoạch sẽ hoàn thành nốt 654km còn lại.
Một số dự án từng chậm tiến độ cũng đang bứt phá. Điển hình, dự án Cao Lãnh - Lộ Tẻ dài khoảng 29km đi qua tỉnh Đồng Tháp và TP Cần Thơ, trước tháng 9/2024 mới chỉ đạt hơn 5% sản lượng thi công. Sau khi phát động phong trào thi đua, dự án đã có chuyển biến rõ rệt, đến ngày 15/5/2025, sản lượng đạt 67%.
Tương tự, dự án Lộ Tẻ - Rạch Sỏi dài 51,5km qua TP Cần Thơ và tỉnh Kiên Giang cũng chỉ đạt gần 3% sản lượng thi công trước đợt phát động. Hiện nay, sản lượng đã tăng lên 40%.
Tư tưởng thông, quyết tâm cao, hành động quyết liệt
Bộ Xây dựng nhấn mạnh, những kết quả tích cực nêu trên là nhờ phong trào thi đua đã giúp các chủ thể tham gia chủ động nắm bắt, xử lý kịp thời vướng mắc của từng dự án.
Tinh thần hành động được quán triệt theo phương châm: "Tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, có trọng tâm trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó".
Trong mọi hoàn cảnh khó khăn, vướng mắc, trở ngại, các chủ đầu tư, nhà thầu và lực lượng thi công đều đồng lòng "chỉ bàn làm, không bàn lùi", "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm".
Bộ Xây dựng thường xuyên chỉ đạo kiểm tra, rà soát tiến độ từng nhà thầu, từng gói thầu và toàn bộ dự án để có kế hoạch điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, liên tục đôn đốc các chủ thể tập trung đẩy nhanh tiến độ theo cam kết từng gói thầu, nắm bắt và tháo gỡ các khó khăn phát sinh, đặc biệt liên quan đến giải phóng mặt bằng (GPMB), nguồn cung mỏ vật liệu.
Phong trào thi đua cũng tạo động lực để cải cách thủ tục hành chính, xử lý nhanh các thủ tục liên quan. Bộ linh hoạt trong việc áp dụng cơ chế giải ngân nhằm duy trì năng lực tài chính cho nhà thầu tăng tốc thi công.
Cao tốc Hàm Nghi - Vũng Áng qua địa bàn tỉnh Hà Tĩnh.
Bên cạnh đó, yêu cầu kiểm soát chặt chẽ từng khâu, từng thủ tục để đảm bảo đúng quy định, ngăn chặn tiêu cực, sai phạm và đặc biệt là kiểm soát nghiêm ngặt chất lượng thi công.
Tuy vậy, Bộ Xây dựng cũng chỉ ra một số tồn tại. Đơn cử, tỉnh Đồng Nai còn khoảng 180 hộ dân chưa bàn giao mặt bằng; tỉnh Quảng Ngãi và Đồng Nai chưa bàn giao xong mặt bằng các trạm dừng nghỉ; Quảng Ngãi cũng chưa hoàn tất thủ tục nâng công suất mỏ đá Vạn Lý phục vụ dự án Quảng Ngãi - Hoài Nhơn.
Dự án thành phần 1 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu có tiến độ chậm, có nguy cơ không hoàn thành cuối năm 2025. Dự án Lộ Tẻ - Rạch Sỏi đang chậm khoảng 25% so với yêu cầu.
Dù vậy, các địa phương và các chủ thể đang nỗ lực vượt khó, tập trung mọi nguồn lực, phấn đấu hoàn thành đúng kế hoạch vào cuối năm 2025.
Báo chí vào cuộc mạnh mẽ
Bộ Xây dựng đánh giá cao vai trò của công tác truyền thông trong phong trào thi đua. Các cơ quan thông tấn, báo chí của Bộ đã tích cực tuyên truyền, biểu dương gương người tốt, việc tốt, kết quả thi công tại các địa phương; đồng thời vận động người dân đồng thuận, tích cực giải phóng mặt bằng.
Hưởng ứng đợt thi đua cao điểm, Báo Giao thông (nay là Báo Xây dựng) đã mở chuyên mục "Cao điểm thi đua 500 ngày đêm làm cao tốc" trên báo điện tử, với khoảng 150 bài viết được đăng tải cho đến nay.
Nội dung các bài thể hiện rõ vai trò, trách nhiệm của Bộ Xây dựng; truyền tải thông tin về tiến độ thi công, cấp phép, kiểm tra chất lượng vật liệu xây dựng, xuất xứ vật liệu như mỏ đất đắp, đá, cát phục vụ cao tốc. Nhiều bài phản ánh việc ứng dụng công nghệ, vật liệu mới nhằm tiết kiệm chi phí, nâng cao chất lượng và rút ngắn tiến độ.
Báo Xây dựng còn tổ chức các tuyến bài chuyên đề, phóng sự, video ghi lại nỗ lực thi công xuyên lễ, xuyên đêm tại các công trường. Báo phối hợp chặt chẽ với các chủ đầu tư, bộ ngành liên quan truyền thông về sự phối hợp giữa Bộ Xây dựng (trước đây là Bộ GTVT) với UBND các tỉnh, Ban QLDA và nhà thầu trong tháo gỡ vướng mắc về vật liệu, mặt bằng, thủ tục đầu tư.
Báo cũng chủ động ngăn chặn các tin sai lệch về chất lượng, tiến độ công trình. Các hình thức truyền thông đa dạng được áp dụng như: Báo in, báo điện tử, mạng xã hội, tọa đàm, infographic… kết nối giữa báo chí ngành xây dựng với báo chí Trung ương và địa phương, đảm bảo thông tin chính thống, nhất quán.
Không được chủ quan với mục tiêu 3.000km
Rút ra bài học từ phong trào thi đua, Bộ Xây dựng nhấn mạnh sự cần thiết tiếp tục tuyên truyền, nêu gương người tốt việc tốt; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính; giải quyết nhanh thủ tục liên quan cho nhà thầu; linh hoạt trong cơ chế giải ngân để duy trì năng lực tài chính cho thi công; kiểm soát nghiêm chất lượng, ngăn chặn tiêu cực, sai phạm.
Bộ tái khẳng định: mục tiêu hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc vào năm 2025 là không thay đổi. Các địa phương, cơ quan, đơn vị cần xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, tập trung chỉ đạo, điều hành quyết liệt.
Cụ thể, các cơ quan chủ quản, chủ đầu tư các dự án thành phần 1, 3, 5 Vành đai 3 TP.HCM; dự án thành phần 1 Biên Hòa - Vũng Tàu; Tuyên Quang - Hà Giang; các dự án thành phần 1 và 3 Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột; dự án thành phần 1 Cao Lãnh - An Hữu đang chậm tiến độ, cần khẩn trương triển khai các nhiệm vụ để đảm bảo hoàn thành đúng kế hoạch, không được chủ quan, lơ là trong quản lý chất lượng; đồng thời tăng cường phòng chống tham nhũng, lãng phí.
Các địa phương như Đồng Nai, Bình Dương, Lạng Sơn phải huy động cả hệ thống chính trị để hoàn tất GPMB trong tháng 5/2025, tạo điều kiện đẩy nhanh tiến độ. Cần đẩy nhanh thủ tục cấp phép, nâng công suất các mỏ đá, mỏ đất đáp ứng yêu cầu thi công.
Các chủ đầu tư, tư vấn, nhà thầu dự án Lộ Tẻ Rạch Sỏi phải cập nhật lại tiến độ, xác định đường găng, tăng cường nhân lực, thiết bị, tài chính để tổ chức thi công "3 ca, 4 kíp", quyết tâm hoàn thành đúng kế hoạch.
Ngày 18/8/2024, từ điểm cầu chính tại dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột địa bàn tỉnh Đắk Lắk, Thủ tướng Phạm Minh Chính, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã phát động thi đua cao điểm "500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc".
Thủ tướng cho biết, từ đầu nhiệm kỳ đến nay cả nước đã hoàn thành gần 900km đường bộ cao tốc, nâng tổng số đường cao tốc lên hơn 2.000km; các dự án đang thi công với trên 1700km, chuẩn bị khởi công khoảng 1400km. Các dự án hoàn thành góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo không gian phát triển mới, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế, làm thay đổi diện mạo lớn cho đất nước.
Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đặt mục tiêu đến năm 2025 đưa vào khai thác 3.000km đường bộ cao tốc và đến năm 2030 phấn đấu đưa vào khai thác 5.000km. Theo đó từ nay đến hết 2025 với thời gian còn khoảng 500 ngày đêm phải hoàn thành thêm 1.000km đường cao tốc.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát động Đợt thi đua cao điểm "500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc" và kêu gọi các bộ, ngành, địa phương, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án, tư vấn giám sát, nhà thầu thi công... phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, kịp thời khắc phục mọi khó khăn, vướng mắc, tích cực tham gia Phong trào thi đua, phấn đấu hoàn thành các dự án bảo đảm chất lượng, tiến độ.
Trần Duy