Tỉnh Thái Nguyên là một trong những địa phương tiên phong của cả nước trong xây dựng chính quyền số, hướng tới phát triển toàn diện trong kỷ nguyên số.
"Cầu nối niềm tin" giữa chính quyền với nhân dân
Hạ tầng số không chỉ là nền tảng cho phát triển chính quyền số, kinh tế số mà còn là “cầu nối niềm tin” giữa chính quyền với nhân dân. Một hệ thống hạ tầng số hiện đại, an toàn và thân thiện sẽ hình thành xã hội số lấy con người làm trung tâm, lấy sự hài lòng của người dân làm mục tiêu cao nhất. Để mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành ổn định, hiệu quả và bền vững, Thái Nguyên xác định hạ tầng số là “xương sống” của toàn bộ hệ thống.
Ông Dương Hữu Bường, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thái Nguyên, cho rằng: Hạ tầng số không chỉ giới hạn ở đường truyền Internet hay trung tâm dữ liệu, mà còn bao gồm nền tảng chia sẻ dữ liệu, phần mềm dùng chung, định danh điện tử và cơ chế bảo mật. Chỉ khi hạ tầng số được xây dựng hiện đại, đồng bộ, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp mới có thể vận hành hiệu quả.
Để triển khai đồng bộ, ngày 19/6/2025, Thái Nguyên đã ký kết hợp tác với đối tác Hàn Quốc xây dựng Trung tâm dữ liệu hiện đại (Công ty TNHH KCTC Việt Nam và Công ty TNHH ThePRECON). Đây là dự án trọng điểm, phù hợp với định hướng chiến lược phát triển hạ tầng số, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo mà tỉnh đang thúc đẩy.
Dự án cũng mở ra giai đoạn hợp tác mới trong lĩnh vực hạ tầng số, tạo tiền đề quan trọng cho việc hình thành hệ sinh thái công nghệ cao trên địa bàn. Việc lựa chọn Cụm công nghiệp Hạnh phúc - Xuân Phương làm địa điểm đầu tư thể hiện sự nghiêm túc, bài bản và tầm nhìn dài hạn của các đối tác.
Nhân viên Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Phú Đình cập nhật hồ sơ, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân địa phương.
Song song với đó, tỉnh đã đưa vào vận hành nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu (LGSP) kết nối trực tiếp với trục NGSP quốc gia. Nhờ vậy, dữ liệu từ xã, phường được truyền lên tỉnh và ngược lại theo thời gian thực, khắc phục tình trạng “cát cứ thông tin” tồn tại trước đây. Người dân hiện nay có thể nộp hồ sơ, nhận kết quả trực tuyến và thực hiện thanh toán ngay trên hệ thống mà không cần đi lại nhiều lần.
Theo Bộ chỉ số chỉ đạo, điều hành và đánh giá chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp trong thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công trên môi trường điện tử được công bố trên Cổng dịch vụ công quốc gia, ngày 11/8/2025, tỉnh Thái Nguyên vươn lên xếp hạng 1/34 tỉnh, thành phố với tổng điểm 83,83/100, trong đó mức độ hài lòng đạt gần 17,86/20 điểm. Những ngày sau đó, tỉnh tiếp tục duy trì vị trí trong nhóm dẫn đầu; đến ngày 24/8, Thái Nguyên đứng thứ 4/34 tỉnh, thành phố.
Chị Nguyễn Thu Hường, ở phường Phan Đình Phùng, cho biết: Trước đây làm thủ tục đất đai, tôi phải đi lại tốn nhiều thời gian. Giờ chỉ cần điện thoại thông minh, tôi nộp hồ sơ, thanh toán, rồi nhận kết quả trực tuyến hoặc tại bộ phận "một cửa" của phường. Thủ tục nhanh gọn, minh bạch, tiết kiệm thời gian, công sức.
Thuận tiện từ dịch vụ công trực tuyến
Mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vừa đặt ra thách thức, vừa mở ra cơ hội. Nếu thiếu hạ tầng số sẽ xuất hiện “khoảng trống” trong quản lý; ngược lại, khi hạ tầng số được đầu tư đồng bộ, dữ liệu kết nối thông suốt và dịch vụ trực tuyến phát huy hiệu quả, bộ máy sẽ trở nên tinh gọn, linh hoạt và gần dân hơn.
Điểm đặc biệt trong cách tiếp cận của Thái Nguyên là không chỉ đầu tư vào hạ tầng kỹ thuật, mà còn chú trọng đưa công nghệ đến tận tay người dân. Tỉnh đã thành lập Tổ công nghệ số cộng đồng tại 92/92 xã, phường. Đây là lực lượng vừa làm “cầu nối” tuyên truyền, vừa trực tiếp hướng dẫn người dân cài đặt VNeID, sử dụng dịch vụ công trực tuyến, thanh toán không dùng tiền mặt.
Cán bộ Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Quyết Thắng giải quyết thủ tục hành chính cho người dân.
Trong quá trình triển khai, nhiều sáng kiến thiết thực đã được áp dụng như các lớp tập huấn “Bình dân học AI” giúp cán bộ xã và người dân tiếp cận công cụ trí tuệ nhân tạo; chương trình “Mỗi người dân là một công dân số” hướng tới mục tiêu 100% người dân có kỹ năng cơ bản trong giao dịch điện tử.
Nhờ đó, hạ tầng số không chỉ dừng ở văn bản, mà thực sự đi vào đời sống. Người dân từ thành thị đến nông thôn đều cảm nhận rõ sự tiện lợi khi chỉ với một chiếc điện thoại thông minh đã có thể hoàn thành những thủ tục vốn trước kia phải mất nhiều ngày đi lại.
Bà Phạm Thị Hoa, xã Đồng Hỷ, chia sẻ: Tổ công nghệ số đến tận nhà hướng dẫn cài đặt VNeID và nộp hồ sơ trực tuyến. Vừa qua, khi làm thủ tục xin giấy khai sinh cho cháu, tôi chỉ cần ngồi tại nhà khai báo là xong, kết quả được thông báo về điện thoại, không còn mất công đi lại như trước đây.
Công nghệ 5G đã được thí điểm tại một số xã, phường trên địa bàn tỉnh và dự kiến sẽ mở rộng tới các khu công nghiệp, khu dân cư đông đúc. Điều này mở ra tiềm năng lớn trong ứng dụng quản lý đô thị, giao thông thông minh, giám sát môi trường, cũng như y tế và giáo dục từ xa.
Thái Nguyên đặt mục tiêu đến hết năm 2025, 100% hộ gia đình có đường truyền Internet cáp quang băng rộng và 100% người trưởng thành sở hữu điện thoại thông minh. Đây là nền tảng để mọi người dân đều có thể truy cập dịch vụ công trực tuyến.
Mục tiêu đến cuối năm 2025 là 100% hồ sơ thủ tục hành chính được số hóa và tối thiểu 95% được xử lý trực tuyến toàn trình. Điều này có nghĩa là từ đăng ký khai sinh, cấp giấy phép xây dựng đến các thủ tục liên quan đất đai, doanh nghiệp đều có thể thực hiện ngay tại nhà thông qua điện thoại hoặc máy tính.
Nền móng cho sự bứt phá công nghệ
Thái Nguyên đã đi trước một bước khi chủ động đầu tư vào trung tâm dữ liệu, hạ tầng viễn thông, dịch vụ công trực tuyến, an ninh mạng và nguồn nhân lực số.
Sự kết hợp giữa trung tâm dữ liệu hiện đại, mạng viễn thông phủ rộng, các nền tảng số dùng chung và giải pháp đảm bảo an toàn thông tin đã tạo nên nền móng vững chắc để Thái Nguyên triển khai hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và bứt phá trong xây dựng chính quyền số.
Trong tương lai gần, khi 100% dịch vụ công trực tuyến toàn trình được triển khai, mọi người dân đều có thể thực hiện giao dịch điện tử, đưa Thái Nguyên trở thành điểm sáng trong cải cách hành chính. Đây cũng là nền tảng để tỉnh hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm kinh tế – công nghệ của vùng Trung du và miền núi phía Bắc, đồng thời đóng góp quan trọng vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Trung tâm Y tế Thái Nguyên là một trong những đơn vị điển hình của ngành Y tế về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác khám, chữa bệnh.
Với cách tiếp cận “lấy hạ tầng số làm xương sống”, Thái Nguyên đã và đang xây dựng nền móng vững chắc cho việc thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Khi công nghệ gắn với thực tiễn, dữ liệu trở thành động lực và mỗi người dân trở thành công dân số, Thái Nguyên không chỉ tinh gọn bộ máy hành chính mà còn mở ra cánh cửa phát triển bền vững, hiện đại và gần dân hơn.
Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, bảo mật và an toàn thông tin là yêu cầu bắt buộc. Thái Nguyên đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như: cấp chứng thư số công vụ cho cán bộ, công chức; cung cấp chữ ký số công cộng để người dân ký và xác thực hồ sơ trực tuyến; tích hợp định danh điện tử VNeID nhằm đảm bảo xác thực an toàn, chống giả mạo; thiết lập nhiều lớp bảo mật, giám sát an ninh mạng, cơ chế sao lưu và dự phòng dữ liệu. Nhờ vậy, hệ thống có thể vận hành ổn định 24/24 giờ mỗi ngày, tạo niềm tin cho cả cán bộ và người dân khi sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Trong thời gian tới, khi các dịch vụ công trực tuyến toàn trình được mở rộng và dữ liệu được liên thông thông suốt từ xã đến tỉnh, người dân Thái Nguyên sẽ thực sự được thụ hưởng một nền hành chính minh bạch, thuận tiện. Doanh nghiệp cũng có thêm niềm tin và động lực để đầu tư, kinh doanh, qua đó góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội bền vững.
Thảo Nguyên