Trong hơn 10 năm qua, năm nào tỉnh Cà Mau cũng phải chịu ảnh hưởng bởi nước biển dâng, triều cường, sạt lở, sụt lún… gây thiệt hại nhà cửa, chia cắt lộ giao thông nông thôn, ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống sản xuất của người dân, khiến hàng ngàn hộ dân trong khu vực sạt lở phải di dời đi nơi khác…
Hơn một năm qua, đoạn đường giao thông nông thôn thuộc ấp Ninh Tiến (xã Ninh Quới, tỉnh Cà Mau) bị sạt lở, gây hư hỏng nặng vẫn chưa được khắc phục, sửa chữa khiến cho việc đi lại của người gặp nhiều khó khăn.
Sạt lở diễn biến phức tạp
Theo số liệu điều tra của Viện Khoa học Thủy lợi miền Nam, trên địa bàn tỉnh Cà Mau có 423 điểm bờ biển, bờ sông bị sạt lở, với chiều dài hơn 582km. Trong đó, sạt lở đặc biệt nguy hiểm khoảng 110 điểm, tổng chiều dài 221km. Chỉ tính từ năm 2011 - 2023, sạt lở bờ biển đã làm mất khoảng 6.200ha đất, rừng phòng hộ.
Qua thống kê của ngành chức năng tỉnh Cà Mau, khu vực tỉnh Cà Mau (cũ) có nhiều điểm sạt lở nguy hiểm như: Khóm Sa Phô (xã Đất Mới), khoảng 700m ven sông Cửa Lớn; cửa biển Bồ Đề (xã Tam Giang), 200m đã bị sạt lở, làm hư hỏng đường giao thông và đe dọa hoạt động nuôi trồng thủy sản; đoạn từ cửa biển ấp Hạp đến cửa biển Giá Cao (xã Tân Thuận) có 5.000m bờ biển đang sạt lở nghiêm trọng.
Còn tại tỉnh Bạc Liêu (cũ), nguy cơ sạt lở cũng đang hiện hữu, như: Đoạn bờ kênh phía tây hạ lưu cống Nhà Mát (phường Nhà Mát); đoạn lộ Vịnh Gió Ngược (xã Định Thành) đã bị sụt lún 30m; đoạn bờ sông Gành Hào giáp kênh xáng Tắc Vân (xã Định Thành) có 650m đang sạt lở, ảnh hưởng trực tiếp đến nhà ở của 68 hộ dân với 244 nhân khẩu; đoạn bờ kênh phía Đông hạ lưu cống Cây Gừa (xã Phong Thạnh)...
Theo ghi nhận của PV Báo Xây dựng, sau hơn một năm xảy ra sạt lở, khoảng hơn 100m đường giao thông nông thôn trên địa bàn ấp Ninh Tiến, xã Ninh Quới A, huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu (nay là xã Ninh Quới, tỉnh Cà Mau) đến nay vẫn chưa được khắc phục, khiến cho việc đi lại, giao thương của người dân gặp khó khăn.
Ông Nguyễn Văn Hùng (ngụ ấp Ninh Tiến, xã Ninh Quới) chia sẻ: "Sau khi sụt lún xảy ra làm hư hỏng đoạn đường trước nhà, gia đình tôi có cho mượn phần đất trước sân để người dân đi lại tạm thời. Nhưng, hơn một năm qua, chưa thấy cơ quan chức năng sửa chữa, trời mưa xuống sình lầy, trơn trượt rất nguy hiểm".
Còn ông Nguyễn Văn Khánh (ngụ ấp Ninh Chài, xã Ninh Quới) chia sẻ: "Đường giao thông hư hỏng, xe ô tô không thể đi lại, vận chuyển hàng hóa phải đi bằng đường thủy, không đảm bảo an toàn, sắp tới các cháu học sinh đi học sẽ rất vất vả".
Cảnh báo khu vực sạt lở nguy hiểm trên tuyến đê biển Tây (tỉnh Cà Mau).
Khẩn trương, chủ động ứng phó
Trong những năm qua, tỉnh Cà Mau đã triển khai nhiều giải pháp thiết thực bằng công trình (xây kè bảo vệ đê biển Đông, đê biển Tây), phi công trình (trồng cây mắm cây đước gây rừng, phục hồi rừng phòng hộ), nhằm ứng phó khắc phục, phòng, chống sạt lở bờ biển, bờ sông.
Đồng thời, các địa phương đã triển khai cắm hàng nghìn bảng cảnh báo khu vực sạt lở bờ sông, bờ biển đặc biệt nguy hiểm và nguy hiểm… để người dân biết phòng tránh, hạn chế tối đa thiệt hại.
Theo ông Nguyễn Thanh Tùng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Cà Mau, tình trạng sạt lở bờ biển, bờ sông trên địa bàn tỉnh Cà Mau đang diễn biến hết sức phức tạp.
Hiện tại, bờ Biển Đông có khoảng 61km sạt lở nguy hiểm, bờ biển Tây khoảng 22km và bờ sông khoảng 120km. Đặc biệt, nhiều khu vực rừng phòng hộ đã bị mất, đất liền càng dễ bị sóng biển xâm thực.
Ông Tùng cho biết: "Chúng tôi đã xây dựng xong đề án phòng chống sạt lở, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, với tổng kinh phí giai đoạn 2026 - 2030 khoảng 35.000 tỷ đồng. Những khu vực xung yếu sẽ được ưu tiên xây kè, bảo vệ khu dân cư, hạ tầng và an ninh - quốc phòng".
Theo Văn phòng Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Cà Mau, đơn vị vừa ban hành hai kịch bản ứng phó chi tiết, hướng đến hạn chế tối đa các vụ sạt lở, sụt lún đất gây ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất, sinh hoạt, cơ sở hạ tầng giao thông và các công trình phòng chống thiên tai.
Kịch bản 1: Ứng phó với sạt lở, sụt lún đất các khu vực ven sông, kênh rạch vùng ngọt khi xảy ra hạn hán với cấp độ rủi ro thiên tai cấp 1-3. Kịch bản này tập trung vào các biện pháp phòng ngừa và xử lý khi đất bị khô cằn, mất nước, dẫn đến tình trạng sụt lún.
Kịch bản 2: Ứng phó với sạt lở, sụt lún đất ven sông, ven biển và đê biển do mưa, dòng chảy mạnh hoặc sóng lớn. Kịch bản này chú trọng các giải pháp ứng phó tức thời khi có các tác động trực tiếp của thiên tai như: triều cường, bão, áp thấp nhiệt đới.
Gia Minh