Thay vì cho "con cá", chiến lược mới của Cà Mau là "trao cần câu" để người dân có sinh kế thoát nghèo bền vững.
Chiều 3/12, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau Lê Thành Triều, cho biết, Ủy ban nhân dân tỉnh vừa ban hành và triển khai Đề án (số 006/ĐA-UBND) về hỗ trợ sinh kế cho hộ gia đình chính sách, hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số (tạm gọi nhóm đối tượng yếu thế).
Đề án trên ra đời ngay sau Đại hội đại biểu Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Cà Mau lần thứ nhất, nhiệm kỳ 2025-2030, nhằm cụ thể hóa khâu đột phá chiến lược về an sinh xã hội của địa phương trước thách thức biến đổi khí hậu và thiên tai. Đó cũng là chuỗi mảnh ghép đầy tính nhân văn nhằm tiếp nối chương trình hành động của tỉnh Cà Mau sau khi tỉnh này hoàn thành xóa hơn 9.500 nhà tạm, nhà dột nát, giúp người dân có nơi an cư ổn định trước gió bão.
Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát ở Cà Mau giúp hơn 9.500 trường hợp đối tượng yếu thế có nơi an cư.
Đề án hỗ trợ sinh kế lần này của tỉnh Cà Mau được thực hiện trong giai đoạn từ năm 2025 đến năm 2027, với tổng kinh phí dự kiến gần 579 tỷ đồng. Đây được xem là quyết sách mang tính bước ngoặt, chuyển hoàn toàn tư duy từ “cho con cá” sang “trao cần câu” để giải quyết bài toán giảm nghèo bền vững nơi cực nam Tổ quốc.
Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau Nguyễn Hồ Hải (sơ mi xanh, giữa) trao hỗ trợ sinh kế cho nhóm đối tượng yếu thế nhân tổng kết chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát.
Điểm khác biệt lớn nhất của đề án này là cách tiếp cận dựa trên bằng chứng thực tiễn. Qua rà soát đến tháng 7/2025, Cà Mau xác định toàn tỉnh còn 12.147 hộ cần hỗ trợ. Thay vì hỗ trợ đồng loạt, tỉnh đã “bắt mạch” chính xác nguyên nhân nghèo của từng hộ: 3.120 hộ thiếu đất sản xuất; 3.028 hộ thiếu vốn; 1.926 hộ thiếu công cụ và hàng nghìn hộ khác thiếu kiến thức, kỹ năng…
Điểm khác biệt của đề án lần này tại Cà Mau là "bắt đúng bệnh" để kê đơn "đúng thuốc" giúp hộ dân thoát nghèo bền vững.
Từ “bệnh án” trên, Cà Mau chia đối tượng thụ hưởng thành 5 nhóm để có “phác đồ điều trị” riêng biệt. Cụ thể, nhóm cần kỹ thuật sẽ được hỗ trợ cây/con giống và quy trình sản xuất (từ nguồn Chương trình Mục tiêu Quốc gia); nhóm cần nghề sẽ được đào tạo ngắn hạn, gắn với giải quyết việc làm tại chỗ hoặc xuất khẩu lao động.
Đề án hỗ trợ sinh kế tại Cà Mau tập trung nguồn lực "tiếp sức" theo đúng nhu cầu thực tế mà người dân cần để giúp dân thoát nghèo bền vững.
Tương tự, nhóm thiếu phương tiện sẽ huy động nguồn xã hội hóa để trao công cụ sản xuất (máy may, ngư cụ, xe máy...); nhóm khát vốn sẽ được bố trí ngân sách địa phương và tín dụng ưu đãi (nhóm chiếm tỷ lệ lớn nhất với gần 4.900 hộ); nhóm không còn sức lao động sẽ được chuyển sang chế độ bảo trợ xã hội.
Từ đồng vốn "mồi lửa" ban đầu, nhiều hộ dân vùng nông thôn Cà Mau mở rộng quy mô trồng trọt, chăn nuôi cho thu nhập ổn định.
Mục tiêu của Đề án hỗ trợ sinh kế tại Cà Mau là phấn đấu hết năm 2027, 100% đối tượng trong danh sách rà soát sẽ được hỗ trợ sinh kế phù hợp, phấn đấu ít nhất 80% trong số đó thoát nghèo bền vững, không tái nghèo.
Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Cà Mau dự kiến huy động khoảng 578,8 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước, vốn vay ưu đãi và nguồn xã hội hóa từ sức mạnh đại đoàn kết toàn dân. Mặt trận Tổ quốc tỉnh Cà Mau áp dụng phương châm “3 Dễ - 3 Rõ - 3 Đo” (Dễ hiểu, dễ nhớ, dễ làm; Rõ mục tiêu, rõ trách nhiệm, rõ thời hạn; Đo đầu vào, đo đầu ra, đo tác động) để giám sát chặt chẽ, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau.
Việc trao đúng chiếc “cần câu” mà người dân cần không chỉ giải quyết bài toán kinh tế, mà còn khơi dậy lòng tự trọng và ý chí tự lực vươn lên của người dân Đất Mũi -Cà Mau trong kỷ nguyên phát triển mới.
HỮU TÙNG