Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).
Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) xác lập: Từ ngày 01/7/2025, cấp huyện chính thức kết thúc hoạt động; cả nước thống nhất mô hình tổ chức chính quyền địa phương gồm 2 cấp là cấp tỉnh và cấp xã. Việc chuyển đổi từ mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang 2 cấp là một bước cải cách quan trọng và có tính chất lịch sử.
Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã thể chế hóa các quan điểm, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, hoàn thiện các nguyên tắc về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn; phân định, phân cấp rõ thẩm quyền giữa Trung ương với chính quyền địa phương, giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với chính quyền địa phương cấp xã một cách khoa học, đồng bộ, thống nhất. đề cao nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”, phát huy tính chủ động, sáng tạo, tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung chủ thể phân cấp là Hội đồng nhân dân và Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; bổ sung cơ chế theo dõi, đánh giá và giám sát để điều chỉnh kịp thời các nội dung phân quyền, phân cấp; trao quyền cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc cấp mình và của Ủy ban nhân dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã, không để việc giải quyết công việc, thủ tục hành chính đối với người dân, doanh nghiệp bị đình trệ, ùn tắc, kém hiệu quả.
Về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương, Luật quy định điều chỉnh một số nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân (Ủy ban nhân dân tỉnh có 12 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh có 23 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Ủy ban nhân dân xã có 10 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn; Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã có 17 nhóm nhiệm vụ, quyền hạn). Bổ sung quy định Chủ tịch Ủy ban nhân dân được quyết định các nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân (trừ những nội dung theo yêu cầu phải thảo luận tập thể Ủy ban nhân dân) và báo cáo Ủy ban nhân dân tại phiên họp Ủy ban nhân dân gần nhất.
Về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương, Luật quy định Hội đồng nhân dân cấp xã có 2 Ban là Ban Kinh tế-Ngân sách và Ban Văn hóa-Xã hội; giữ nguyên số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã trong khung tối thiểu và tối đa. Đồng thời, quy định Chủ tịch, Phó Chủ tịch, Trưởng Ban, Phó Trưởng Ban của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh, cấp xã, Ủy viên của Ban của Hội đồng nhân dân cấp tỉnh có thể là đại biểu Hội đồng nhân dân hoạt động chuyên trách.
Về quy định chuyển tiếp, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định, kể từ ngày Luật này có hiệu lực thi hành, số lượng Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân, cấp phó của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trực thuộc Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tại các đơn vị hành chính cấp tỉnh hình thành sau sắp xếp có thể nhiều hơn số lượng so với quy định. Chậm nhất là 5 năm kể từ ngày Luật có hiệu lực thi hành, số lượng và việc bố trí lãnh đạo, quản lý ở đơn vị hành chính sau sắp xếp được thực hiện theo quy định./.
Ái Vân